Qulman Ochilov 1957 yili Qashqadaryo viloyatining Ko‘kdala tumanida tug‘ilgan. 1983 yili Toshkent davlat universitetining (hozirgi O‘zbekiston Milliy universiteti) jurnalistika fakultetini tamomlagan. 1999 yili “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan jurnalist” unvoni bilan taqdirlangan. Taniqli publitsist, adib, tarjimon.
“Jaydari falsafa”, “Soy sohili”, “Barakali yigit”, “Omonat va matonat”, “Gardan va gardun” kabi kitoblari chop etilgan. Asarlari qardosh tillarga tarjima qilingan. Ernest Xeminguey, Gabriel Garsia Markes, Ivo Andrich, Ryunoske Akutagava, Simon Karmiggelt singari atoqli adiblarning asarlarini o‘zbek tiliga o‘girgan.
Mamatqul aka – ish odami. Barakali rahbar. Bu barakaning siri nimada? Mas’uliyatda, zahmatda! O‘z kasbiga, Vataniga, xalqiga mehrida, sadoqatida. Qayerda, qaysi ishga qo‘l urmasin, bor mehrini berib, ixlos bilan mehnat qilishida. Zahmatkashligi, jonsarakligi, fidoyiligi, o‘ziga va qo‘l ostidagi xodimlariga o‘ta davomi…
Qalbimni olovlatding! (Qo‘shiqdan) Ular metroning “Paxtakor” bekati yonida uchrashdilar. Quyuq, qoramtir bulutlar pastlab kelib, oqshom erta tusha boshlagan, havoni yomg‘ir bo‘yi tutgan edi. Qizil chirog‘ini yoqib olgan avtomobillar oqimi qo‘lida miltillagan sham ushlagan horg‘in va xomush olomonni eslatadi. Qizning manglayiga davomi…
Kelgusi yakshanba kuni qaynonasi oltmish besh yoshini qarshilaydigan kuyovdan bo‘lajak yubileyga nimalar lozim? Ayniqsa, kuyov deganimiz shaharning firqachi zodagonlariga mansub eng bahavo, toza-ozoda, sokin dahasida, hayhotday hovlining to‘ridagi uch xonali shinam uyda, ikki farzandi arjumandi bilan o‘ynab-kulib yashayotgan, yana deng, davomi…
Tanbeh Tahririyat yo‘lagida bexosdan tapira-tupur boshlandi: “Ustoz! Ustoz keldila-ar!” Ochiq turgan eshikdan ko‘zim tushdi: bosh muharririmiz kabinetidan shitob bilan chiqib ketdi. Gazetaning navbatdagi soniga “tushishi” zarur bo‘lgan materialni o‘qiyotgandim. Xayolimni bo‘lgim kelmadi. Anchadan keyin rahbarimiz iziga qaytdi va to‘g‘ri kelib davomi…
Bir kuni… Keling, yaxshisi, ro‘y-rostini aytib qo‘yaqolay. Negaki, o‘n besh yoshimdan beri yozib, to‘ldirib, avaylab-asrab kelayotgan kundaligimda aniq bitilgan o‘sha sana: “198… yil 17 iyun, seshanba kuni, peshindan keyin bosh muharririmiz xonamga kirib keldi…” Ancha siyraklashib qolgan tepa sochlari cho‘pga davomi…
Shahar chekkasidagi bu to‘rt qavatli shaftolirang uy uzun, shu darajada uzunki, chavgon dastasining uchidek burilib ketgan. Oxiri ko‘rinmaydi. Yo‘lak-pod’ezdlari ko‘chadan ichkariga – torgina maydonchaga qaragan. Oldi mudom gavjum. Betoni o‘yilaverib allaqachon taqdirga tan bergan yo‘lkalarda avtomobillarga yo‘l bo‘shatib charchaysiz. Istiqomat davomi…
— Juma-ayef, — deydi xonasining eshigini qulflayotgan Orziqul aka. — Labbay, — deyman men ham kalitimni cho‘ntagimga solar ekanman. -Umrning yana bir kuni o‘tdi. -O‘tganiga shukr. -Yomon odamlar kamayib ketdi, — deydi endi hamrohim liftdan tushayotganimizda. — Yo‘q, tag-tugi bilan davomi…
“Guliston” jurnalining avgust sonida Erkin A’zamning “Qahratonda gul ko‘tarib” hikoyasi chop etildi. “Nima bo‘pti, – deysiz siz, – Erkin A’zam biror narsa yozsa, har qanday nashr ko‘ziga surtib chiqaradi”. To‘g‘ri, biroq e’tirozingizdan sezib turibmanki, siz yaqin-o‘rtada “Guliston”ni varaqlab ko‘rmabsiz. Avval davomi…
— Bilmaysilarmi, Jabbor akaning uyiga qanday borsam bo‘ladi?.. Agronom Jabbor aka-chi? — Assalomu alayku-um! — Voy!.. Uzr, somalaykum! —Vaalayku-um. Jabbor aka deysizmi? – boshiga do‘ppi qo‘ndirgan qotmagina odam yonidagi o‘n ikki-o‘n uch yoshlardagi qiyiq ko‘zli o‘spiringa qaradi: — Jabbor agronom davomi…
Tong vaqti yo‘lga tushdi. “Oysuluv” dostonidan Tupkaning tagi qayerda? “Hayitali Allamurodovni taniysizmi?”, deb so‘rasam, siz, albatta, yelka qisasiz: “Yo‘q”. Ajablanadigan joyi kam. O‘zim ham tanimas edim. Qanday taniylik, ayrimlarga o‘xshab bo‘lar-bo‘lmas ish uchun atrofiga to‘da-to‘da muxbir yig‘ib, ularga uzundan-uzun, maza-bemaza davomi…