Bo‘ronqush xiylagina g‘alati qush. Uning inglizcha nomi («petrel») bo‘lib, suv ichida yura oladigan avliyo Pyotr nomidan olingan, chunki bu qushlar ham suvda yura oladi! Ularning ham pardali panjasi bor (parda oyoqli eng kichik qush)ligi bizga ma’lum, ularni suv yuzida nima davomi…
Olimlar nayburunlar guruhiga kiruvchi albatroslar, bo‘ronqushlarni tirik planyorlar deb atashadi. Qushlar bu nomni bekorga olishmagan: ularning burun kavagi muguz naylarga ulangan. Ularning guruhiga 120 ga yaqin qushlar kiradi. Ochiq okeanning million yillardan buyon o‘zlashtirilishi bilan nayburunlarda ajoyib fazilatlar, birinchi galda davomi…
Tuyaqushning qaysi tomoniga e’tibor bermang, baribir uning qiziq jihatlarini topaverasiz. Tuyaqush eng katta qush, ammo uchishni bilmaydi. Mayda qanotlaridan tez chopayotgan payti o‘z muvozanatini saqlashda foydalanadi. Bu qushning boshi va bo‘yni patlardan xoli. Tuyaqushning uzun oyoqlari ikkita barmoq bilan tugaydi. davomi…
Saqoqushlar baliqni tumshug‘i bilan tutadi va uni og‘zining pastki qismidagi katta xaltasiga joylaydi. Saqoqushlar mana shu tartibda anchagina baliq tutadi. Xalta to‘lgan payti uning ichidagi suv to‘kilib ketadi va saqoqushlar hamma baliqni bir galdayoq paqqos tushiradi.
Biz «o‘rdak» so‘zi tilga olinganda, xonaki qushlardan tortib to osmondagi yovvoyi qushlargacha hamma-hammasi ko‘z oldimizda gavdalanadi. O‘rdaklar oilasi oqqushlarni, g‘ozlarni, kroxallarni yoki baliqchi o‘rdaklarni va boshqa turdagi o‘rdaklarni o‘z ichiga qamrab oladi. Yovvoyi o‘rdaklarning aksariyati Kanada chegaralaridan tortib, daraxtlar juda davomi…
O‘rdaklar bo‘yni kaltaroq, kichkina g‘ozga o‘xshaydigan oqqushlar, g‘ozlar, gaga (Shimoliy qutb suvlarida yashaydigan himmatbaho parli o‘rdak)lar va kroxallar kabi o‘rdaksimonlar oilasiga mansub. O‘rdaklarning asosan suvda suzadigan va sho‘ng‘iydigan turlari mavjud. Avvalgilari tanasining yarmidan ko‘pini suvga botirib suzadi, ammo sho‘ng‘iy olmaydi. davomi…
Podarjlar na yaxshi yura oladi, na sakray oladi. Kun bo‘yi daraxtdan tushmaydi va novdalarda mudrab o‘tiradi. Qorong‘ilik quyuqlashishi bilan podarjlar ovga chiqadi, havoda aylanib, hasharotlar bilan oziqlanadi. Shu bois bu qushlar tungi qushlar deb ataladi. Bilamizki, qanotlilar, asosan, tongda va davomi…
Ost-Indiya va Zond arxipelagida yashaydigan uchar kaltakesaklar g‘oyat go‘zaldir. Uning yaltiroq boshi qo‘ng‘ir tusda, yelkasi och qizil, «qanotlari» qora yo‘l-yo‘lli va xoldor. Kaltakesaklarning hammasi daraxtlarda yashaydi, ehtiyoj sezmasa, o‘z ixtiyori bilan hech qachon yerga tushmaydi. Daraxtlarning qalin barglari orasida, onalari davomi…
Garpiyalar Janubiy Amerika changalzorlarida hayot kechiradi. Ular juda baland uchadi. Ularning ko‘zi juda o‘tkir, shu bois ular o‘ljasini juda uzoqdan ilg‘ay oladi. Ular o‘lja poylab, uzoq vaqt osmonda aylanib uchadi, ko‘rishi hamono pastlaydi va uni tirnoqlari bilan tutib oladi. Garpiyalar davomi…
Ma’lumki, xo‘rozlar jangari tabiati bilan makiyonlardan ajralib turadi. Bu sifat ularning barcha rahiblarini dog‘da qoldirib, makiyonni o‘ziga jalb etishi uchun zarur. Juda ko‘p hayvonlar bahor payti, juftlashish davri kelganda o‘zini ana shunday tutadi. Masalan, bug‘u shoxlari bilan urg‘ochisiga kuchini namoyish davomi…