Bu savol anglashilmovchilikka ham sabab bo‘lishi mumkin: axir, hamisha Yerning bir tomonida kunduzi bo‘lsa, boshqa tomonida kechasi bo‘ladi. Bu tarzda savol berishning nima keragi bor, deyishingiz ham mumkin. Bir qarashda savol noo‘rinday tuyuladi. Aslida esa bu savolda ham jon bor. davomi…
Keling, ishni Yer va boshqa sayyoralarni aylanishga nima majbur qilishini aniqlashdan boshlay qolaylik. Quyosh sistemasining paydo bo‘lishi to‘g‘risidagi nazariyalardan biriga ko‘ra, bundan, taxminan, 5 milliard yil muqaddam ulkan chang buluti paydo bo‘lib, aylana boshlagan. Natijada u gardishga aylanadi va uning davomi…
Biz Quyosh sistemasi nega aynan shunday ko‘rinishga ega ekanidan bexabarmiz. U Koinotdagi mutlaqo boshqa ko‘rinishga ega bo‘lgan quyosh sistemalari kabi boshqacha ham bo‘lishi mumkin edi. Bu ularning qanday paydo bo‘lgani bilan bog‘liq. Lekin inson kashf etgan tabiat qonunlari Quyosh sistemasining davomi…
Koinotda shunday yulduzlar borki va ular bizdan shu qadar olisda joylashganki, ulargacha bo‘lgan masofani aniqlashning ham, ularni sanab sanog‘iga yetishning ham imkoni yo‘q. Eng yaqin yulduz Yerdan qanchalik uzoqda joylashgan? Yerdan Quyoshgacha bo‘lgan masofa 150 000 000 kilometrdir. Yorug‘lik sekundiga davomi…
Boshni bundoq ko‘tarib, osmonda g‘ujg‘on o‘ynagan sayyoralar va yulduzlarga boqar ekansiz, shunday bir savol tug‘ilishi mumkin: bir kuni kelib ular to‘qnashib ketmasmikin? Baxtimizga, buning ehtimoli juda kam. Biz osmonga boqqanimizda, qaysi sayyora yoki yulduz boshqasiga nisbatan Yerdan olisroq ekanini aniqlay davomi…
Biz Quyosh keskin darajada qizigan gazlarning bir necha qatlamidan iborat ulkan shar ekanini yaxshi bilamiz. Lekin bu haqda va Quyoshda ro‘y berayotgan boshqa hodisalar to‘g‘risida qanday qilib bilib oldik? Munajjimlar maxsus asboblar yordamida Quyosh to‘g‘risida ko‘plab ma’lumotlar yig‘ishgan. Bunday asboblardan davomi…
Bunday savol berishning o‘ziyoq shubha uyg‘otadi. Axir, Quyosh abadiy nur sochmaydimi? Afsuski, bunday emas. Biz Quyosh ham oddiy yulduz ekanini, ertami-kechmi, u ham so‘nishini yaxshi bilamiz. Olimlar bir vaqtlar, Quyosh asta-sekin sovib yoki «kuyib kul bo‘lib» boradi, deb taxmin qilishgan davomi…
Quyoshning tutilishida uch samoviy jism: Oy, Yer va Quyosh ishtirok etadi. Ma’lumki, Oy Yer atrofida aylanadi, Yer esa o‘z navbatida to‘xtovsiz Quyosh atrofidagi orbita bo‘ylab harakat qiladi. Shunday qilib, vaqti-vaqti bilan Oy Yer va uni yoritadigan Quyosh o‘rtasiga tushib qoladi. davomi…
Mashhur italyan olimi Galileo Galiley 1680 yili birinchi marta o‘zi yasagan teleskop yordamida Quyoshda dog‘lar borligini ko‘rdi. Dog‘lar teleskopdan Quyoshning oq gardishidagi qora teshiklarga o‘xshab ko‘rindi. Quyoshdagi dog‘larni havoning har bir ochiq kuni kuzatish mumkin. Ularning o‘lchamlari o‘zaro keskin farq davomi…
Shafaqning betakror qizilligi va tovlanayotgan turfa xil iliq ranglardan go‘zalroq bir manzarani uchratish qiyin. Ba’zida bunday manzaraga mahliyo bo‘lib, bexosdan: «Quyoshning qizarganini qarang-a», deb yuborganimizni o‘zimiz ham bilmay qolamiz. Aslida Quyosh qizarmaganini, uning rangi mutlaqo o‘zgarmaganini hammamiz yaxshi bilamiz. U davomi…