Isaakyan Avetik Saakovich [1875.19(31).10, Kazarapat – 1957.17.10, Yerevan] — arman shoiri. Armaniston Fanlar akademiyasi akademigi (1943). Seminariyada o‘qigan (1889—92). 1911—36 yilda chet elda yashagan. Armaniston Yozuvchilar uyushmasi boshqaruvi raisi (1946—57).
Dastlabki she’r va dostonlarida ijtimoiy zulmga qarshi kurashgan xalq qahramonlari madh etilgan, inson taqdiri, kelajagi haqidagi fikrlar bayon etilgan («Qo‘shiqlar va jarohatlar», 1897; «Abul A’lo al-Ma’arriy», 1909—11 va b.). «Sasma Mger» dostoni (1919, 1937 yilda qayta ishlangan) arman xalq eposi «Sosunli Dovud» mavzusi asosida yaratilgan.
«Bizning tarixchilarimiz va bizning gusanlar» (1939), «Vatanimga» (1940), «Arman me’morchiligi» (1942) va boshqa turkum she’rlari mashhur. 2-jahon urushi yillarida yozgan jangovar ruhdagi she’rlari («Qalbim mening tog‘lar cho‘qqisida», 1941; «Ulug‘ g‘alaba kuni» 1945 va b.) xalq qo‘shiqlariga aylangan.
Ayrim asarlari («Poema va she’rlar», 1961; «Abul A’lo al-Ma’arriy», 1976) o‘zbek tiliga tarjima qilingan.
Ozib-to‘zigan, juldirgina kiyingan sag‘ir bolakay muhtasham bir uyning devoriga suyanib o‘tirgan ko‘yi o‘tib-qaytayotgan yo‘lovchilarga kir-chir qo‘llarini cho‘zib, tilanayotgandi. Bu mitti boyaqishginaning yonidan o‘tib ketayotgan odamlarning birortasi qiyo boqmas, uning zorlanib sadaqa so‘rayotganiga hech kim parvo ham qilmasdi. Bolakay uzzukun loqayd, davomi…
– Qalbimizning o‘z mantig‘i bor, bu mantiq odamning aqlini lol qoldiradi,-degandi bir kuni italiyalik do‘stim. – Ha, chindan ham kishini hayratlantiradigan bu narsa shu qadar «o‘jarki», yolg‘iz qalbni tan oladi, ammo uning tub mohiyatiga yetish mushkul. Negaki, qalb mantig‘ining qonun-qoidalari davomi…