Asarning to‘liq variantini saqlab oling.

Siz chumoli bilan chigirtka haqidagi hikoyani eshitganmisiz? Men bolaligimda maktabda shuni o‘rganishga majbur bo‘lganman. Bu oddiygina hikoya bo‘lib, yosh o‘quvchilarga ibrat bo‘lishi kerak edi. Hikoya mehnatsevarlik g‘oyasini targ‘ib qilardi. Unga ko‘ra kimki mehnatkash bo‘lsa, muvaffaqiyatga erishishi mumkin-u, kimki mehnat qilmasa, davomi…

O‘ttiz yildan beri yaqinlarimni o‘rganaman. Men ularni yaxshi bilaman, deb aytolmayman. O‘ylashimcha, biz uchratgan, tanishgan odamlarga ko‘pincha yuziga qarab baho beramiz. Jag‘ining tuzlishi, og‘zining bichimi, ko‘z qarashlaridan xulosa chiqaramiz. Odamlar o‘zlarining inson to‘g‘risidagi ilk taassurotlari har doim to‘g‘ri chiqishini aytishgan davomi…

Men Vera Kruzga Yukatonga boradigan kemaga ilinish uchun Mexikodan kelgan edim. Lekin bir kun avval dokerlarning ish tashlashi bo‘lib, kema portga chiqa olmasligini eshitdim. Xullas, Vera Kruzda qolib ketdim. “Dalijensiz” mehmonxonasidan derazalari maydonga qaragan bo‘lma olib, tongni shaharni kezish bilan davomi…

…Albert Edvard Formen ruhoniylik libosini, xuddi cherkovning ulug‘vor ramzidek, o‘zgacha faxr-g‘urur bilan kiyardi, ularni o‘zi yuvib, o‘zi dazmollardi. Avliyo Pyotr cherkovida o‘n olti yil xizmat qilib, bir qancha ridolarni kiyib to‘zdirganiga qaramay, eskirganlarining birortasini ham tashlab yubormagandi. Ularning hammasi jigarrang davomi…

Kapitan bilan qo‘l siqishimdim, u omad tiladi. Keyin yo‘lovchilarga liq to‘la pastki palubaga tushib, turtina-surtina narvongacha yetib oldim. Kema bortiga qarasam, yuklarimni allaqachon chiqarishibdi. Hamma yoqda qo‘llarini silkitib, allanimalar haqida gap sotishayotgan shu yerlik odamlar. Menga ham joy topildi. Qirg‘oqdan davomi…

Luiza nega meni o‘ziga yaqin olganiga sira aqlim yetmaydi. U meni yomon ko‘rardi. Imkon bo‘ldi deguncha ortimdan xunuk gaplarni gapirishini sezib yurardim. Yoqtirmasligini ochiq aytmasa-da, pichinglari-yu, xo‘rsinishlaridan, chiroyli qo‘llarini silkitishlaridan ham buni tushunib olish qiyin emasdi. Bir-birimizni yigirma besh yildan davomi…

Men uni teatrda uchratib qoldim, imlayotganini ko‘rib, tanaffus paytida yoniga borib o‘tirdim. U bilan oxirgi marta ko‘rishganimga ham ancha bo‘lgandi, agar ismini aytib chaqirishmaganida, o‘ylaymanki, uni tanimagan bo‘lardim. U menga sinchkovlik bilan murojaat qildi:«Ha, birinchi marta uchrashganimizga ham ko‘p yil davomi…

Positano — tepalikda joylashgan xushmanzara shahar. Qishda bu yerdagi uch-to‘rtta odmigina mehmonxona ayolu erkak rassomlarga to‘lib ketadi, lekin shaharga yoz paytida kelsangiz hamma joylar sizniki. Tinch va orasta mehmonxona ayvonida o‘tirib tuni bilan dengizni tomosha qilish mumkin. Pastda, qirg‘oq yaqinida davomi…