O‘lmas Umarbekov 1934 yil 25 yanvarda Toshkent shahrida tug‘ilgan. O‘zbekiston xalq yozuvchisi (1992). O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan san’at arbobi (1984). O‘rta Osiyo universitetining filologiya fakultetini tugatgan (1956). Ilk kitobi — «Hikoyalar» (1958). «Xatingni kutaman», «Yurak so‘zlari» (1960), «Boboyong‘oq» (1961), «Yulduzlar», «Menga ishonmaysanmi?» (1962), «Hayot abadiy» (1964), «Charos» (1966), «Ko‘prik» (1968), «Bolgar qo‘shiqlari», «Oltin yaproqlar» (1972), «Qiyomat qarz» (1976, shu hikoya asosida sahna asari ham bor), «Er yonganda» (1993) kabi hikoya to‘plamlari nashr etilgan. U «Odam bo‘lish qiyin» (1970), «Fotima va Zuhra» (1994) romanlari hamda «Sevgilim — sevgilim» (1963), «Kimning tashvishi yo‘q» (1965), «Urush farzandi» (1972), «Yoz yomg‘iri» (1973), «Oq qaldirg‘och» (1974) tsingari kissalar muallifi. Bir qancha dramalar ham yozgan («Oqar suvlar», 1971; «Tuhmat», 1987; «Oqsoqol», 1991; «O‘zing uchun o‘l yetim», 1992 va boshqa). «Qizimga maktublar» («Mangu hayot bo‘sag‘asida») deb nomlangan publitsistik asari ham bor.O‘lmas Umarbekov 1994 yil 10 noyabrda Toshkentda vafot etgan.Hamza nomidagi O‘zbekiston Davlat mukofoti laureati (1980).
(Ertaknamo hikoya) Xolposhshaning dadasi o‘gay onasi bilan bozordan yangi palto, etik olib kelib berishdi. Etik baland qo‘njlik, ichi jun, issiq edi. Rangi ham chiroylik, paltosiga o‘xshagan och qizil. Ammo palto allambalo edi. Yoqalari keng, tikkatik, qaytarma cho‘ntaklari katta. Qizini yangi davomi…
Bu voqeaga ancha bo‘ldi. Lekin har doim do‘st-u birodarlar bilan mashinada mehmondorchilikka boradigan bo‘lib qolsak, esimga tushadi, butun vujudimni qandaydir ko‘tarinki ruh, iliqlik qoplaydi. Shu elning farzandi ekanligimdan, shu tuproqda kindik qonim to‘kilganidan g‘ururlanib ketaman.Saratonning o‘rtalari edi. Kunlar issiq, ertalabdan davomi…
Professor Sabohat Qodirova o‘g‘lining kontsertidan o‘zida yo‘q sevinch bilan chiqdi. Bu gal ham avvalgi kunlardagidek to‘rt ming kishilik tomosha zali odamga liq to‘la, pashsha qo‘nadigan joy yo‘k edi. Bu gal ham avvalgi kunlardagidek odamlar kontsertga to‘yishmadi, gulduros karsaklar chalib, yer davomi…
Yaqinda yuz bergan bir voqea sabab bo‘lib, otamni eslab ketdim, uni bevaqt o‘limga olib kelgan kulfat, kasalmand onam boshliq oilamiz chekiga tushgan og‘ir kunlar to‘g‘risida o‘ylab, yuragimdagi jarohat yangilandi.Otam asli parkentlik, uch aka-ukaning kenjasi edi. Kenjaligi tufayli otasidan, ya’ni bobom davomi…
Tonggi g‘ira-shirada shaharga tushib ketgan kelinini Solihabibi bu gal qandaydir umid va sabrsizlik bilan kutdi. Ammo kun o‘tishi qiyin bo‘ldi. Peshingacha hovlida g‘imirlab yurdi: og‘ilxona oldida g‘ujanak bo‘lib yotgan pomidorni tirgovich qo‘yib taradi, bo‘yi kelib tursin deb, ayvonga yaqin ekilgan davomi…
1 Uni amakisining parkentlik qo‘ychivon amakisi tashlab ketdi. U kichkina ayiq bolasiga o‘xshardi. Kulrang, qalin junlari orasidan yapaloq tumshug‘ini ham, yaqindagina ochilgan munchoqdek qora ko‘zlarini ham ko‘rib bo‘lmasdi. Dumaloq koptokdek boshi tanasidan katta bo‘lganidan to‘g‘ri yurolmas, tumshug‘i bilan yerni sidirib, davomi…
«Samarqand — Toshkent» avtoekspressi Yangiyo‘ldan o‘tganda to‘xtab qoldi. Haydovchilardan biri ruldagi sherigi bilan allanarsalarni gaplashib, mashinadan tushdi. Yo‘lovchilarning ko‘pchiligi olis yo‘l elitib, avtobusning bemavrid to‘xtaganiga e’tibor ham berishmadi, ko‘zlarini yumganlaricha kreslo yostiqchasidan boshlarini ko‘tarishmadi. Faqat Sanobar Kamolovagina o‘rnida bir qo‘zg‘alib davomi…
Sarsonboy ota rayon markaziga kelganda, quyosh yerdan endigina cho‘giri tilimidek ko‘tarilgan edi. Kim biladi, hali erta bo‘lgani uchunmi yo sovuq tushib, bozor-o‘char qiladiganlar kamayib qolganidanmi — odam siyrak, bozor kunlari bo‘ladigan g‘ala-g‘ovur, to‘polon yo‘q. Chol ichida xursand bo‘lib qo‘ydi: «Ha, davomi…
Iste’fodagi mayor Nizomiddin aka Nazarov xotini qabrini ziyorat qilib qaytayotgan edi, birdan yuragiga sanchiq turdi, nafas olishi og‘irlashdi, uzun go‘shtdor quloqlariga tiralib turgan antiqa telpagi ostidan muzdek ter xuddi mingoyokdek ikkala chakkasidan o‘rmalab tusha boshladi. Yurak sanchig‘idan ko‘ra Nizomiddin akani davomi…
Sulaymon ota qamalib qoldi. Umrida qamoqning ko‘chasidan o‘tmagan odam, qariganida uch yilga kesilib, o‘g‘ri, kissavurlarning orasida yuribdi. Albatta, oshna-og‘ayni, qarindosh-urug‘ uni yolg‘izlatib qo‘ygani yo‘q. Ikki marta kolxoz raisining o‘zi kelib ketdi. Kampiri katagiga kirolmagan tovuqdek, har kuni lager atrofida. «Peredacha»larni davomi…