Ўзбекистон маориф вазирига очиқ хат БИРИНЧИ ХАТ Муҳтарам вазир! Бундан икки йил муқаддам жумҳурият радиоси орқали шу юксак лавозимни эгаллаб ўтирган собиқ ҳамкасбингизга мурожаат қилиб, болалар тарбияси ва маориф соҳасидаги айрим нотўғри ишлар хусусидаги фикрларим билан ўртоқлашган эдим. Гарчанд ўзбек давоми…
Ўзбек халқи тарихининг энг қора саҳифаларидан бири саналган, бироқ узоқ йиллар мобайнида ижтимоий-сиёсий сабабларга кўра ўрганилмай келинган мардикорликка олиш воқеаси ҳақида сўз юритилдими, бас, ушбу мискин қўшиқ хотирангиз қатидан қуйилиб келаверади: Поездингни жилдирган, Ўтхонаси билан дўнгалаги, Двинискага кетишди Мард йигитларнинг давоми…
Чўлпон ижодий балоғатга етган палладан бошлаб умрининг охиригача таржима ишларига алоҳида эътибор билан қараган. Шуниси ажабки, йиллар давомида миллатчиликда айбланиб келган, яъни миллатларни бир-биридан ажратишни, бошқаларни камситиб, ўз миллатини улуғлашни мақсад қилиб олишда, миллий маданиятлар орасига раҳна солишда айбланган Чўлпон давоми…
Ранг-баранг шаклий имкониятларини намоён қилаётган ўзбек ҳикоячилиги ҳозирги адабий жараёнда мустақил жанр сифатида тобора фаолроқ иштирок этмоқда. Буни тажрибали ҳикоянавис Шукур Холмирзаев ижоди мисолида, айниқса, унинг «Ҳайкал», «Хоразм, жонгинам», «Ҳукумат», «Ўзбек характери» асарлари жамланган «Ҳикоялар» туркуми мисолида ҳам яққол кузатиш давоми…
Замонанинг зайли билан камина хизмат юзасидан кўп йиллар қатор араб мамлакатларида араб тили таржимони бўлиб ишлашга тўғри келди. Араблар диёрида узоқ йиллар яшашнинг ўзи, фикримизча, ҳар қандай арабшунос учун ҳам бир олам қувончли ҳолдир. Чунончи, ўзинг тилини ўрганган диёр билан давоми…
Чўқ мунаввар этди оламни Мунаввар қоримиз, Кўрдимиз равшанлигидин феълимиз, атворимиз. Ибрат олинг, ёшлар, деб тўкди кўздин ёшлар, Нутқида таҳрир этиб, бизларни йўқ-у боримиз. Чин кўнгилдан эшитдук чин инчунин айтган сўзин Шунча бидъатларни билдук, вой, биз иқрормиз. Тавалло Эл учун куйиб-ёнган, давоми…
Унинг номи бугунги ўқувчига унчалик яхши таниш эмас, 20-йиллардаги авлод уни яхши билган. Машъум 30-йилларда бу ном Беҳбудий ва Фитрат билан бир қаторда унутилган эди. Тўғрироғи, китобхонлар қалбидан кўплаб шу хил номлар қаторида ситиб чиқарилди. Замона зайли билан 60-йилларда яна давоми…
Баҳолаш танқидчиликнинг шундай нозик меъёр, ўлчовики, салгина нохолислик, заррача хатолик санъаткор ва унинг асарлари ҳақидаги тасаввурни ўзгартириб юбориши мумкин. Холис баҳолашда мунаққиднинг ҳиссаси катта. Лекин баҳолашда мунаққидга боғлиқ бўлмаган тўсиқлар ҳам талайгина. Бадиий адабиёт ҳамиша сиёсат билан ёнма-ён ривожланган, сиёсат давоми…
Ижодининг асл моҳиятини, бош мавзуини халқ тақдири билан боғлаган ижодкорлар ўз асарлари билан ҳамиша эл хизматидадирлар. Маданий ҳаракат анча жонланган, адабий гуруҳлар фаолияти ҳаётга сезиларли таъсир ўтказа бошлаган бир давр — XX аср бошлари Хоразм ўлкасида илғор фикрли бир қанча давоми…
Инқилобдан кейинги дастлабки йилларда шоир Элбек (Машриқ Юнусов) ҳам Абдулла Қодирий, Ҳамза, Айний, Фитрат, Чўлпон, Абдулла Авлонийлар қатори янги ўзбек маорифи, маданияти, адабиёти, матбуоти, тилини ривожлантириш ишларига киришиб кетди. У 20—30-йиллар орасида «Армуғон» (1920), «Кўзгу», «Ёлқин ер» (1925), «Баҳор» (1929) давоми…