Ilonlar reptiliyalarga mansub, hamma reptiliyalar singari ularning terisi tangachali va quruq bo‘ladi. Kaltakesaklar, alligatorlar, timsohlar, dengiz va quruqlik toshbaqalari ilonlar oilasiga mansubdir. Dunyoda ilonlarning 2000 dan ziyod turi bo‘lib, ular: qutblar va ayrim orollardan tashqari yerda ham, yerostida ham, daraxtlar davomi…
Ilonlar harakatiga nazar solganingizda, birinchi navbatda ikki narsadan hayron qolasiz. Birinchisi, u qanday harakatlanadi: oyoqlari ko‘rinmaydi, uning tanasini hech narsa oldinga surayotgani ham, tortayotgani ham yo‘q — baribir harakat qilmoqda! Ikkinchisi, ilon tanasi yer bo‘ylab suzib boradi, go‘yo suyaksizday! Shunga davomi…
Ilonlarga qaraganimizda, biz uzun va silliq, oyoqsiz, boshi uzun dumiga birikib ketgan hayvonni ko‘ramiz. Biroq boshi va dumi orasida katta, murakkab gavdasi mavjud. Ilonlarning boshqa umurtqali hayvonlarga xos umurtqasi, ovqat singdiradigan sistemasi, jigari va yuragi, mushaklari, bezlari va boshqa a’zolari davomi…
Ajdar deganda qadimiy yunonlar va rimliklar ilohiy kuch tomonidan in’om etilgan ilonga o‘xshash vahimali bir maxluqni tasavvur etganlar. Bu olabo‘jining paydo bo‘lishi ham ularning nazarida, notabiiy kechgan: xo‘roz buzilgan tuxum qo‘ygan, ilon va cho‘lbaqasi ularni bosib jo‘ja ochirtirgan, qanotsiz badbashara davomi…
Reptiliyalar (sudralib yuruvchilar)ning ayrim turlari odamga hujum qiladi. Ular o‘zlarini muhofaza etayotgan yoki qo‘rqqan paytlaridagina hujum qiladi. Aksariyatining komida zaharli nayza-tishlari bor, boshqa birlarining juda o‘tkir tishlari mavjud. Xavfli, zaharli sudralib yuruvchilar asosan issiq mamlakatlarda yashaydi. Meksika va Janubiy Amerikada davomi…
Agar kaltakesak dumi dushman changaliga yoki tishiga tushib qolsa, u dumidan ayriladi. Bunday qobiliyat himoya reaktsiyasi deyiladi. Eski a’zo o‘rniga yangisini o‘stirish qobiliyati regeneratsiya (tiklanish) deyiladi. Kaltakesaklar uz dushmanlari, asosan qush va yirtqichlardan shu tariqa qutula olish qobiliyatiga ega. Shu davomi…
Kaltakesaklar timsohlar, toshbaqalar va ilonlar kabi reptiliyalar, sudralib yuruvchilar sinfiga mansubdir. Kaltakesaklarning 3 mingdan ziyod turi mavjud. Kaltakesakning panjasi to‘rtta, tanasi ingichka va dumi uzun bo‘ladi. Kaltakesaklarning hammasi bir yilda bir necha marta o‘zlarining tangachali terisini almashtiradi. Ular qutb mintaqalaridan davomi…
Reptiliyalar (sudralib yuruvchilar) sovuq qonli mavjudot, aksariyatining terisi muguzsimon tangachalar bilan qoplangan. Ular o‘pkasi yordamida nafas oladi, tana harorati o‘zgarib turadi. Tuxum qo‘yib ko‘payadi. Reptiliyalarning to‘rt turi bor: toshbaqalar (dengiz va quruqlikdagi), timsohlar, gatteriylar (tumshuqboshlar) va kaltakesak hamda ilonlar (tangachali). davomi…
«Sudralib yuruvchi» deganda odam darrov ko‘z oldiga ilonlarni keltiradi. Aslini olganda, hayvonlarning bu guruhi o‘ziga bir talay sudralib yuruvchilarni jam etgan. Hayvonot saltanatida sudralib yuruvchilar ham yerda, ham suvda yashovchilar va parrandalar o‘rtasidagi o‘rinni egallaydi. Olimlarning fikricha, parrandalar bir necha davomi…
Suv alvastilari yoki aksolotlari birinchi bor 1865 yilda Meksikadagi Sochimilko ko‘lida uchragan. «Aksolotl» atsteklar tilidan olingan bo‘lib, «suv ajdarhosi», «suv gazandasi» va «suv iti» deb har xil talqin qilinadi. Olimlar uchun oyqulog‘i va dumida suzish pardasi bo‘lgan suv alvastisi ko‘p davomi…