1 Bog‘ bilan ovuna boshlaganida Kayamaning yoshi oltmishga kirgandi. O‘shandan beri oradan o‘n yil vaqt o‘tdi… Oltmishga to‘lganida, o‘n yil umr ko‘raman deb u sira o‘ylamagandi, nari borsa yana ikki, uch yil yasharman degandi, endi, mana, ko‘rib turganingizdek, o‘ziga ermak davomi…
Janob U. menga tuvakda binafsha sovg‘a qildi. Men Sizlarga shu inson haqida gapirib bermoqchiman. Janob U.ning kasbi – baytar, ya’ni mol do‘xtiri. Hozir ko‘plar uyida mol boqadi. Shu bois janob U.ning bosh qashishga qo‘li tegmasa kerak deb o‘ylagandim, yo‘q, men davomi…
Masako hayotida ilk bor samolyotdan chet el aerodromiga kelib tushishi edi. U o‘zining yoshgina hamrohi bilan bojxonadan bir amallab qutuldi-da, avtobusga yetib oldi. Hamrohining yoshi yigirma sakkizda, o‘g‘li Nabuodan sal kattaroq bo‘lib, allaqanday savdo uyining xodimi edi. Avtobus shiddat bilan davomi…
G‘am-g‘ussalarim sening oldingda tarqalib ketmaydi, balki meni unsiz o‘rab olib, malomatlaringni men sari undaydi. Alamlarni alangalatuvchi o‘sha so‘zlaringdan so‘ng bosh ko‘tarmadim. Har kuni yo‘l qo‘yadigan va qalbimga ochiq-oydin yozadigan xatolaringni yashiruvchi pardani ko‘tarmadim.G‘am-g‘ussalarim og‘izlarga tushadi-yu, biz uchun tor bo‘lgan devorlar davomi…
Men azoblarimni hech kimga bildirmayman. Mening yig‘lashim mumkin emas, chunki ko‘z yoshlarim mening qasamimni buzishga majbur qilishi mumkin. Faqat tunda, yolg‘iz qolganimda, yostiqqa yuzimni bosib, to‘yib-to‘yib yig‘lardim. Odamlar ko‘ziga esa men o‘zimni quvnoq va xushchaqchaq qilib ko‘rsatishim kerak, yuzimdan tabassum davomi…
Uyda atigi uchtagina adyol bor bo‘lib, uchchovi ham eskirib, uvadasi chiqib ketgan edi. Ulardan birini har kecha oilaning kenja farzandi Munni va to‘ng‘ichi Sita, ikkinchisini — o‘rtancha aka va singil, uchinchisini esa otalari — muallim Ishar Das yopinishardi. Xotini Bxagvanti davomi…
To‘g‘risini aytadigan bo‘lsam, omadsizlik meni har yerda ta’qib etadi. Nega shunday ekanligini o‘zim ham bilmayman. Dunyoga balki omadsiz yulduzlar ostida kelgandirman. Xullas, hayotim davomida u mening doimiy hamrohim bo‘lib keldi. Esimda, Frantsiyaga ishlashga borganimda bir odam bilan tanishgan edim. Uning davomi…
Bilasizmi, jamoat joylarida odamlar bir-birlariga qo‘pol, uyatsiz so‘zlar aytishayotganini ko‘p eshitib qolamiz. Ayniqsa, qo‘shnilaringiz bir-biri bilan janjallashsa… Bunga chidab bo‘lmaydi.Shuni hisobga olib, bir qishloqda so‘kish o‘rniga erkaklarni «M-mo-o!» deyishga o‘rgatishgan ekan. Lekin buyam ish bermabdi. Kechqurunlari erkaklar «mo»layotganini eshitib buqalar davomi…
Men zinapoyada turtinib ketgan paytimda miyamga aqlli fikr kelib qoldi. Men uni albatta qutqarishim lozim. Bo‘lmasa, do‘ctlarim meni kechirishmaydi. Pyotr Petrovich — bizning ilmiy rahbarimiz, Filipp — aspirant, Stults — besh daqiqasi kam fan nomzodi…Men zinalar bo‘ylab yumalab borardim. O‘ng davomi…
Ba’zi ayollarga o‘xshab valaqlashni jinim suymaydi-yu, ammo tajriba almashish uchun bo‘lsa, marhamat! Xullas, men erimning salbiy odatlarini qanday tuzataman? Masalan, muhim muammo — aroq-xo‘rlikni olaylik. Lekin o‘ylamang tag‘in, eri alkash ekan deb. Ammo ichishni yoqtiradi. Gohida ishdan qo‘ng‘iroq qiladi: majlisda davomi…