Олимлар Қуёшнинг таркибини қандай аниқлашган?

Биз Қуёш кескин даражада қизиган газларнинг бир неча қатламидан иборат улкан шар эканини яхши биламиз. Лекин бу ҳақда ва Қуёшда рўй бераётган бошқа ҳодисалар тўғрисида қандай қилиб билиб олдик? Мунажжимлар махсус асбоблар ёрдамида Қуёш тўғрисида кўплаб маълумотлар йиғишган. Бундай асбоблардан давоми…

Қуёш қачон ўчиб қолади?

Бундай савол беришнинг ўзиёқ шубҳа уйғотади. Ахир, Қуёш абадий нур сочмайдими? Афсуски, бундай эмас. Биз Қуёш ҳам оддий юлдуз эканини, эртами-кечми, у ҳам сўнишини яхши биламиз. Олимлар бир вақтлар, Қуёш аста-секин совиб ёки «куйиб кул бўлиб» боради, деб тахмин қилишган давоми…

Нима сабабдан Қуёш тутилади?

Қуёшнинг тутилишида уч самовий жисм: Ой, Ер ва Қуёш иштирок этади. Маълумки, Ой Ер атрофида айланади, Ер эса ўз навбатида тўхтовсиз Қуёш атрофидаги орбита бўйлаб ҳаракат қилади. Шундай қилиб, вақти-вақти билан Ой Ер ва уни ёритадиган Қуёш ўртасига тушиб қолади. давоми…

Қуёшдаги доғлар қайдан пайдо бўлган?

Машҳур итальян олими Галилео Галилей 1680 йили биринчи марта ўзи ясаган телескоп ёрдамида Қуёшда доғлар борлигини кўрди. Доғлар телескопдан Қуёшнинг оқ гардишидаги қора тешикларга ўхшаб кўринди. Қуёшдаги доғларни ҳавонинг ҳар бир очиқ куни кузатиш мумкин. Уларнинг ўлчамлари ўзаро кескин фарқ давоми…

Нега шафақнинг ранги қизил?

Шафақнинг бетакрор қизиллиги ва товланаётган турфа хил илиқ ранглардан гўзалроқ бир манзарани учратиш қийин. Баъзида бундай манзарага маҳлиё бўлиб, бехосдан: «Қуёшнинг қизарганини қаранг-а», деб юборганимизни ўзимиз ҳам билмай қоламиз. Аслида Қуёш қизармаганини, унинг ранги мутлақо ўзгармаганини ҳаммамиз яхши биламиз. У давоми…

Ультрабинафша нурлар нима?

Ёруғлик, иссиқлик, рентген ва ультрабинафша нурлар нурнинг турли кўринишларидир. Нур тўлқинлари узунлиги катта диапазонга — кўлам чегараларига эга. Уларнинг энг узуни радио тўлқинлари, энг қисқаси эса гамма нурларидир. Энг узун ва энг қисқа тўлқинлар оралиғида ёруғлик тўлқинлари ёки сизу бизнинг давоми…

Қуёш тожи нима?

Бирор марта Қуёшнинг тутилгандаги суратини кўрганмисиз? Суратда Қуёшнинг қора гардиши атрофида нотекис олов тилларига ўхшаш нарса кўзга ташланади ва у тож деб аталади. Қуёш ҳам юлдуздир. Бошқача айтганда, у ўзидан нур таратади. Албатта, бунинг учун катта миқдордаги энергия — қувват давоми…

Қуёш системаси нима?

Ҳойнаҳой, «учар ликобчалар» ва ўзга дунёлардан келган ғайриоддий мавжудотлар тўғрисида эшитган бўлсангиз керак. Уларнинг ҳақиқатан ҳам мавжудлиги даргумон, бироқ бундай ҳодисалар рўй бериши эҳтимолдан узоқ эмас. Гап шундаки, Қуёш системаси унга ўхшаш миллионлаб системалар бўлиши эҳтимолдан холи бўлмаган Коинотнинг увоққина давоми…

Қуёш нега нур сочади?

Кечаси нур сочадиган юлдузлар ва кундузи оламни мунаввар этадиган Қуёш бир хил эканига ишониш қийин. Қуёш ҳам Ерга энг яқин юлдуздир. Ердаги ҳаёт Қуёшга боғлиқ эканини ҳаммамиз яхши биламиз. Қуёш нури тафтисиз Ерда ҳаёт вужудга келмас эди. Қуёш нури тафтисиз давоми…

Жанубий Хоч нима?

Экваторнинг жанубидаги осмонда хочга ўхшаш шаклга эга бўлган тўртта юлдуз кўзга ташланади. У Жанубий Хоч деб аталади. Томонларни кўрсатувчи бу юлдуз сайёҳларга кечалари йўл топиб олишда ёрдам беради. Таъкидлаб ўтганимиздай, Жанубий Хоч фақат Жанубий ярим шарда кўринадиган буржлар қаторига киради. давоми…