Asl nomi Uilyam Sidni Porter bo‘lgan amerikalik yozuvchi. Aptekachi, sotuvchi, kitob bezakchisi, noshir va boshqa kasblarda ishlagan; asar, feletonlar yozishni mashq qilgan (1896 yilgacha), qamoqdaligida (1897—1901) yozgan hikoyalarini O’Genri taxallusi bilan yashirin chop ettirgan.1904—10 yillarda 9 novellalar to‘plami («Yonayotgan sham», «G‘arb qalbi», «Yoqimtoy o‘g‘ri» va b.), vafotidan keyin yana 7 tasi bosilib chiqqan. «Qirollar va karam» (1904) romani sarguzasht-yumoristik novellalardan tashkil topgan.O’Genri amerika hikoyachiligining o‘ziga xos tipini yaratdi. Yumorning kuchliligi, kinoya, qiyos, parodiya kabi usullarning ko‘p ishlatilganligi, eng muhimi, muallifning oddiy mehnatkash — «kichik inson»ga samimiy muhabbati, olijanoblik va sofdillikni madh etish va boshqa O’Genri hikoyalariga olamshumul shuhrat keltirdi («To‘rt million», 1909).Asarlari o‘zbek tiliga tarjima qilingan. G‘. G‘ulom («Mening o‘g‘rigina bolam»), A. Qahhor («Anor») va boshqa o‘zbek hikoyachiligini O‘Genri ijodining ilg‘or tomonlari bilan boyitdilar.
Asal oyi ayni avjida edi. Yangi alvon gilam, kungurali pardalar uyni bezab turar, oshxona yog‘och panelining turtib chiqqan joyiga qalayi qopqoqli olti dona pivo idishi qo‘yilgandi. Yosh kelin-kuyov hali ham o‘zlarini samoda suzib yurgandek his qilishardi. Unisi ham, bunisi ham davomi…
1-tarjima MO‘’JIZAVIY KULChALAR Marta Michem xonim muyulishdagi kichkina non do‘koniga egalik qilardi (xuddi o‘sha, zina bo‘ylab pastga tushib eshikni ochganingizda qo‘ng‘iroqchalari jiringlaydigan do‘kon). Marta xonim qirqqa kirgan, bankdagi hisobida ikki ming dollar yotardi. Ikkita tishi yasama, hissiyotga beriluvchan edi. Marta davomi…
– Sakson birinchi ko‘cha… Tushadigan bormi? – qichqirdi ko‘k mundirli “cho‘pon”. Shu yerlik “qo‘ylar podasi” vagondan tushishdi, boshqa “poda” ularning o‘rnini egalladi. Ding-ding! Manxetten yo‘nalishidagi “poda” ortgan vagonlar taraq-turuq bilan oldinga harakatlanishdi, Jon Perkins esa ozodlikka qo‘yib yuborilgan “poda” bilan davomi…
Kamina va qariya Mak bu o‘yindan har birimizga qirq ming dollardan “oltin to‘la xumcha”larga ega bo‘lib, arang qutulib yashirindik. Men Makni “qariya” deb ataganim bilan u qari emasdi. U qirq bir yoshda edi. Shunday bo‘lsada Mak doimo keksa cholday ko‘rinardi. davomi…
Qosh qorayar payti chog‘roq xiyobonning osuda burchagida yana o‘sha kulrang ko‘ylakli qiz paydo bo‘ldi. O‘rindiqqa o‘tirib, qo‘lidagi kitobini ochdi, kun yorug‘ida chamasi yana yarim soatlarcha kitob o‘qisa bo‘ladi. Qiz odmi kulrang ko‘ylakda edi. Shunchalik oddiyki, bichimining ham, tikilish uslubining ham davomi…
Men sizlarga hikoya qilmoqchi bo‘lgan ushbu voqea “Tonggi mayoq” gazetasida ishlab yurgan paytlarim sodir bo‘lgandi. Men Nyu-York ko‘chalari bo‘ylab kezar ekanman, yo‘limda uchragan ne hodisa borki, hikoya qilib yozaverardim. Tirikchiligim shuning orqasidan, gazetada doimiy shtatda bo‘lmaganim uchun mablag‘ masalasi ham davomi…
Yoshgina pianino sotuvchisi Rudolf Steyner o‘lguday sarguzashtsevar yigit edi. U atiga ikki-uch oqshomdan buyongina kutilmagan hodisalar izlashdan o‘zini tiyib turardi, xolos. Lekin unga negadir hayotdagi eng qiziq hodisalar mana hozir, naq oyog‘i ostidan chiqib qoladiganday bo‘lib tuyulaverardi. Yigit hammavaqt yangi-yangi davomi…
Agar siz ring yangiliklarini kuzatib borgan bo‘lsangiz, bu voqea darhol yodingizga tushadi. To‘qsoninchi yillarning boshida chegara yaqinidagi daryoning narigi tomonida chempion va chempionlikka da’vogar o‘rtasida bor-yo‘g‘i bir daqiqa-yu, bir necha soniya davom etgan uchrashuv bo‘lib o‘tadi. Bu qadar qisqa uchrashuv davomi…
Men idorada ishlardim. Odatda Nyu-York hayoti haqida kichik hikoyalar yozardim. Bir kuni har doimgiday o‘z idoramda ish bilan mashg‘ul bo‘lib turganimda xonamga Tripp kirib keldi. Men Trippning aniq qaerda ishlashini bilmasam-da, lekin uning juda ham kambag‘al ekanligini bilardim. Trippning ko‘rinishi davomi…
Medison-skverdagi skameykasida o‘tirgan Sopi qunishib qo‘ydi. Qachonki kechalari yovvoyi g‘oz galalari osmoni falaqda tizilgancha uchib borarkan, qimmatbaho mo‘yna po‘stini yo‘q xotinlar erlariga mehribon-girgitton bo‘lib qolarkan, Sopi esa parkdagi skameykasida qunisha boshlar ekan, demak, qilichini yalang‘ochlab qish kelayotgan bo‘ladi. Sopining tizzasiga davomi…