Қулман Очилов 1957 йили Қашқадарё вилоятининг Кўкдала туманида туғилган. 1983 йили Тошкент давлат университетининг (ҳозирги Ўзбекистон Миллий университети) журналистика факультетини тамомлаган. 1999 йили “Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган журналист” унвони билан тақдирланган. Таниқли публицист, адиб, таржимон.
“Жайдари фалсафа”, “Сой соҳили”, “Баракали йигит”, “Омонат ва матонат”, “Гардан ва гардун” каби китоблари чоп этилган. Асарлари қардош тилларга таржима қилинган. Эрнест Хемингуэй, Габриэль Гарсиа Маркес, Иво Андрич, Рюноскэ Акутагава, Симон Кармиггелт сингари атоқли адибларнинг асарларини ўзбек тилига ўгирган.
Қўшнимизнинг қизи Ўрол опа ҳақида гап кетса, кўпинча ҳамма, аввало, унинг сочларини тилга оларди: сочи товонини ўпади. Менинг ҳам ҳалигача кўз олдимда у кишининг икки ўрим сочи турибди. Саратоннинг сокин оқшомлари олдидан опамиз ҳовли супурганларида сочларини ё бошига турмаклаб, ёки давоми…
Ҳасан дарслари тугаб, Қаршининг чеккасидаги автостанцияга етиб келганида қишлоғига қатнайдиган автобус алақачон кетиб бўлган экан. – Талабага ўхшайсан,- деди чеккароқда оқ «Нексия»га суяниб турган эллик ёшлардаги қотма киши. – ыаерга бормоқчисан ўзи?-Шўрбозорга.-Уҳ-ҳу! Майли, беш минг бер. Уйинггача ташлаб қўяман. Ўзим давоми…
Риэлторлик компаниясининг агенти — Жўра бошлаб келган навбатдаги харидорлар – қирқ ёшлардаги эр-хотин жуда маҳмадона экан. Етти қаватли уйнинг иккинчи қаватида жойлашган тўрт хонали квартирани обдон кўрди, текширди. Уларнинг хатти-ҳаракатларини юрак ютиб кузатиб турган уй эгаси — Сафар лабларини бот-бот давоми…
Автобуснинг энг охирги ўриндиғида жиққа терга ботиб ўтирган эдим. Кун ҳаддан ташқари иссиқ, дим. Ичкари нақд ҳаммомни, ҳаммом нимаси, темирчининг босқонини эслатарди. Сал нарида – сояда тамакисини бепарво тутатиб ўтирган ҳайдовчи ўрнидан турай демайди. Афтидан, автобуснинг йўловчилар билан тўлишини кутяпти.Ўнг давоми…
Афғон Соат миллари тунги иккиларга яқинлашганда, “дарди тамомила кўндаланг келган” ҳисоботимизга сўнгги нуқтани қўйдик. – Яна икки соатдан кейин тонг отади, – дедим ўзимни оромкурсига таппа ташлар эканман. – Ҳисоботидан ҳам ўргилдим! Бир кун кечроқ берсак, осмон узилиб ерга тушмасди. давоми…
— Тушлик тугай деб қолди-ку?! — деди эшикдан бош суққан Акбарали. — Ҳалиям ишлаб ўтирибсизми?Унинг одати шунақа — аввал, эшикни мушук тирнагандек, секин чертади. Сўнг жавобни кутиб ўтирмай, қия очиб, сийрак сочли бошини суқади. Тиржаяди. Бундан шолғомдек қип-қизил юзидаги қалин давоми…
«Санам момони биласизми?» деб сўрасам, афсус маъносида бош чайқайсиз. Ажабланадиган жойи йўқ. Бугун уни ўзи туғилиб ўсган гўша– Қашқадарё вилояти, Чироқчи туманидаги Кўкдала қишлоғида ҳам кўпчилик танимайди. XX асрнинг машҳур шоири Нозим Ҳикмат айтганидек, «қўшнисидан бошқа ҳеч ким танимайдиган» бир давоми…
Рўзғорда Қосимнинг зиммасига муҳим миссия юкланган. Миссиянинг муаллифи ва раҳбари… Ким бўларди? Хотини-да. Якшанба куни нонуштадан кейин у қўлига «Тафаккур» журналининг янги сонини олиб, шиппагини меҳмонхонага қаратиб секин «шиппиллатаётган» эди, ошхона томондан ўз постида доим сергак ва ҳушёр аёлнинг: -Яна ухламоқчимисиз? давоми…
Тошларга битилган достонлар Азалдан ҳар бир юртнинг ўз меъморий тимсоллари бор. Масалан, Ўзбекистон деганда хорижликлар аввало Самарқанд, Хева ва Бухородаги қадимий минораларни кўз олдига келтирса, Америка даставвал Озодлик ҳайкали шаклида намоён бўлади, Францияни бўлса Эйфель минорасисиз тасаввур этиш қийин. Мисрнинг давоми…
Автоинспекторлар ҳам анойи эмас, радар аппаратини дарахт шоҳлари орасига тиқиб, ўзлари панада пойлаб туришади. Кўпчилик ҳайдовчи бу ҳилват ва равон йўлда машинасининг газини босиши тайин. Кўчанинг бошида пайдо бўлган сариқ “Жигули” ҳам тезликни шундай шитоб билан оширди. Дарахтлар орасидан барваста давоми…