Даврнинг энг муҳим ҳодисалари, замондошлар ҳақида қалам тебратган Абдулла Қаҳҳор асрнинг яна бир фожиавий ҳодисаси — Сталин қирғин-қатағонлари, қатағон қурбонлари, ёзувчи ибораси билан айтганда, «култ даври» асоратларини четлаб ўтиши мумкин эмас эди. Узоқ йиллар қалбини ўртаб, унга тинчлик бермай келган давоми…
«Дунёнинг сири», «Ғуломгардиш», «Қоғоз гуллар», «Саодат соҳили», «Ёзнинг ёлғиз ёдгори», «Кўнгил озодадур» каби ҳикоя, қиссалари; «Андиша», «Шоирона, дарвешона бир маъно», «Бобурнинг тушлари» сингари бадиалари ўтган аср охирги чораги миллий адабиётимиз тараққиётида муносиб ўрин эгаллайди. Бу асарлар шахс жумбоғи, инсон руҳиятидаги давоми…
Ўтган аср 60-йилларининг охирлари, зилзиладан сўнг Талабалар шаҳарчаси биқинида университет домлалари учун қурилган бинодан оиламизга ажратилган хонага яқиндагина кўчиб борганмиз. Шу орада қадрдоним Маҳмуд Саъдий тўладан келган ўртабўй бир йигитни бошлаб келди. «Танисангиз керак, талабангиз Тоғаймурод Менгноров, журналистика факултетида ўқийди, давоми…
— Устоз, бугунги адабий жараёндаги Сизни қизиқтираётган, ўй-мулоҳазага ундаётган энг муҳим муаммо нима? — Шерали, биламан, самимий эҳтиром белгиси ўлароқ ҳар доим бўлганидек, менга “Устоз” деб мурожаат этаётирсиз. Бунинг учун раҳмат. Бироқ, очиғи шундай мурожаат менга бироз малол келади. Тўғри, давоми…
Мумтоз шеъриятимизнинг нодир намуналарига хос энг муҳим хусусиятлардан бири шуки, уларда шоир (лирик қаҳрамон) қалбининг ададсиз қийноқлари, оҳу зорлари ўқувчини ларзага солар даражада бутун кескинлиги, драмалари билан изҳор этилади. Айни пайтда шу руҳий қийноқлар ифодаси киши кўнглини асир этадиган, овутадиган давоми…