BO‘RI BILAN ULOQChA Tomga chiqib olgan Uloqcha, pastdagi yo‘ldan o‘tib ketayotgan Bo‘riga po‘pisa qildi:— Qotil… O‘g‘ri… Nega sen yaxshi odamlarning uylari atrofida o‘ralashasan? Sening yomon niyatda ekanliging ma’lum. Xo‘sh, bu yerlarda nima qilyapsan? Ularga o‘zingni ko‘rsatishga qanday hadding sig‘adi?Bo‘ri tishlarini davomi…
Oppoq yo‘lak bo‘ylab ortidan musiqa ergashib borar edi: eshiklardan biridan “Quvnoq bevalar” valsi, boshqasidan – “Favnning tushlikdan so‘nggi hordig‘i”, uchinchisidan – “Yana bir bor bo‘sa ol!” kuylari taralmoqda. U burchakdan qayrildi, tsimbal, baraban, kastryul va tovada, pichoq va vilkada gulduros davomi…
G‘ira-shira kun botar vaqtida ayvonda ignaning yalt-yult etgani ko‘zga tashlanadi. Buni xuddi kumushrang yonar qo‘ng‘izlarga mengzash mumkin edi. O‘tirgan uch nafar ayolning lablari sassiz qimirlaydi. Tebranma stullar bir maromda ohista g‘ijirlab, ularning tanasi bir orqaga, keyin oldinga egiladi, Uchalasi ham davomi…
– Ertaga qiyomat bo‘lishini bilsang nima qilarding?– Nima qilar edim?.. Hazillashyapsanmi?– Yo‘q.– Bilmadim… hech o‘ylamagan ekanman.U o‘ziga qahva quydi. Bir chetdagi gilam ustida, yoruq yashiltob chiroq yog‘dusida ikkala qizi kubiklardan nimadir yasab o‘tiribdi. Mehmonxonada hozirgina qaynagan qahvaning yoqimli hidi taralmoqda.– davomi…
Yoz paytlari o‘tkir yovshan hidi gurkirab, odamning boshini aylantirib yuboradigan ajib kezlar bo‘ladi. Ayniqsa, kechalari… Ko‘kda oy jimgina suzadi, beorom ko‘ngil nimanidir qo‘msab orziqadi. Kishini sarxush etuvchi mastona, anvoyi hidlar taratib yotgan xumorga to‘liq, osuda, oydin kechalarda totli, yorug‘ xayollardan davomi…
Kech tushib qolgan, tog‘lar orasidagi qo‘rg‘on yonida, mo‘jazgina qahvaxona hovlisida, tut soyasidagi yog‘och karavotda ikki kishinigina ko‘rish mumkin edi. Grammofondan dilrabo musiqa taralardi.Qahvachi esa ulardan ancha narida, samovarga o‘tin qalash bilan ovora. Tut soyasidagi musohiblarning biri ozg‘in, ko‘zlari ich-ichiga botgan, davomi…
Qo‘lidagi novdaga baliqlarni tizib olgan taqirbosh bolakay arg‘uvon daraxti tagida boshini quyi egganicha balchiqqa belangan oyoqlariga g‘amgin tikilib o‘ylardi: «Bu chol mening otamga shunaqayam o‘xshaydiki!.. Oppoq sochlari… Qop-qora qoshlar… Enli burun… Chiroyli ko‘zlar… Ovozi ham mayin va yoqimli ekan, Agar davomi…
Bu imorat bir vaqtlar, shaharning eng muhtasham uylaridan edi. Yangigina qurilib, toshlari hali oppoq bo‘lgan paytda ko‘chaning husniga husn qo‘shib turardi. Keyinchalik hamma narsa sekin-asta o‘zgarib ketdi. Endilikda bino zamona ruhiga, mashinalar va odamlarning kiyim-boshlariga mos tushmay, qandaydir begonaga o‘xshab davomi…
Ikki hafta davomida men o‘z xonamdan chiqmay, o‘sha paytlar hamma tomonidan sevib o‘qilgan kitoblarga ko‘milib o‘tirdim: bu kitoblarning hammasi qanday qilib xalqni yigirma to‘rt soat ichida baxtli qilish san’ati haqidagi falsafalarga to‘la edi. Shunday qilib, xalq farovonligi “jonkuyar”larining bu yerda davomi…
Har payshanba atay qilgandek, “Radio Belgrano”da, yarim kechga dovur qolib ketardik. Bu hali holva, Lemosning xarxashalari bundan ham oshib tushardi; u qo‘yarda qo‘ymay meni uyiga sudrar — rosa mehmon qilar, ba’zi-ba’zida kayfiyati chog‘ bo‘lsa, qulfi dili ochilib chinzano quyib berardi. davomi…