Очиғини айтсам, бу гал паришонхотирлик тўғрисида ёзмоқчиман. Ёзганларимдан паришонхотир кишилар хафа бўлишмайди, чунки улар паришонхотирликлари туфайли буни ўқишмайди. Одатдаги одам учун паришонхотир киши азоб-уқубатнинг ўзгинаси: у баъзида бошқаларнинг янгироқ калишини ўзиникидай бемалол кийиб кетаверади, бошқа бировнинг хотинини худди ўзининг хотинидай давоми…
Котиба сомонранг сочларини силкитиб, ичкарига бош суқди ва деди:— Жаноб директор, ҳамкасбимиз Цвайбайн ҳузурингизга кирмоқчи.Корхона раҳбари қоғозларга кўмилган кўйи хаёл суриб ўтираркан, бошини кўтармай сўради:— Нима иши бор экан?— Зарур ишим бор деяпти… — Майли, кирсин.— Фавқулодда шошилинч масала чиқиб давоми…
Баъзи бировлар иш топиш осон деб ўйлашади. Аслида ундай эмас. Буни бошига тушган билади. Ишхонада ходим қолмаса ҳам бошлиқ иш сўраб келганларни қовоғини уюб қарши олади.— Тўғри, бизга одам керак, аммо сиз тўғри келмайсиз, — дейди ёки: — Афсуски, сиз давоми…
Кейинги пайтларда, “Ҳамма ёқни фонограмма босиб кетди!”, деган ҳайқириқлар кўпайиб кетдими, биродарлар? Фонограмманинг нимаси ёмон? Ҳофиз ҳам тирик жон — тоби бўлмаслиги, овози чиқмай қолиши мумкин. Фонограмма бўлса-чи? Хонанда соқов бўлиб қолган бўлсаям овози жаранглаб тураверади.Қарангки, фонограммани ҳаётда ҳам қўлласа давоми…
Бу воқеа мактаб боғи билан ошхонани туташтирувчи чорраҳада рўй берди. Директор ўринбосари Олимжон олдинда, биз эса орқада ошхона томондан келардик. Боғ томондан қоровулимиз Соли бува аравасига ўт юклаб чиқиб қолди. — Ҳа, бобой, — ковлаётган чўпини тишидан олиб, оғзидаги гўшт давоми…
Кўчадан болаларнинг қийқириғи эшитилиши билан хотинимнинг пешонаси тиришди:— Уф, яна келишди.Унинг бу сўзидан дами чиқиб кетган пуфакдек бўшашиб кетдим.— Эшикни очмай қўя қоламиз. Қўнғироғини жиринглатиб, уйда эмас эканлар деб, қайтиб кетаверишади, — деди хотиним қовоғидан қор ёғиб.— Эсинг жойидами? — давоми…
“Текширувчилар келишди…”Котиб келтирган бу совуқ хабар раиснинг юрагини ёрмаган бўлса-да, ўрнидан қўзғалишга мажбур этди. У тоғликларга хос полвон келбатини кўтарар экан, курси бечора залворли юкдан озод бўлганини сезиб, секингина ғижирлаб қўйди. Раис комиссияга пешвоз чиқди. Бошдан оёқ қора либосга бурканган, давоми…
Уйғонганимда хона нимқоронғи, ҳавоси мўътадил бўлишига қарамай, жиққа терга ботиб кетган эдим (балки устимга ёпилган чойшабнинг ҳаво ўтказмаслиги боисми ёки тушимда мени бир қора одам қўлида пичоқ билан қувлаганлиги учунми, билмадим), қулоғим тагида сирена тинимсиз чийилларди. Бироздан сўнг овоз тинчиди. давоми…
Алло, Исмоилжон, бормисан? Бу ёруғ оламда иккита яхши бўлса, бири — сенсан, бири — менман. Бу оламда.., хўп, хўп. Яхши, қадрдонларни чақириб, Янги йилда бир отамлашсак қандай бўларкин. Бизникида-да… Сиз аввалроқ келаверинг. Ҳамма нарса тахт. Фақат… айтаверайми? Сиз ўзимизникисиз-ку. Шу… давоми…
Урушнинг кўпи ўтиб, ози қолган бўлса ҳам онаси ҳамиша икки гапнинг бирида: – Урушни кимки унутса кўр бўлади. Оғир кунларни тез-тез эслаб-эслаб тургандагина яхши кунларнинг қадрига етасизлар, – дерди. Бола эса ўша кезларда гўдак бўлиб, бу гапларнинг маъносига етмасди. Эс-эс давоми…