Rus shoiri va yozuvchisi. Peterburg Fanlar Akademiyasi faxriy akademigi (1909). 1920 yildan emigratsiyada. Poyeziyada rus mumtoz she’riyati an’analarining davomchisi («Xazonrezgi», to‘plam, 1901).Hikoya va povestlarida (ko‘pincha o‘tmishni qo‘msash kayfiyatiga berilgan holda) dvoryanlar xonadonining qashshoqlashuvi («Antonov olmalari», 1900), qishloqning og‘ir qismati («Qishloq», 1910; «Qaqragan vodiy», 1911), turmush ma’naviy asoslarini unutishga mahkumlik fojiasi («Sanfrantsiskolik janob», 1915) yaqqol tasvirlangan.Kundalik tarzidagi «Badbaxt kunlar» (1918 y., 1925 y.da nashr etilgan)da Oktyabr to‘ntarishi keskin rad etilgan; Rossiyaning o‘tmishini tiklash, adibning o‘z bolalik va yoshligiga qaytish kayfiyatlari aks etgan.Sevgi haqidagi hikoyalarida («Mityaning sevgisi», 1925); «Qorong‘i xiyobonlar» (1943) kitobida insoniyat taqairining fojiaviyligi qalamga olingan. Bunin memuarlar yozgan. G. Longfelloning «Gayavata haqida qo‘shiq» (1896) asarini tarjima qilgan.Nobel mukofoti laureati (1933).
Moskvaga kelgach, men Arbat yonidagi kichkina ko‘chada joylashgan ko‘zga tashlanmas mehmonxonalarga o‘g‘rimisol bekitiqcha tushib, go‘shanishin, bir uchrashuvdan ikkinchi uchrashuvga qadar intizorlik ichra yashardim. U esa shuncha kun ichida atigi uch marta xonamga keldi, lekin har safar shoshilib: – Men faqat davomi…
Bu tushmidi yoki menga ro‘yo bo‘lib ko‘rindimi? Kuzning mungli to‘lin oyi anchadan beri ko‘kda suzib yurganday, kun davomidagi mayda tashvishlar va yolg‘on-yashiqlardan orom oladigan vaqt kirganday tuyuldi menga. Menimcha, butun Parij, hatto eng chekkadagi g‘arib kulbalar ham uyquga cho‘mgan edi. davomi…
Moskvada, deylik, Molchanovkada “imperatorlar teatrining sobiq artisti” istiqomat qiladi. So‘qqabosh, yoshi o‘tgan, yuzi yapasqi, qotmadan kelgan. Ashuladan saboq beradi. Hech bir yil yo‘qki, ayni dekabr oyida bu ayolning boshiga bitta ish tushib turmagan bo‘lsin. Bir kuni yakshanbada, ya’niki, juda sovuq, davomi…
Ming to‘qqiz yuz o‘ttiz uchinchi yilning 9 noyabr kuni mehribon Provansning o‘zi kabi qadimiy va rahmdil Grass shaharchasida sokin, iliqqina kech kuzning oddiygina kunlaridan biri edi. Men o‘n yil davomida bu yerlardan hech qayoqqa chiqmay, yashab kelyapman… Bunday kunlarda qo‘lim davomi…
QOTIL Zamoskvorechedagi boloxonali oddiy yog‘och uy. Oynalari top-toza, romlar a’lo sifatli ko‘kishtob rangga bo‘yalgan. Atrofi olomonga to‘la, ro‘parada yengil davlat avtomobili turardi. Kiraverishdagi lang ochiq eshikdan tepadagi qizil hoshiyali ko‘kimtir gilamcha ko‘rinib turibdi. Ichi qizigan olomon o‘sha tomondan ko‘zini uzmasdi, davomi…
Men o‘shanda, garchi buning uchun yoshim o‘tinqirab qolgan bo‘lsa-da, rassomlik san’atidan saboq olishga jazm etdim — ko‘nglimda avvaldan ham shunday havas bor edi — Tambov viloyatida yer-mulkim bo‘la turib, butun qishni Moskvada o‘tkazdim. Meni shogirdlikka olgan rassom no‘noq, iste’dodsiz, ammo davomi…
Beshinchi kuni esgan izg‘irin ko‘zni ochirmay qo‘ydi. Ko‘zni qamashtirguvchi oppoq qor va g‘ira-shira ilg‘anayotgan, sovuq zabtiga olgan xutor kulbalaridan birida qayg‘u hukmron edi: bu uyda murg‘ak bir bola og‘rib yotardi. Kichkina bemor isitmasi ko‘tarilib, alahsiraganida g‘ingshib allaqanday qizil chiptakovush berishlarini davomi…
Meni bir umrga mayib, oqsoq qilib qo‘ygan bu voqea ayni navqiron yigitlik chog‘imda, olis Iudeyada yuz bergan edi, − deb hikoyasini boshladi baland bo‘yli, qomati kelishgan, yuzlari sarg‘imtir, qo‘y ko‘zlari yaltirab turadigan, jingalak kalta sochlari oqargan kishi. Chap tizzasi bukilmaganidan davomi…
Qosh qoraya boshlaganda Chern yo‘lidan ketayotgan yosh savdogar Krasilshikov jalada qolib ketdi.U movut chakmoni yoqasini ko‘tarib, tomchilar duv-duv tomayotgan kartuzini bostirib kiygan holda qo‘nji uzun etiklarini aravachaning o‘qiga qattiq tirab, to‘siq orqasidagi o‘rindiqda o‘tirar, uvishib qolgan ho‘l barmoqlari bilan ivib davomi…
Ajoyib yoz kunlari, osuda Qora dengiz.Kema odamlar va yuklar bilan liq — hatto kemaning quyrug‘ida ham lash-lushlar qalashib yotibdi.Kema dunyo kezgan -Qrim, Kavkaz, Anatoliya sohillari, Konstantinopol…Quyosh charaqlab turibdi, osmon musaffo, dengiz nafarmon, bosh-keti ko‘rinmas portda odamlar qator tizilgan, kapitan yordamchilarining davomi…