Abdulla Qodiriy. Saylovmi, bosqunchilikmi (1917)

Aynan Ulamo va boylarimiz ittifoqga kelmovlari ila barobar saylovni zo‘r tartibsizlik ila o‘tqazdilar. «Sho‘roi islom»ga tovush beruvchiga takfir qiluvlardin va boshqa zo‘rlik ila o‘z no‘mirlarini xalqqa taratuvdin, uchunchi no‘mirni olmay o‘nunchiga tovush beruvni xohlaganlarni mahalladan chiqarmoq, o‘luk-tirigig‘a kirmaslik ila tahdid davomi…

Abdulla Qodiriy. Shodmarg (1917)

Kichik feleto‘n Mulla Karim Hojining yoshi yetmish yoshlarda edi. Yoshliqda boshiga ko‘b jabr-jafolar tushmish, dunyodagi hamma azoblarni tortmish edi. Balki siz «Mulla Karim Hoji juda kambag‘al bo‘lg‘an ekan, shuning uchun faqirlik azobini, ochlik jafosini tortg‘andir», deb o‘ylarsiz. Yo‘q, Karim Hoji davomi…

Abdurauf Fitrat. Yopishmagan gajjaklar (1919)

(O‘rtoq Boybo‘latovga ochiq xat)[1] Do‘stim, oylar, yillar tirishib, bir asar chiqarg‘an muharrir[2] do‘stlarning shu asar haqidag‘i muhokamalarini tinglashdan, asarning kamchiliklarini o‘rganishdan, albatta, mamnun bo‘ladi. Mening «O‘zbek adabiyoti namunalari» atalg‘an arzimas bir asarim[3] haqinda fikringizni bildirmaslik uchun ancha urinib, 3-son gazetni davomi…

Abdurauf Fitrat. Buxoro vaziri Nasrullohbey parvonachiga ochiq maktub (1910)

BUXORO VAZIRI NASRULLOHBEY PARVONAChI AFANDI HAZRATLARINA OChIQ MAKTUB[1] (Ey Vazoratpanoh[2], biz tartiboti jadidaga muhtojmiz) Aniqdirki, hech qaysi millat hech bir zamonda bizda bo‘lganidek yurti xaroblik, xalqi falokat, ayonlari pastkashlik, idora ahli fasod, zolimlarning qon so‘rishi, ajnabiylar kalakalari, istiqbolining mushkulligi kabi davomi…

Abdurauf Fitrat. Sharq siyosati (1919)

Bir kun qon tengizlarinda botg‘an, tamug‘ o‘tlarinda ko‘milgan Sharq bir kun tinchlik va taraqqiy beshigi edi. Bu kun oyoqlar taginda ezilgan Sharq bir kun madaniyatning yo‘lboshchisi, bilim va hunarning o‘chog‘i edi. Ovro‘pa dunyosi vahshat va bilmaslik cho‘llarinda obdirab[1] shovqin-toshqig‘! yurar davomi…

Abdurauf Fitrat. Johilona taassubg‘a misol (1917)

Buxoro shahrining o‘ramlarina[1] ushbu mazmunda bir e’lon yopishrilg‘an edi: «Yangi chiqg‘an jadidlar bolalarimizning e’tiqodlarini buzalar, munlar hunarlarinda hech kim bolasini o‘qutmasin, o‘qutsa shul kishini o‘ldirajakmiz, jadidlar jivlashub[2] o‘lturmasunlar, agarda jivlashub o‘tursalar, biz onlarning boshlarini kesarmiz, jadidlar namoz birla ro‘zani, zakotni davomi…

Abdurauf Fitrat. Buxoroda inqilob (1918)

«Dunyo havodis[1] o‘chog‘idir» demishlar, to‘g‘ri bir so‘z. Yigirma sakkiz(inchi) fevralda Rusiyada hurriyat bo‘ldi, imperato‘r Nikolay taxtdan tushurildi. Ko‘nsul Miller Kogondan Buxoroga kirub, «Naminor» havlisida o‘turdi. Xalq og‘zinda yangig‘ina bir so‘z tushub qoldi: «Buxoroda hurriyat bo‘lar ekan. Muni yoshlarning bilagi bilan davomi…

Abdurauf Fitrat. Angliz va Turkiston (1918)

Mundan ikki oy burun «Turkistonda angliz mudofaasini saqtamoq uchun Chin qo‘shuni kelmoqchi emish» degan bir xabar chiqg‘anda «Hurriyat» gazetasi ikki maqola ila fikrini bildirgan[1] va Turkiston siyosiylarini uyg‘oqliqqa chaqirg‘an edi. Bu kun ish bir oz ochildi: Turkistong‘a angliz vakillarimi, angliz davomi…

Abdurauf Fitrat. Turkistonda ruslar (1918)

Islom madaniyati tarixining oltunli, yulduzli yaprog‘laridan buyuk bir qismi, shubha yo‘qdirkim turklar to‘g‘risida yozilg‘andir. Yunondan Rumog‘a[1], Ubadan Konstantaniyaga[2] ko‘chib kelgandan keyin ta’sir etib, taassublari tarafidan qo‘l-oyog‘i bog‘lanib qolg‘an madaniyati bilan ulum va funun Bag‘dod saltanatining egalari bo‘lg‘an abbosiylar tarafidan[3] turgizildi davomi…

Abdurauf Fitrat. Buxoroning holi (1918)

Buxoro hukumati va Buxoro amirining uch yuzi bukun o‘rtag‘a chiqqan, «maf’iu-l-zamiri[1]» ma’lum bo‘lg‘aydir. Rusiya inqilobi. Imperatorning taxtdan tushgani, rus hukumatining xalq qo‘lig‘a qo‘chdigi Buxoro hukumatig‘a inqilobning haqiqati va inqilobchilarning tilaklarini bildurdi. Inqilobchilarning himoyasig‘a sig‘ing‘an yoshlardan Buxoro hukumati biroq qo‘rqdi. Ko‘b davomi…


Maqolalar mundarijasi