Шеъриятимиз тарихида қисмати фожеали кечган сиймолардан бири Абдулҳамид Чўлпондир. «Шоирлар сардори», «ўзбек тили сандиғининг покиза хазинабони» деган шарафли сифатларга жуда эрта ноил бўлган бу заковатли шоир дастлаб ўн йилга маҳаллий «РАПП»чиларининг зуғумига дучор бўлди, ниҳоят, машъум 1937 йилда «ўзбек совет давоми…
Ўтган аср, саводсизлик ва чала саводлиликни тугатиш устида иш олиб борилаётган давр экан. Ёши катта бир киши мактабга келибди. Муаллим унинг қўлига китоб тутқазганида нималаргадир ақли етишини билдириш учундир: — Чапдан ўнггами, ўнгдан чапга? — деб сўраган экан. Бизнинг авлодимиз давоми…
Бундан бир неча ой муқаддам “Ҳуррият” газетаси зиёлилик ва зиёлилар тўғрисида каттагина мақола эълон қилди. Теран мазмунга эга бўлган бу масала зиёлилар ҳаёти билан боғлиқ бир қанча долзарб масалаларни кўтариб чиққан ва шунинг учун ҳам газетхонларнинг эътиборини жалб қилмаслиги мумкин давоми…
Кетаверасиз. Отлиқ ёки яёв. Серёғин баҳорда ўт босиб, йўқолиб қолган сўқмоқлардан гоҳ адашиб, гоҳ топиб. Тақимлар уюшиб қолади, пиёдалайсиз. Оёқ толгач яна уловга миниб кетаверасиз. Ўзини ухлаганга солган девлардек қорайиб, мағрур турган қоялар, арчалар, бодомчалар. “Пир” этиб уловингизни ҳуркитиб юборувчи давоми…
Адиб зоти борки, ўз асарларининг ўқилиши, уқилиши ва китобхонлар томонидан тушуниб қабул қилинишини истайди. “Сени тушунишса, катта бахт”, деган ҳикмат аслида ёзувчилик қисматига дахлдор. Ҳатто ҳазрат Навоийдай даҳо санъаткор ҳам “Эл нетиб топғай мениким…”, дея андишаларга боргани ва муножот пайтида давоми…
Л. Брежневнинг «ёзувчилик» фаолияти ҳаммага яхши маълум. Унга биринчи номерли ёзувчилик гувоҳномасини бериш учун СССР Ёзувчилар Союзининг аъзолик билетларини алмаштиришга тайёргарлик кўришаётган эдилар. Афсуски, улгуришмади. Ш. Рашидов эса бу борада юксак мартабали ҳомийсини анча ортда қолдирганди. Кўп йиллардан буён СССР давоми…
— Шуҳрат ака, редакциямизга келаётган кўп хатларда бир савол бор: «Шундай журъатли журнал бўлатуриб, нега тарихимиздаги оқ доғлар ҳақида ёзмаётирсизлар? Ахир «Огонёк» журнали, Москва матбуоти бераётир-ку? Биз илгари айтиш мумкин бўлмаган, ман этиб келинган тарихий ҳакиқатларни билгимиз келади», деб ёзишади. давоми…
Бир пайтлар («Козера»ми, «Козара»ми аниқ эсимда йўқ) бир фильм бўларди. Ёшлар гоҳ даладан, гоҳ мактабдан қочиб, катталардан яширин ҳолда шу фильмни кўриб келишар, кейин бурчак-бурчакларда, ҳингир-ҳингирлар бошланарди. Болалар фашист солдатининг қилган ишидан нафратланиш ўрнига унинг буғдойзорда ёш рус қизини қандай давоми…
Шижоатсиз ҳалоллик — ўлик сармоядир. Абдулла Қаҳҳор Собиқ курсдош дўстим ҳозир ёшлар газетасида хизмат қиляпти. У билан кўп суҳбатлашамиз. Яқинда гап айланиб, комсомолга қандай қилиб кирганимизга бориб тақалди. Мен ўша кунни жуда яхши эслайман. Бутун синф пионер-вожатий ёрдамида бир ой давоми…
Адабиётшунос Раҳимжон Раҳмат билан мулоқот Кўкдаги юлдузларни томоша қилиб ётган бола онасига савол беради:– Она, юлдузлар осмоннинг чироқларими?– Билмадим, – дейди она кулиб.– Юлдузлар осмоннинг чироқлари, тонгда ўчириб, кечқурун ёқиб қўядилар, – дейди бола ўйланиб.– Бу ғалати гапларни қаердан оляпсан?Онаизор давоми…