FIRDAVS: Meni bu yerga qachon, qay ahvolda olib kelishganini bilmayman.Ko‘zimni ochsam, oti ham, o‘zi ham sovuq «reanimatsiya» xonasida yotibman.Eniga besh, bo‘yiga uch quloch keladigan, shiftiyu devorlariga oppoq kafel yopishtirilgan xona. Devordagi bir juft neon lampasi, xona burchagidagi dori-darmonlar, sonsiz-sanoqsiz shisha davomi…
Keyingi o‘n besh yillik umrini qadimiy Yassi qal’asi yaqinidagi Yangiqo‘rg‘on qishlog‘ida o‘tkazgan Husayn so‘fi Muhammad so‘fi o‘g‘li qirchillama qirq yoshida kutilmaganda noaniq bir xastalikka chalinib, to‘shakka mixlandi-qoldi. Tabib-hakimlar bemorni har bob bilan ko‘rib, dardiga davo qidirdilar, lekin bu urinishlardan tayinli davomi…
Tashqarida esayotgan besar kuzak shamoli daraxt shoxlarida qolgan so‘nggi yaproqlarni yulqib, havoda chirpirak qilib o‘ynardi. Ovchilar kechki ovqatni yeyishardi, ular hatto etiklarni ham yechmasdan, qizarib-bo‘zarib, hazil-huzul qilib o‘tirishardi. Ular asosan yarim zodagon, yarim dehqon, boyning ham, ho‘kizning ham bo‘ynini qayirishga davomi…
Juma tongi. Hamma shirin uyquda. Ertalabgacha yoqqan pag‘a-pag‘a qordan hovli o‘rtasidagi sarv, ikki olxo‘ri va gilos daraxtlarining kumushdan libos kiygan shoxlari egilib qolgan. Oftob hamma yoqni jilvalantirib, mayin, erkalovchi nurlari bilan tashrif buyurayotir.Bolakay mushtchalari bilan ko‘zlarini uqalab, yarim ochiq, yarim davomi…
Ayol to‘satdan cho‘chib uyg‘ondi. Soat tungi ikki yarim edi. Nazarida oshxonada kimdir nimagadir turtinganday bo‘ldi. O‘sha tarafga quloq osdi. Jimlik edi. Shu qadar jimlikki… U qo‘llarini yoniga tashladi, bo‘m-bo‘sh. E-ha, ana gap qayoqda ekan. Ayolning nafasi ichiga tushib ketdi. U davomi…
Eslaysizmi, “Buzuq telefon” degan bolalar o‘yini bor. Birinchi bola “Sasha” desa, ikkinchisi “Kasha” deb eshitadi, uchinchisiga esa “Masha” deganday tuyuladi. Kulgili o‘yin!Kecha meni tuyqusdan direktor chaqirib qoldi. — Eshitishimcha, u yer-bu yerda men haqimda har xil bo‘lmag‘ur gaplar qilayotgan emishsiz. davomi…
Ochig‘ini aytsam, bu gal parishonxotirlik to‘g‘risida yozmoqchiman. Yozganlarimdan parishonxotir kishilar xafa bo‘lishmaydi, chunki ular parishonxotirliklari tufayli buni o‘qishmaydi. Odatdagi odam uchun parishonxotir kishi azob-uqubatning o‘zginasi: u ba’zida boshqalarning yangiroq kalishini o‘zinikiday bemalol kiyib ketaveradi, boshqa birovning xotinini xuddi o‘zining xotiniday davomi…
Kotiba somonrang sochlarini silkitib, ichkariga bosh suqdi va dedi:— Janob direktor, hamkasbimiz Svaybayn huzuringizga kirmoqchi.Korxona rahbari qog‘ozlarga ko‘milgan ko‘yi xayol surib o‘tirarkan, boshini ko‘tarmay so‘radi:— Nima ishi bor ekan?— Zarur ishim bor deyapti… — Mayli, kirsin.— Favqulodda shoshilinch masala chiqib davomi…
Ba’zi birovlar ish topish oson deb o‘ylashadi. Aslida unday emas. Buni boshiga tushgan biladi. Ishxonada xodim qolmasa ham boshliq ish so‘rab kelganlarni qovog‘ini uyub qarshi oladi.— To‘g‘ri, bizga odam kerak, ammo siz to‘g‘ri kelmaysiz, — deydi yoki: — Afsuski, siz davomi…
Keyingi paytlarda, “Hamma yoqni fonogramma bosib ketdi!”, degan hayqiriqlar ko‘payib ketdimi, birodarlar? Fonogrammaning nimasi yomon? Hofiz ham tirik jon — tobi bo‘lmasligi, ovozi chiqmay qolishi mumkin. Fonogramma bo‘lsa-chi? Xonanda soqov bo‘lib qolgan bo‘lsayam ovozi jaranglab turaveradi.Qarangki, fonogrammani hayotda ham qo‘llasa davomi…