Вадуд Маҳмуд. Маорифимиз, нашриётимиз (1924)

(Масковдан мактуб) Инқилоб тўлқунининг мудҳиш зарбалари билинарлик даражада секинлашган шу замонда ишлар ўз табииий йўлига кирган кабидир. Шу қаторда табиий ўлароқ мактаб ва талабалик жараёни ҳам асосий чизиқларға туша бошлади. Энди битта-яримта тузуккина мактаблар кўринмакда, турли шаҳарларда жиддий ўқуш толиблари давоми…

Вадуд Маҳмуд. Янги давр, янги йўл (1924)

Туркистон ўлкаси ўзининг тарихида тоза япроқларга эга бўлмоқда. Хаёлга ўтмаган воқеаларни ҳақиқат шаклида қарши олмоқда. Оврупонинг Оврупо маданияти аталғон йўл остида жони чиқиб, инграб ётғон шу чоқда Ўзбекистон ўзини янги ҳаёт эшиги олдида кўрадир. Оврупо «сарват»нинг қонли ва чиркин панжалари давоми…

Вадуд Маҳмуд. Каллами, кулоҳми? (1925)

Эскидан «ақл ёшда эмас, бошда» деган оталар сўзи юрадир. Янги ижтимоий эҳтиёжлар тақозасиданмидир, надандир, бу кунги Туркия жумҳурият ҳукумати янги бир мақол ўртаға отмишдир. Уда «Асрийлик каллада эмас, кулоҳдадир!» Эски мақолнинг тўғрилиғини кундалик ҳаётимиз билан исбот қилинмоқда бўлса ҳам, ажабо давоми…

Вадуд Маҳмуд. Тил ва ҳарф масалалари (1925)

Бу кун турк дунёсининг энг муҳим масалаларидан бири ҳар ерда кўтарилмақда бўлғон тил ва ҳарф масалаларидир.Бу масала фақат бу йил очилғон ва бошланғон нарса эмасдир.1905 йил Русиё инқилоби, 1908 йилдаги Туркия инқилобидан илгари бошланиб, булардан кейин қайнағон ва ҳалигача давом давоми…

Вадуд Маҳмуд. Яхши эмас (1923)

Бу кунларда ҳукумат доираларида муассасаларни марказлаштириш фикри қўзғолгандир.Бу жуда яхши фикрдир. Албатта, ҳукумат идораларининг бир ерда бўлиши ҳам шул идораларнинг ишларининг тартибли боришига сабаб бўлур, ҳам мурожаатчиларга осон бўлур. Бу фикрни биз ҳам олқишлаймиз.Маълумки, ҳозир Туркистоннинг ҳар ерида маориф ишларига давоми…

Вадуд Маҳмуд. Марҳум Шокир Мухторий (1921)

1920 йил декабр охирларида машҳур муаллим ва муҳаррирларимиздан Шокирхоний ўртоқ дунёдан ўтди. Бу киши ўзининг қалами билан танилган бир кишидир. Бу кишининг шеърлари Оренбургда чиқадирғон «Шўро» мажалласида ва Туркистон газеталарида босилар эди.Инқилобдан бурун Фарғонада муаллимлик қилғон, инқилоб бошларинда ўзининг мақолалари давоми…

Вадуд Маҳмуд. Туркистонда майхўрлик (1923)

Бўза, май ва умуман кайф берадурғон ичкиликларининг зарарли бўлиши тўғрисида сўзлаб ўлтириш ортиқчадир. Унинг қандайин заҳри беомон экани илман собитдир. Яқинда бутун Русия олимларининг Масковда бўлуб ўткан қурултойи ақлсизлик-жинниликнинг ичкиликка жуда яқин алоқада бўлганини исбот этди.Бу нарса Туркистоннинг бутун шаҳар давоми…

Собит Мадалиев. Маънавий ғариблик (1990)

Ўрта Осиёда ёки мамлакатнинг исталган минтақасида яшовчи инсоннинг турмушини кўз олдингизга келтиринг. Агар одамларнинг ҳаёти ва тақдирини улар яшаётган, тўғрироғи, улар мавжуд бўлган давлатдаги тузум билан узвий боғлиқликда олиб қарамасангиз, сира тушуна олмайсиз. Бошқа бирорта сиёсий тузумда назария ва амалиётнинг давоми…

Ҳожи Муин. Форсча алифболар тарихи (1926)

Туркистонда усули жадид мактаблари учун форсча-тожикча рисолалар ёзиш фақат Самарқандда бошланадир. 1903нчи йидда Самарқандда янги мактаблар очила бошлаши билан баробар унга мувофиқ тожикча китобларга эҳтиёж сезилди. Бу вақтда мундай китоблар йўқлиғидан Тотористонда босилғон баъзи бир форсча рисолаларни олдириб қўлланишға мажбурият давоми…

Ҳожи Муин. Ўзбекча алифболар тарихи (1926)

Туркистонда илмий-адабий уйғонишнинг бошланишиға йигирма беш йил тўлиб ўтди. Бу муддатнинг ўктабр инқилобиғача бўлғон даврида ҳар бир шаҳарда янги мактаблар, баъзи жойларда жамияти хайрия ва кутубхоналар очидди. Турли мактаб ва мутолаа китоблари ёзилиб босилди. 1901нчи йилдан эътиборан Кўқон ва Тошкантда, давоми…