Biror gal Atlantika okeani sohillarida, suvning pasayish payti sayr qilishingizga to‘g‘ri kelsa, ajoyib manzaraning guvohi bo‘lishingiz mumkin. Sayoz joylarda minglab qora chig‘anoqlar yotadi. Ularni midiyalar deyishadi. Midiyalar ko‘p jihatdan qo‘shtabaqali mollyuskalarga o‘xshaydi. Ammo ularning ajralib turadigan bir xususiyati bor: ular davomi…
Agar siz dengizda olti yuz metr quyiga sho‘ng‘isangiz, suvosti qoyalarida nautilusning chiroyli bejirim burama chig‘anoqlari yoki sadafdor kemachalarni ko‘rasiz. Ular olimlar diqqatini nafaqat chiroyi, balki shakli bilan ham qiziqtirib keladi. Nautilus chig‘anog‘i yelkasi tomonga buralgan va ko‘ndalang to‘siqlar bilan bir davomi…
Dengizu okeanlarni o‘rab turgan sohillar ikki muhit: suv sathi va yer o‘rtasidagi chegaralardir. To‘lqinlar ustma-ust qirg‘oqqa urilaverib, toshu qum uyumlarini o‘zi bilan birga olib ketadi. Boshqa joylarda, aksincha, to‘lqinlar va suv ko‘tarilishlari qirgoqqa tosh va qumlarni olib kelib tashlaydi. Shunday davomi…
«Chayon» so‘zining o‘ziyoq bizni xavfli zahar haqida o‘ylashga majbur etadi. Haqiqatan ham chayonga duch kelinganda ko‘ngilsizlik ro‘y berishi mumkin. Chayonlar o‘rgimchaklarga qarindoshdir. Chayonning to‘rt juft oyog‘i va o‘ljasini ushlab turadigan ikkita kuchli qisqichsimon tirnoqlari bor. Chayonning uzun bo‘g‘imli dumi bo‘lib, davomi…
Siz biror marta tarantella (italyanlarning sho‘x raqsi va musiqasi)ga tushganmisiz yoki biror kishining bu o‘yinga tushganini ko‘rganmisiz? Bu raqsning paydo bo‘lishi biylarga aloqadorligidan xabaringiz bormi? Biy — yirik harakatchan sertuk o‘rgimchak. O‘rta asrlarda biy chaqib olgan odamni «tarantizm» bilan kasallanadi, davomi…
“Mahallamiz pahlavonlari” musobaqasida g‘olib aniqlandi. Bolakay sevinganidan sakrab yuboray dedi. “Dadam chempion!” Hamma bugungi bellashuv qanday kechganini o‘zaro sharhlab, uy-uylariga tarqar, bolakay go‘yo qanot chiqarib uchardi. Ko‘nglida iftixor tuyg‘usi. “O‘zimdan kattalar ham havas bilan qaradi menga. Siz tufayli. Rahmat, dada!” davomi…
Erda o‘rgimchaklar ming yildan buyon yashaydi va ming yildan buyon ular g‘ayrioddiy tolasidan to‘r to‘qiydi. Nima uchun odamlar o‘rgimchaklarning hayratga solarli mahoratidan foydalanishmaydi va ularni o‘zlari uchun ishlashga majbur etmaydi. Ma’lumki, o‘rgimchak tolasidan gazlama tayyorlash tajribasi ancha oldin o‘tkazilgan va davomi…
Bo‘yi 15 metrga yetadigan eng uzun chuvalchang Atlantika okeanining Yevropa sohillarida yashaydi. Uni uzun lineus deyishadi. U odatda yolg‘iz emas, butun boshli oilasi bilan birga yashaydi. U binafsharang shu’la taratuvchi to‘q qo‘ng‘ir tusda bo‘lib, silliqlanganday tuyuladi. Yelkasidan uzunasiga bir nechta davomi…
Chuvalchanglarning turi bisyor, ammo bizga yer chuvalchangi juda yaxshi tanish. Chuvalchangning tanasi kichkina to‘garaklar — taram-taram bo‘g‘imlarga bo‘lingan. Shu sababli yer chuvalchanglari bo‘g‘im-bo‘g‘im chuvalchanglar guruhiga kiradi. Yer chuvalchanglari asosan yerning yumshoq yuqori qatlamida yerosti yo‘li qazib, ana shu yo‘llar orqali davomi…
Chuvalchangning nima ekanini aniq belgilashga olimlar qiynalishadi. Ularni cho‘zinchoq, bosh qismi sal-pal ajralib turadigan, sudralishga qobil, umurtqasiz hayvon, deb tasniflasa xato bo‘lmaydi. Chuvalchanglarning muhim xususiyati shundaki, ular ikkita bir xil-chap va o‘ng qismga ajralishi mumkin. Yuqoridagi xususiyatlarga ega hayvonga duch davomi…