O‘rinboy Usmon 1951 yil 2 noyabrda Tojikistonning Xo‘jand tumanida tug‘ilgan.1973 yili Toshkent davlat universitetining jurnalistika fakultetini bitirgan.1975 yildan hikoyalari «Sharq Yulduzi», «Yoshlik», «Yosh kuch», «O‘zbekiston adabiyoti va san’ati» nashrlarida, “Yoshlik” almanaxida chop etilgan.Birinchi kitobi “Spitamen qotili” nomi bilan 1992 yili Toshkentda nashr etilgan. Shundan keyin adibning Toshkent va Xo‘janddagi nashriyotlarda «Sinchli uy», «Ko‘rgilik», «Anqoning urug‘i» va «Daraxtga do‘ngan odam» deb nomlangan kitoblari chop etildi.O‘rinboy Usmon o‘nlab hikoyalar, «Qishdan oldingi fasl», «Safo chig‘irig‘i» kabi qissalar, «Ta’qib» romani, «Muqaddas», «Qari qiz» va «Osmondan tushgan odam» («Qulf») dramalari muallifidir.Vasiliy Shukshin kabi rus adiblari, Mehmon Baxtiy, Ma’ruf Bobojon, Hoji Sodiq kabi tojik yozuvchilari asarlarni o‘zbek tiliga o‘girgan.
(«Lahzaning larzalari» turkumidan) Iliqqina, yumshoqqina edi siypalayotgan narsa. Yigitchaning qitig‘i kelib, nariroq surildi. Iliqqina, yumshoqkina vujud shu zahotiyoq u tomon surildi va yana qitiqlay-qitiq-lay siypalay ketdi. Siypaladi-siypaladi-da, uni quchoqlab oldi. Birdaniga a’zoi badanini o‘nlab, yuzlab barmoqlar, iliqqina, yumshoqqina, lekin etingni davomi…
Bir tekis chopib borayotgan ot keskin to‘xtadi. Ko‘zlarini yumgancha xayolga berilgan ko‘yi kelayotgan Arslon oldinga xavotirlanib qaradi. Quyida Sirdaryo tinchgina oqardi, oqshom g‘ira-shirasida suvi goh oqarib, goh qorayib ko‘rinardi. Arslon otdan tushib nam-xush o‘tlar ustiga cho‘zildi. Maysalardan taralayotgan dimoqni qitiqlovchi davomi…