Amudaryo mast tuyaga o‘xshab pishqirganicha, qirg‘oqlariga asabiy bosh urar, sohildan o‘pirilib tushayotgan tog‘dek tuproq uyumlarini bir zumda yamlab yutardi.Tikka kelgan saraton quyoshi ayovsiz qizdirar, bo‘tana to‘lqinlar yelkasida ildizi bilan qo‘porilgan dov-daraxtlar oqib kelar, bu ayovsiz to‘fon uzra zor qaqshayotgan qirg‘ovullar davomi…
“…Shayx u go‘zalning jamolini ko‘rish umidida yor ko‘chasidagi itlar orasiga qo‘shildi…” “Mantiq ut-tayr” Hammasiga muharrirning injiqligi sabab bo‘ldi. Aslida tashqi ovozlar-u shovirlarsiz ham radiopesa tuzukkina chiqqandi. Unga aktyorlar bilan oylab sayqal bergan, bastakor ataylab pesa uchun musiqa yozgan, men va davomi…
…Ketsin mendan ohu voyim, Obod bo‘lsin mazgil joyim, Duo qilgan, qiblagoyim, Otam Qultoy, xush qol endi… “Alpomish” dostonidan Alpomish so‘zi Yuzi aralash tushgan qamchidan so‘ng orqasidan tepki yedi — ko‘pkarilarda o‘zlariga yo‘l ochish uchun oldini to‘sgan otlarning biqiniga tepib o‘rgangan davomi…
Tosh qotib uxlab yotgandim, allakimning turtkisi va hayajonli ovozidan cho‘chib uyg‘ondim. Ko‘zlari besaranjom boqayotgan onam ustimga engashib turardi.– Tur, seni so‘rab kelishdi. Turaqol, – dedi onam shoshilib, nimadandir qattiq bezovtalangan holda.– Kim… Kim so‘rab kepti ertalabdan? – erinchoqlik bilan boshimni davomi…
Shamolday yelib yurgan kichik o‘g‘il nogahon yuz bergan avtohalokat tufayli yarimjon, mayib bo‘lib qolishi Buvgul xolani qattiq larzaga soldi. «Endi nima bo‘ladi? Bolam bir umr yolg‘iz o‘tadimi?» — degan o‘ylar xonumonini kuydirardi, albatta, ammo o‘g‘lining chivinday joni qil ustida turgan davomi…
Jo‘ramning ismi Toshkentboy.Balki poytaxt sharafiga qo‘yilgani sabablidir, bir eshitgan odamning yodidan chiqmasdi bu ism. Ustiga-ustak, jo‘ramning tug‘ilgan kuni ham esdan ko‘tarilmaydigan sanalardan edi: 29 fevral. Yili, adashmasam, 1964 edi.Ko‘plar bunday ot olishining sababini so‘rab qolishardi, albatta. Javob esa juda jo‘n davomi…
O‘zbekovullik Rayimberdi cho‘loqning kenja o‘g‘li G‘oziqul o‘qishni bitirganidan so‘ng shaharda qolib ketdi.Vaholanki, O‘zbekovulda ota-onaning oxir-oqibat kenja o‘g‘il bilan yashashi rasm bo‘lgandi.Rayimberdi cholning ham ko‘nglida shunday niyat bor edi. Shu bois ota katta o‘g‘illarining har biri alohida uy-joy qurib olishiga qo‘lidan davomi…
Qishloqning old yigiti hisobangan Muzaffar hayotda baxt topolmadi. Buni har kim o‘zicha izohlar, biroq aksariyat hamqishloqlar uni Sayyoraning qarg‘ishi tutgan deyishardi. Lekin bu gaplarga sira ishonmasdim. Sababi men ular bilan bir ko‘chada o‘sgan, ikkalasining tabiatini yaxshi bilardim.O‘rtabo‘y, qoramag‘iz Sayyora tasavvurimizdagi davomi…
Yoz oxirlab, avgust oyoq uzatdi. Kuz shamollari esa boshladi. Tong havosi salqin tortdi…Kamina mehnat ta’tiliga chiqdim. Avvaldan o‘ylab qo‘ygan rejani amalga oshirishga fursat yetdi. Xorazmga ketaman!…Vokzal menda hamisha ayricha tavsurot uyg‘otadi. Gavjum zalning tirband o‘rindiqlaridagi yo‘lovchilarni kutish daqiqalariga tutashgan ko‘rinmas davomi…
Yanvarning oxirlarida birdan havo aynib, kun sovib ketdi. Bu yil qish bo‘lmaydi-yov, deb bemalol yurgan odamlar shoshib qolishdi. Ikki kun gupillatib qor yog‘di. Kuni bilan hovlini to‘ldirib, qiy-chuv qilib o‘ynaydigan bolalar ham uy-uylariga kirib ketishdi. Kattalar ish yuzasidangina ko‘chaga otlanishgan, davomi…