Инсон ҳуқуқлари тўғрисида нeга бунча кўп гапиришади?

Сиз албатта телеэкран янгиликларида «Инсон ҳуқуқлари бузиляпти», «Фалон мамлакатда инсон ҳуқуқларига нотўгри муносабатда бўлишмоқда», — деган гапларни кўп эшитасиз. Хўш, нимага бу масала бу қадар муҳим? Нега энди фақат Қонунларга эмас, балки ҳар бир алоҳида инсон ҳуқуқларига ҳам амал қилиниши давоми…

Овоз бeриш қачон кeлиб чиққан?

Сиёсий сайловлар чоғида овоз бериш ҳуқуқи «овоз ҳуқуқи» деган ном олган. Айнан ана шу ҳуқуқингиз туфайли Сиз, кишиларни давлат лавозимларига сайлашингиз, шунингдек, умумхалқ муҳокамасига қўйилган Қонунларни қўллаб‑қувватлашингиз ёки инкор қилишингиз мумкин. Инсоният тарихида кўп ҳолларда овоз бериш ҳуқуқига фақат айрим давоми…

Давлат фуқаролик хизмати қачон пайдо бўлган?

Ҳукумат ҳақида гапирилганда, одатда жамоалар Палатаси мажлисларида иштирок қилувчи сиёсий арбобларни назарда тутадилар. Уларнинг айримлари турли-туман давлат маҳкамаларини бошқарадилар. Бироқ бу давлат арбобларининг ортида оддий фуқароларнинг бутун бошли армияси турибдики, агар фуқаролар бўлмаса, мамлакат маъмурий тизимининг барча ишлари ҳеч қандай давоми…

Қайси давлатнинг парламeнти энг кўҳна парламeнт?

Францияда Капетинглар сулоласи давридаги парламент худди Адолатли сарой ҳакамларига ўхшарди, яъни судлов ишлари билан шуғулланарди. Бугунги кунда бу ишлар билан бутунлай бошқа соҳа — қонунчилик шуғулланади. Бироқ, ҳамма ҳам энг кўҳна парламент 13 асрдан буён маълум бўлган Англия парламенти эмас, давоми…

Сайловлар илк бор қаeрда ўтказилган?

Рус тилига сайлов — «выбори» сўзи лотин тилидан олинган бўлиб, лотинларда ҳам бу сўз «танлаб олиш» маъносини англатади. Сайловларда кишилар ўзларининг раҳбарларини танлаш ҳуқуқи борлигини ҳис қилганлар. Минг йиллар давомида шундай бўлиб келган. Қадимги яҳудийлар ва юнонлар ушбу ҳуқуқни қўлга давоми…

Полис нима дeгани?

Полис деб жамият қурилишининг ўзига хос шаклига айтилади. Мазкур давлат шакли Қадимги Юнонистонда бизнинг эрамиздан аввалги 12 асрда пайдо бўлган. Полис эркин фуқароларнинг бирикмасидан иборат бўлган. Унинг таркибига нафақат бирор-бир касб-ҳунар эгалари, балки деҳқонлар ҳам киритилган. Хусусий мулки бўлган ҳар давоми…

Гeрбларни ким ўйлаб топган?

Давлатлар, шаҳарлар, қирол сулолалари, аслзода оилалар уз эмблема-рамзларига, яъни гербларига эга. Гербнинг тасвири, ёзуви ва ранглари уни кўтариб юрувчининг ўтмишидан гувоҳлик беради. Чамаси, герблар дастлаб арабларда мавжуд бўлиб, салб юришлари даврида улар Европада ҳам кенг тарқалиб кетган. Урушлардаги жангу-жадаллар чоғида давоми…

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти нима учун кeрак?

Биринчи жаҳон урушидан кейин тез орада давлатлар орасидаги можароларни бартараф этиш мақсадларида Миллатлар Лигаси таъсис этилди. Аммо у муваффақиятли фаолият юрита олмади. Иккинчи жаҳон урушидан кейин Лига ўз ўрнини бошқа халқаро ташкилотларга бўшатиб берди. 1945 йилда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти (БМТ)га давоми…

«Апартeид» нима дeгани?

Африкаликлар тилида «апартхейд» сўзи «ўзига хос, алоҳида яшаш» деган маънони билдиради. Апартеиднинг сиёсати негизида жаҳон аҳолисининг икки хилда тараққий этиш йўли европача ва европача бўлмаган йўл мавжудлиги ҳақидаги ғоя ётади. Бу ғоя бизнинг асримизнинг 50-йилларида ЖАР ҳукумати томонидан қабул қилинган давоми…

«Барбаросса» рeжаси нима дeгани?

1939 йилда Германия ва Совет Иттифоқи бир-бирларига уруш қилмаслик ҳақидаги битимни имзоладилар, бироқ 1941 йил июнида Гитлер мазкур битимга хилоф равишда СССРни босиб олишга йўналтирилган «Барбаросса» режасини амалга оширишга киришди. Бу тадбирни бошлар экан, Гитлер, албатта, ҳар галгидек бир лаҳзадаёқ давоми…