Simon Karmiggelt (1913–1987) Niderlandiyaning Gaaga shahrida savdogar oilasida tug‘ilgan va 1946 yildan umrining oxirigacha Amsterdamdagi «Het Parool» («Minbar») gazetasida oddiy muxbir bo‘lib ishlagan adib kichik hikoyalar ustasi sifatida keng tanilgan.S.Karmiggelt – yuksak so‘z san’atini vaqtli matbuotga dadil olib kirgan va goho quvonch, goho ma’yuslik ufurib turgan hikoyalarida milliy xarakterlarni ko‘zgudagi kabi butun bo‘y–basti bilan aks ettira olgan adib.1977 yili u Niderlandiyaning adabiyot sohasidagi eng yuksak mukofoti bilan taqdirlangan. Asarlari dunyoning o‘nlab tillarga tarjima qilingan.
Bu mo‘jazgina qahvaxona Amsterdamning yangi qasabalaridan biridagi gavjum ko‘cha chorrahasida joylashgan. Unda bor-yo‘g‘e yolg‘izgina mijoz – oldidagi qadahi bo‘sh turgan nuroniy choldan boshqa hech kim yo‘q edi. Men o‘zim uchun buyurtma berib, izidan qo‘shib qo‘ydim: -Otaxonga ham bir qultum quyib yuboring. -Ertalab davomi…
Xarlemgacha poyezdning bo‘m-bo‘sh kupesida yolg‘iz o‘zim ketdim. Keyin yoshgina juvon o‘g‘ilchasi bilan qarshimdan joy oldi. To‘rt yoshlardagi sochlari och sariqdan kelgan bolakayning o‘yinchoq ayig‘i, keyinroq ma’lum bo‘ldiki, obaki konfetlari bor ekan. U menga bir pas sinovchan qarab turdi-da, so‘ng: -Men davomi…
M.ga bag‘ishlanadi. Yozuvchilik hunarining eng go‘zal jihati – uni o‘rganib bo‘lmasligida. Qo‘ling urgulsin qilib baliq tozalashni, oynadek yaltiratib yog‘och randalashni o‘rganish mumkin. Lekin hali biror yozuvchi dunyoga kelmaganki, ish stolidan turar ekan, qo‘llarini bir-biriga mamnun ishqalab, xotinidan suyunchi olsa: “Ishlarimiz joyida, davomi…
Men hilvatroq tamaddixonada zo‘r berib do‘lma chaynamoqda edim. Do‘lmaki, inson zotiga qasdi bor biror dumbil qaysidir o‘laksaxo‘rning murdasidan shilib olgan saqichsimon go‘shtdan tayyorlangan bo‘lsa kerak. Uni sabr-matonat bilan chaynamoq, so‘ng bir amallab yutmoq peshonamga yozilgan bo‘lsa, nachora. Qornimni nima bilandir davomi…
-Aytmagan edimmi, yana hamma yoqni kulga botirdingiz, – deb to‘ng‘illadi xotin. – Oyog‘ingizning ostiga qarasangiz-chi, baraka topgir! Er odatda kechki ovqatdan keyin qo‘lidan qo‘ymaydigan gazetani tizzasiga tushirib, gilamga qaradi. -Salgina-ku. Shunga shuncha vahimami? -Burningizning shundoqqina tagida kuldon turibdi, axir! – ovozini davomi…
Professor bugun ham, odatdagidek, soat jiringlashidan sal oldin uyg‘ondi. «Chamasi, shuurimda ham o‘ziga xos soat paydo bo‘lganga o‘xshaydi», deb o‘yladi u uyqusiragancha krovatidan oyog‘ini osiltirib o‘tirar ekan. Mangulikning yangidan yangi lahzalarini qumursqadek tirishqoqlik bilan tinimsiz sanayotgan soat miliga tikilib qoldi. davomi…
Mefrau Van Damning tugay boshlagan sabr-bardoshi, nihoyat, o‘z ajrini topdi. O‘tgan juma uning eri omonatini topshirdi. Ular o‘ttiz ikki yil birga yashadi. Uch farzandni voyaga yetkazdi. Kumush to‘ylari o‘tayotgan zalda mefrau Van Damning yoniga yoshgina bir yigitcha kelib, dabdrustdan shunday dedi: -Erchangiz to‘rt davomi…
Erkak cho‘chib uyg‘ondi. Soat millari uchni ko‘rsatib turardi. O‘rnidan turib, chiroqni yoqdi va oyna oldiga bordi. Avvaliga uyquli, so‘ng sekin–asta qahrli tus olgan go‘shtdor va so‘lg‘in yuziga uzoq tikilib turdi.«Buncha zanchalish bo‘lmasam», deb o‘yladi. So‘ng shoshib kiyindi va uy bekasini davomi…
Qahvaxona gavjum edi. Men deraza tagidagi stoldan joy oldim. Xorg‘in yuzlarini ajin bosgan, chakka sochlariga allaqachon qirov qo‘ngan, did bilan tikilgan kostyumi o‘ziga yarashib turgan novcha bir kishi baland peshtaxta oldida tik turgancha sharob ichmoqda edi. U chayqalibroq qadam tashlagancha davomi…
Qariya Bleekmans pensiyaga chiqqanidan buyon yurishning poyafzal tovoni kamroq yeyiladigan ajoyib usulini o‘ylab topgan va buni binoyidek o‘rganib olgan. Negaki, qirq yil non tashishdan boshqa ishga yaramagan odam, o‘zingizdan qolar gap yo‘q, mo‘may pensiyaga umid qilmasa ham bo‘ladi. Nonvoyxona xo‘jayini davomi…