1 1986 йилнинг кузи эди. Университетни тугатганмиз. Ўша кезларда матбуотда бирор асаринг чоп этилса тезда тилга тушар эдинг. Каминанинг “Ёшлик” журналининг 8-сонида бирйўла икки ҳикояси босилиб босар-тусаримни билмай анчайин ҳаволаниб юрган кунларим. Курсдошим Назар Эшонқулнинг 10-сонда “Уруш одамлари” деган қиссаси давоми…
Мусофирнинг ўртанча қизини Каттаконнинг кучуги қопгани хабари келганда биз қўрғон оғзидаги қўлбола чойхонамизда қартабозлик билан машғул эдик.Ие, қачон? Қандай қилиб? Ўсал эмасмикан? Ҳамма таажжубда: жониворнинг жағи бир зум тинмаган эди-ку, акиллай туриб ҳам қопар эканми?Ҳамма бирдан ғазабга минди.
Шукур ака ҳам боғини яхши кўрарди… Ушбу камтарона машқимни ҳикоячилигимизнинг пири — раҳматли Шукур Холмирзаев хотирасига бағишладим. Рози бўлсин.Муаллиф У ўртамиёнагина ёзувчи эди. Бу энди ҳар балони ўқийвериб осмонга сапчийдиган бўлиб қолган бизга ўхшаш «доно»ларнинг фикри. Албатта, у Марк Твен, давоми…
Ҳафизаларнинг уйи Туюлнинг чиқаверишида, Жалойирнинг кираверишида жойлашганидан бу уйдагилар иккала қишлоққа ҳам бирдай эди. Тўйгами, маъракагами — иккала ёққа ҳам бораверишар, бегонасирашмас эди. Қолаверса, бу қишлоқларнинг оти бўлак, мактаби бўлак, холос, қабристони қарийб бир-бирига уланиб кетган.
Жимжит Қишлоққа жимжитликни бузиб ўхшовсиз бир девона оралади. У бир маром ва бир оҳангда нималардир деб жар солар, ора-чира жинкўчанинг икки томонидаги пастқам уйларга ва ундан ҳам пастқам эшикларга кўз ташлаб, гўё жарига жавоб кутар эди.Ер юзида пайдо бўлганидан бери давоми…
Жанжал яна эрталабдан, нонушта маҳалидан бошланди.– Дадаси… – деди зорланиб Холниса.Акбарали аввалига ўзини эшитмаганга солиб кўришга уринди, ҳатто жон-жаҳди билан газета ўқиётгандай тутди.Аммо Холниса бўш келадиган аёллардан эмас.– Дадаси… – деди жувон бу сафар сал зардали оҳангда.Бўрон бошланиб келаётганини англаган давоми…
…“Шоҳсанам” чойхонаси шундоқ катта йўл ёқасидаги қуюқ дарахтзор орасида жойлашган. Чойхона яқин-узоққа ҳил-ҳил пишиб турадиган жизи билан танилган. Йўловчилар ёки ҳайдовчилар масофани айтишганида аксар ҳолларда мўлжал қилиб чойхонани олишарди:— “Шоҳсанам”гача икки соатлик йўл қолди… — Ё бўлмаса: — “Шоҳсанам”дан чиққанимизга давоми…
Э, бу дунёда яхши одамлар ҳам кўп экан!Зойир буни бошига хўб ғалати савдолар тушгандан сўнг билди!Зойир ўзи азалдан шунақа эди: эркак киши кўчада кўкрагини кериб юриши керак деб ҳисобларди. Ўзиям шунга муносиб бўлишга интиларди.Зойирнинг яна бир ақидаси бор эди: эркак давоми…
Каримжон кабинети ўртасида уёқдан-буёққа бориб келаркан, стол ёнидаги курсида ўзига ўқрайиб тикилиб турган Наримонга аллақандай норозилик аралаш ўтинч билан қараб-қараб қўярди.Агар жаҳлдан бўзариб кетган Наримон сал синчковлик билан разм солганида эди, эҳтимолки тоғасининг нигоҳидаги ботиний илтижони ҳам пайқаб олган бўларди. давоми…
Тўғриси, бизнинг уйга қуёш ҳожи бобонинг иморатидан ошиб тушади. Офтоб бизга нурларини тўшашдан аввал ҳожи бобонинг уйини ёритади: кенг-мўл, девор-дармиёнсиз дашт ҳовлиси. Пастга эниб тушадиган жойда бир оёғи “оқсоқ” Т-28 трактори икки йилдан бери қадалган кўйи, ҳайкалдек туради, мабодо у давоми…