Kun hikmati 13: Abdulla Qahhor adabiyot haqida
Adabiyot atomdan kuchli, lekin uning kuchini o‘tin yorishga sarf qilish kerak emas. Abdulla Qahhor
Adabiyot atomdan kuchli, lekin uning kuchini o‘tin yorishga sarf qilish kerak emas. Abdulla Qahhor
Nima uchun ko‘cha harakati qoidasini buzgan kishiga militsiya hushtak chaladi-yu, butun bir tilni buzayotgan odamlarga hech kim hushtak chalmaydi? Abdulla Qahhor
Ikki kunda o‘qib tashlash mumkin bo‘lgan ba’zi kitoblarimizni o‘quvchi haftalab o‘qiydi. Kitob stolning chekkasida og‘ir yuk bo‘lib yotaveradi. Har safar unga ko‘z tushganda uzib bo‘lmaydigan katta qarz yodga tushganday yurak orziqadi. O‘qishga fursat bo‘lganda kishi uni ne mashaqqat bilan qo‘lga davomi…
Uyat faqat insonga xos tuyg‘udir. Hayvon uyat paydo qilolmagani uchun insonga yaqinlasholmaydi, lekin inson uyatini yo‘qotib hayvonga yaqinlashib qolishi mumkin. Oyog‘i yoki tili bilan gandiraklab yurgan mastga, qo‘lga tushib yoki qo‘lga tushishdan qo‘rqib es-hushini yo‘qotgan o‘g‘riga, hiyla-nayrangi fosh bo‘lib bezrayib davomi…
Men bu ajoyibot va g‘aroyibotlar mamlakati bo‘lmish Hindistonga ikki marta — 1955 yilning oxirida o‘zbek san’atkorlari delegatsiyasiga boshliq bo‘lib, 1961 yilning boshida sayyoh bo‘lib bordim. 1955 yilning dekabr kunlari edi. Bizda daraxtlar bulduruqday oppoq: Afg‘onistonda qora sovuq, izg‘irin; uch yarim davomi…
Bir kuni tanish bir rejissyorga ergashib qotma va qoracha bir yigit keldi. Rejissyor bilan suhbatimiz davomida bu yigit churq etmadi, qadimgi mullavachchalar singari qo‘lini qovushtirib o‘tirdi va rejissyor ketmoqchi bo‘lib o‘rnidan qo‘zg‘alganda menga tortinibroq bir dasta qog‘oz uzatib: — Fursatingiz davomi…
Jo‘n narsalarni bilib olishga murakkab yo‘l bilan erishadi kishi. Ko‘plar qatori men ham o‘z tajribalarim, shaxsiy taassurotlar adabiy asar uchun eng qimmatli material ekanini tushunib olgunimcha «yozuvchilik»da ko‘p sarson bo‘lganman. Buni bilib olganimdan keyin bolalik chog‘imda ko‘rganim odamlar, yoshligimda sodir davomi…
O‘zbek elining sevikli adibi Abdulla Qodiriy manfaatparast, martabaparast odamlarning chaquvi bilan safimizdan yulib olingan edi. Abdulla Qodiriy, ba’zi bir odamlar aytmoqchi, «bir-ikkita risola yozgan» anchayin yozuvchi emas, balki yangi davr adabiyoti, Yevropa adabiyoti gazi bilan o‘lchaganda ham to‘laqonli asarlar yozgan, davomi…
To‘y abadiy hayot tantanasidir. To‘yda ikki yosh ahd-paymon qilib, bir-biriga qo‘l beradi, murod-maqsadiga yetadigina emas, o‘tgan ajdodimiz bilan kelajak avlodimizni bir-biriga bog‘laydigan oltin halqa, go‘zal va xushaxloq kishilarni yetishtiradigan tarbiya o‘chog‘i vujudga keladi. Shuning uchun to‘y nihoyatda ulug‘vor, nihoyatda go‘zal davomi…
(Yozuvchilar soyuzi partiya tashkilotining nazariy seminaridagi nutqning tezisi) So‘nggi 25—30 yil mobaynida biron kishi shakl va mundarija birligi to‘g‘risida munozara qilganini bilmayman. Shakl va mundarija birligi bizning uchun eng oddiy haqiqatdir. Lekin xalqda «yaqindagini bo‘ri yemaydi», degan maqol bor — davomi…