Кучли жалалар ёки узоқ ёққан ёмғирлар дарёлардаги сув миқдорини кўпайтиради. Натижада уларнинг ўзани сувни сиғдира олмай қолади. Шунда жилға ёки катта ариқ ўз қирғогидан тошиб, атрофдаги ҳудудларни босади. Сув тошқини катта талофатлар келтиради. Кўпинча сув ўзи босган ерларнинг ҳосилдор қатламини давоми…
Дунёдаги энг узун дарё Нилдир. Унинг узунлиги 6 670 км бўлиб, Судан ва Миср (Африка) ҳудудларидан оқиб ўтади. Узунлиги бўйича иккинчи ўринда Жануби Америкадаги Амазонка дарёси туради, унинг узунлиги — 6 275 км. Амазонка энг серсув дарёдир. Унинг ирмоқлари, яъни давоми…
Агар қўлингиздан китоб чиқиб кетса, у ерга тушади! Бунинг сабабчиси ернинг тортиш кучидир. Бу куч барча предметларни Ернинг марказига қараб тортади. Тушиб кетган китобни қайта қўлга олишингиз билан унинг ташқи кўриниши мутлақо ўзгармаганини кўришингиз мумкин. Чунки у — қаттиқ. Агар давоми…
Дарёнинг кўл ёки денгизга қуйилиш жойи этак деб аталади. Кенг бир шохобчали этак эса эстуарий деб аталади. Этак турли қум ва лойқа чўкиндилари билан тўсилиб қолади ва дарё оқимини турли шохобчаларга бўлиб ташлайди. Бундай этак дельта деб аталади. Агар дарё давоми…
Сув оқими денгиз ёки океанга оқиб тушиши давомида ўзига йўл очиб боради. Тоғ дарёси тик ёнбағирларни кесиб ўтаётиб, чуқур дара ҳосил қилади. Водийдан оқиб ўтаётганда, дарёнинг ўзани илон изи сингари эгри-бугри бўлиб қолади. Дарёнинг бурилган жойи меандр деб аталади. Ҳар давоми…
Ер юзида сон-саноқсиз дарёлар бор. Кичик ирмоқлар ва ариқлар ўзаро қўшилиб, катта дарёларни ҳосил қилади. Улар ўз навбатида денгизлар ва океанларга қуйилади. Айримлари, масалан, Амударё, Сирдарё ва Волга дарёлари ички денгизлар ёки кўлларга қуйилади. Бошқа бирлари эса қурғоқчил минтақалардан оқиб давоми…
Сизга маълумки, Ер юзасининг 72 фоизи сув билан қопланган. Бундан ташқари, ирмоқчалар, дарёлар, кўллар ва канал — ёблар ҳам бор. Сув ҳамиша юқоридан пастга, масалан, тоғлардан текисликларга қараб оқади. Тоғларда жала қуйганда, сув ерга оқиб тушади ёки дарахтларнинг япроқларидан пастга давоми…