Бир ҳафтадирки, чол ажал билан олишади, муттасил дам қисмадан жони азобда. Касал хуруж қилган пайтлар унинг қоқсуяк, чуваккина юзи талоқдек кўкариб, даҳшатли тарзда бўғриқиб кетади. Оғзини катта-катта очиб, ютоққанча энтикар экан, чолнинг бўйин, пешона, чекка томирлари ўқлоғдек бўртиб чиқади. Хуруж давоми…
। Вожид Али* шоҳ ҳукмронлик қилаётган пайтлар эди. Бутун Лакнов вақтихушлик ва айш-ишратга муккасидан кетган, каттаю кичик, бою камбағал — ҳамма шу ишга боши билан шўнғиган эди. Кимдир рақсу қўшиқ ила базм қуриб, кўнглини хушласа, бошқа биров кўкнори ичиб кайф давоми…
– Собир ака, асарларингизни ўқиган китобхон танти ва содда қишлоқ одамлари орасида юргандек бўлади, худдики, улар яқин одамларинг, жигарларингдек туюлади. Айтинг-чи, бу қаҳрамонларингизнинг ҳаётда прототипи борми ёки тўқима образларми? – Ёзувчи одам прототипни қанчалик ўйлаб топдим дегани билан барибир воқеанинг давоми…
Ҳаммаси мана шу шўртумшуқдан чиқди. Ибоддан. Доғ-дуғи, маза-масаллиғи — барча-барчаси соз, дўсту душманнинг иштаҳасини қитиқлаганча бир чиройли димланиб турган маслаҳатли ошга нуқул биров айтса-айтмаса бурнини тиқиб, итгаям солиб бўлмайдиган қилавергач, шўртумшуқ бўлмай ким бўлсин ахир бу Ибод афандим?! Мана, бу давоми…
Ҳар сафар куз яқинлашганда табиатдаги жуда кўп ҳодисалар бизлар истаганчалик яратилмаганлиги тўғрисидаги гап-сўзлар бошланарди. Қиш бизда узоқ давом этади. Ёз қишдан анча қисқа, куз эса лип этиб, худди деразанг ёнидан тилло қуш учиб ўтгандай ўтиб кетади. Бизнинг бу суҳбатларимизни ўрмончининг давоми…
1987 йилнинг 5 январь кунидан бошлаб биз ўз аҳдномамиздаги барча мутахассислар билан Дамашқ яқинидаги Сбейна қишлоғи ёнида Совет мутахассисларига атаб қурилган уйга кўчиб келдик. Турар жойимиз шаҳардан 15 чақирим олисликда бўлгани учун ҳар куни ишдан сўнг микроавтобусда шаҳарга тушиб, озиқ-овқат давоми…
Одамнинг ўзи ҳеч нарса эмас, ҳамма гап — ишда. Гюстав Флобер Ҳамсуҳбат топилса, қишлоқда тўпланиб гурунг қиладиган жойлар бор. Ҳу-ув тепаликлар ҳам хўп роҳатижон. Ўша ерларга ё ҳеч кимнинг кўзи тушмайди, ё гурунгбоп жойлигини хаёлларига келтиришмайди, хуллас, биров дарвозаси оғзидаги давоми…
Оппоқ эди бошда бу дунё, Кўча оппоқ, кечалар оппоқ… Хуршид Даврон. Биринчи соат дарсга кечиккан биз учовлон ботирлар юракларимизни ҳовучлаб эндигина мактаб биноси ёнида учрашиб турган эдик, синф раҳбаримиз Бўтаевнинг олаҳакканикига менгзар ўткир товуши капалагимизни учириб юборди. − Ҳей-эй, қаҳрамонлаар! давоми…
Коллеждалигимда ёзги таътилни Деҳрада, бувимникида ўтказишга одатланган эдим. Доимо майнинг бошларида йўлга тушиб, июлда ортимга қайтардим. Деоли Деҳрадан ўттиз чақирим нарида жойлашган кичикроқ бекат бўлиб, Ҳимолай жанубий этагида қалин чангалзорлар бошланишини белгилаб берарди. Поезд Деолига саҳар бешларда – бекат чироқлари-ю давоми…
Миллат — бу тил, тил — бу миллат. Шундай экан, миллатнинг тилига оид қонун-қоидалар, унинг имлоси ишланар экан, у, албатта, узоқни кўзлаган, камчиликлардан холи бўлиши даркор. Бу қонун-қоидалар шошилиб ёки бирор раҳбарнинг буйруғи билан ишланмаслиги керак. Акс ҳолда бундай имло давоми…