Qulman Ochilov 1957 yili Qashqadaryo viloyatining Ko‘kdala tumanida tug‘ilgan. 1983 yili Toshkent davlat universitetining (hozirgi O‘zbekiston Milliy universiteti) jurnalistika fakultetini tamomlagan. 1999 yili “O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan jurnalist” unvoni bilan taqdirlangan. Taniqli publitsist, adib, tarjimon.
“Jaydari falsafa”, “Soy sohili”, “Barakali yigit”, “Omonat va matonat”, “Gardan va gardun” kabi kitoblari chop etilgan. Asarlari qardosh tillarga tarjima qilingan. Ernest Xeminguey, Gabriel Garsia Markes, Ivo Andrich, Ryunoske Akutagava, Simon Karmiggelt singari atoqli adiblarning asarlarini o‘zbek tiliga o‘girgan.
Tong vaqti yo‘lga tushdi. “Oysuluv” dostonidan Tupkaning tagi qayerda? “Hayitali Allamurodovni taniysizmi?”, deb so‘rasam, siz, albatta, yelka qisasiz: “Yo‘q”. Ajablanadigan joyi kam. O‘zim ham tanimas edim. Qanday taniylik, ayrimlarga o‘xshab bo‘lar-bo‘lmas ish uchun atrofiga to‘da-to‘da muxbir yig‘ib, ularga uzundan-uzun, maza-bemaza davomi…
Tugamaydigan bazm yo‘q. (Maqol) O‘q Bosh prokuror o‘rinbosari! Ha, aynan o‘zi! Respublika bosh prokurorining o‘rinbosari. «Duel»ga chaqiribdi! Rashid bu voqeani birovdan eshitsa, ishonmasdi. O‘zi ko‘rdi. O‘zi guvoh. Yoqangni ushlamasdan ilojing yo‘q. Qilmishi uchun ne bir joylarda, ne bir akobirlarga so‘zu davomi…
Muxbirimiz bir kunda uch marta pulidan ayrildi “Dorixonaga qarab chop!” Meni bu sinov – eksprimentga, undagan sabab – onda-sonda quloqqa chalinib turadigan o‘sha yozg‘irish: “Odamlar xaromdan hazar qilmay qo‘ydi. Hali qarasang, eshak go‘shtini pullagan. Yana biri masjidda cho‘ntakka tushgan. Endi davomi…
Bul odam o‘lmay qo‘lga tushmaydi. (“Dalli” dostonidan) Salomsiz kalom Professor Panji Namozov ikkinchi qavatdan yuradigan liftga yetgunicha hansirab, harsillab qoldi. Uning harakatlari ancha susayib, bug‘doyrang yuzidagi ajinlari kun-bakun ko‘payib borayotgan bo‘lsa-da, ba’zi tengdoshlariga o‘xshab, juda munkillab qolganicha yo‘q. Ammo yetmishni davomi…
Bekatda to‘xtagan avtobusdan bir odam tushdi. Kitob shahar bozori tomon oqib kelayotgan olomon orasida bir zum to‘xtab, yon-veriga razm solgach, qarshisidagi kamko‘rimgina bino – bank tomon yurdi. Unga hech kim e’tibor bermadi. Sirasini aytganda, uning diqqatni o‘ziga tortadigan siyog‘i ham davomi…
Shaxmat – zo‘r o‘yin. Joy ham, mavsum ham, yosh ham tanlamaydi. Ayniqsa, ortiqcha xarajat talab qilmaydi. Ishqibozligu xafsala, topilsa – aroq, topilmasa pivo ham bo‘laveradi. Shavkat G‘iyosovich bilan Halim Salimovich bu o‘yinni shuning uchun yaxshi ko‘radi. Ikkalasini qariyb yigirma yildan davomi…
Yaxshi kitob o‘qiyotganimda o‘zimga ma’qul kelgan va kelmagan joylarining tagiga chizib, hoshiyasiga har xil belgilar qo‘ymasam ko‘nglim ko‘lchimaydi. Bu jurnalistning “kasb kasali” bilan bog‘liq bo‘lsa kerak. Tesha tegmagan gap, nozik o‘xshatish, dilni charaqlatib yuboradigan mag‘zi to‘q fikr, falsafa, yangi fakt davomi…
– Otangizning boshiga borib kelsak, – dedi Hojar buvi iymanibgina. Buvining odati shunday – birovdan qarz so‘rayotganday, qisinib-qimtinib, eshitilar-eshitilmas ovozda, ohista gapiradi. –Vaqtingiz bo‘larmikan, bolam?Avji saratonda shahardan horib-charchab qaytgan o‘g‘lining jahli chiqib, baqirib-chaqirib ketishidan hadiksirab turgan edi. Insof berdimi yo davomi…
Eshik sekin taqilladi.– Kiring, – dedi professor G‘ulom Ermatov boshini ko‘tarmasdan. Boshini qanday ko‘tarsin, bir kasalni ko‘rsa, tekshirsa, uch-to‘rt xil qog‘oz to‘ldirishi, so‘ng bosh vrachga qo‘l qo‘ydirishi, yozganlarini kompyuter degan daxmazaga joylashi kerak. Ilgari tabiblaru olimlarga maza bo‘lgan, qog‘ozbozlik bilan davomi…
Nafisa tandirdagi nonlarini uzib, ikkitasini dasturxonga o‘radi-da, ovsini Saidanikiga shoshildi. Bahrom muallimning ikkinchi xotini ham peshanasiga sig‘madi. Uy-ro‘zg‘or ishlarida duppa-durust kuymalanib, lo‘mbillabgina yurgan ayol birdan yotib qoldi.Oshqozonida o‘simtasi bor ekan. Lekin uch oyda ikki operatsiyani boshidan o‘tkazib ham, bechora o‘nglanmadi. davomi…