Юрак хасталиклари бўлимидан “терапия” томон ўтиб бораётган Эшдавлатовни кимдир чақиргандай бўлди. Тўхтади. Малол келди. Тиббиёт аҳлининг далолат қилишича, икки курагининг ўртасидан “туз кони очилган”. Ана кашфиёт! Эллик йилдан бери қўли қаламдан оғир нарса кўтармаган заҳматкаш муҳаррирнинг хўккайган елкасига туз эмас, давоми…
Бу воқеа Москва шаҳри яқинида, чекинаётган қишнинг сўнгги кунларидан бирида содир бўлган эди. Тонг роса чўзилган тун туфайли уйқудан уйғонолмай карахт эди. Унда-бунда далаҳовлиларнинг чироғи ёниб турар, ора-сира қор учқунларди. Ёзувчи Муравёв вагоннинг олд тарафига ўтиб, ташқи эшикни очиб юборди давоми…
ХХ аср бошларида улуғ юртдошимиз Чўлпон “Адабиёт надир?” деган саволни ўртага ташлаган ва шу номли мақоласида унга баҳолиқудрат жавоб излаган эди. Агар биз диққат билан кузатсак, инсоният онгини танигандан бери ушбу савол у ёки бу тарзда мунтазам қўйилиб келишига гувоҳ давоми…
Табиатимиз шунақа: рўпарангда, ён-верингда ёки қўшни бўлиб ҳаёт кечираётган қадрдон инсонинг қўққисдан лоп этиб чин дунёга риҳлат қилса ва орадан кун, ой, йиллар ўтаверса, азизлиги яққолроқ билиниб бораркан. Айниқса, у маънавий устозинг бўлса… Ростдан ҳам Шукур аканинг вафотидан сўнг ёзувчи давоми…
Миллат озодлиги учун азиз жонини фидо, умрини бахшида этган мунаввар зотлар хотирасига бағишлайман. Эй улуғ Турон, арслонлар ўлкаси! Сенга не бўлди? Дунёни “урхо”лар билан титратган йўлбарс юракли болаларинг қани? Нечун товушлари чиқмайдур? Абдурауф Фитрат Уни кўрмасимдан аввал танидим, билмасимдан олдин давоми…
Икки куннинг бирида эшик қоқиб, ё ўзи, ё ўғли китоб сўраб келадиган қўшни аёл китобхонликда кўпларни ортда қолдирса-да, адабий савияси каминани ҳайрон қолдирди. Охири бир куни айтиб қолди: “Маснавий”-у Чеховдан бошқа одамни зериктирмайдиган китобларингдан йўқми? – У қандай китоб?! Шундай давоми…
Бутун дунёда инсоният ҳис-туйғуларини баён этишида баъзан “Испанча уялиш” ёки “Испанча уят” («La Vergüenza Española»), русчада «Испанский стыд» терминлари тез-тез қўлланади. Испан тили изоҳли луғатида (Diccionario del uso del Español) “Испанча уялиш” бошқалар томонидан содир этилган хатти-ҳаракатлар учун ўзгаларнинг қаттиқ давоми…
Раҳматжон кўча эшикни елкаси билан итарганди, лўкидони ерга тушиб, даранглаб кетди. Ичкаридан аввал шошиб хотини, кейин олазарак ўғилчаси чиқди. – Ҳа, тинчликми? Сулаймон тахтини кўтариб келдингизми, шаҳдингиз осмон? – деди хотин пешонасига танғилган яшил дуррани маҳкамроқ тортиб. Сўнг деворга суяб давоми…
Фидойи олимларимиздан бири Сирожиддин Аҳмад умрини жадидлар ҳаёти ва ижодий меросини тадқиқ этишга бағишлаган. Унинг ўзи ҳам улуғ маърифатпарварлар сингари “ходим ул-миллат” бўлишни ният қилди ва шунга монанд умр йўлини босиб ўтди. Камтар инсон зиёлига хос равишда кибрланмади, кеккаймади. Сўз давоми…
– Турғуной, ҳой Турғуной…. Кўзлари юмуқ ҳолда ётган момо бу таниш овоздан чўчиб кетди. Бемажоллигини ҳам унутиб, кўзларини катта-катта очди-да, атрофга аланглади. – Буви, бувижон… Момонинг ёнида ўтирган Асқад ака онасининг алаҳсираётганини тушунди. Шу боис овоз чиқармасдан ўз ҳолига қўйди. давоми…