XX аср ғарб модерн ёзувчилари орасида Франц Кафка етакчи ўрин эгаллайди. Унинг ижодини ўрганиш масаласи сўнгги йилларда, жаҳон адабиётшунослиги илмида энг мураккаб ва шу билан бирга энг қизиқарли вазифалардан бири бўлиб келмоқда. Кафка ўзи ким? Уни қайси мактаб ёки оқимга давоми…
Мен болаликдан Бобур рубоийларини ёд олганман, кейин Навоий ғазалларини… Кейинчалик барча замондош етук шоирларни севиб ўқидим. Ҳамид Олимжон, Ғафур Ғулом, Ойбек шеърияти мен учун ижод мактаби бўлди. Навоий менга устоз, пир ўлароқ Шарқ шеърияти эшигини очди. Румий, Аттор, Ҳофиз, Бедил давоми…
– XIX асрнинг охири, XX асрнинг бошларида Ўзбекистондаги ижтимоий–сиёсий маънавий–маърифий жараёнлар қадим ва бой ўзбек адабиёти тарихида ғоят муҳим даврлар бўлди. Мамлакат ва халқ ҳаётида юз берган энг улкан бахтсизлик – миллат ва давлат сифатида ўз мустақиллигини йўқотиши зиёлилар руҳиятига давоми…
Илк учрашув Суратдаги тошиқиб кетган қалин қора сочлари бошига сиғмай, туташ қошлар тагидаги кўзларидан ўт чақнаб турган йўл-йўл кўйлакли деҳқонбичим йигитни, шундоққина қўшни туманларда яшаган бўлишимизга қарамай, олдин кўриш у ёқда турсин, эшитмаган ҳам эканман. Лекин алманахнинг илк бетидаги “Жийроним” давоми…
ОТОИЙНИ ЎҚИГАНМИСИЗ? Олтмиш учинчи йилнинг баҳор ойлари эди. Шарқ шунослик институтининг дастхатлар хазинасидан қўл ёзма олиб, қироатхонада ўтирган эдим. Соат ўн бирларга яқин чап қўлида бир китобни кўкрагига босиброқ ушлаб олган (кейин билсам, шу қўли урушда яраланган экан) кўзлари чақчайиб давоми…
Китобни севадиган бир оилада туғилдим ва эсимни таниганимдан бери адабиётга меҳр қўйганлар қуршовидаман. Раҳматли ота-онам қачон бўш қолишса, қўлларидан китоб, газит ё жўрнол тушмасди. Шу манзараларни кўриб катта бўлдим. Айниқса кичик опам Нозирахон китоб жинниси эдилар. Ёш болалигимда неча марта давоми…
Филология фанлари номзоди, адабиётшунос Зуҳриддин Исомиддинов билан суҳбат – Зуҳриддин ака, суҳбатимиз аввалида шуни эҳтиром билан айтиб қўяй: Сизнинг матбуотдаги ҳар бир чиқишингизни катта қизиқиш билан кутиб олувчи мухлисларингиздан бириман. Айниқса, маънавият, тил ва адабиётшуносликка оид қатор мақолаларингиз катта таассурот давоми…
Очиғи, севимли журналимизнинг ташрифи мени бироз шошилтириб қўйди. Ўзим ҳақда гапиришга анча қийналдим. Лекин кўнглимда ўқувчиларга айтар гапим кўп. Фурсатдан фойдаланиб ҳаётимда, ижодимда катта аҳамият касб этган баъзи бир ибратли воқеаларни эслаб ўтишни истадим. Муаллиф Доно инсоннинг бир оғиз сўзи давоми…
– Бош муҳарриримиз: “Хуршид ака билан анъанавий суҳбатларга ўхшамайдиган, иложи бўлса баҳс уюштириб берсангиз”, деб қолди. Рози бўлдим. Шу сабабли, рухсатингиз билан гурунгни узундан-узоқ кириш сўзларисиз, ғарб журналистикасига хос бўлган “тўнтарилган пирамида” усулида, яъни асосий мавзудан бошласак. Хуршид ака, Сиз давоми…
Менинг болалигим отам Ғуломмирза ва аммам Гулсум она (аммамни мен «она» дердим) таълим-тарбияси остида кечди. Отам маърифатли, зиёли киши эди. У киши илк таълимни Машҳадда олгандилар. Эски ўзбек ёзуви ва форс тилини мукаммал биларди. Шўролар даврида замонга боқиб, колхозда ҳосилот давоми…