Ahmad A’zam – yozuvchi, munaqqid, ssenarist, telejurnalist. 1949 yili Samarqand viloyati, Jomboy tumanidagi G‘azira qishlog‘ida tug‘ilgan.1971 yili Samarqand davlat universitetining o‘zbek va tojik filologiyasi fakultetini bitirgan. Shu yili Alisher Navoiy nomidagi muzeyda ish boshlagan. Keyin “Guliston” jurnali, “O‘zbekiston adabiyoti va san’ati” gazetasi, “Sovet O‘zbekistoni san’ati” jurnali redaksiyalarida, O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasida ishlagan, siyosiy faoliyat bilan shug‘ullangan, “Birlik” xalq harakati hamraisi, “Erk” demokratik partiyasi bosh kotibi bo‘lgan. Oliy Majlis deputatligiga saylangan (1999-2004 yillar).1995 yildan O‘zbekiston televideniyesida bosh muharrir, “O‘zbekiston” telekanali bosh direktori,. “O‘zbektelefilm” studiyasi bosh direktori lavozimlarida ishlagan. O‘zbekiston televideniyesida yuzlab ko‘rsatuvlar va hujjatli filmlar qilgan, ulardan eng mashhurlari: “O‘zlik”, “Xalqning ko‘ngli”, To‘rtinchi hokimiyat” .“Oyning gardishi”, “Bu kunning davomi”, “Asqartog‘ tomonlarda”, “Soyasini yo‘qotgan odam”, “Hali hayot bor” degan nasriy asarlar, “Mas’ul so‘z” degan adabiy-tanqidiy maqolalar to‘plamlari, “O‘zi uylanmagan sovchi”, “Ro‘yo yoxud G‘ulistonga safar” romanlari chop etilgan. Ahmad A’zam 2014 yil 4 yanvar kuni Toshkent shahrida vafot etdi.
Kichik ilmiy xodim Hamdamov simyog‘ochga suyangancha sigaret tutatayotgan ikki o‘smirga loqayd nigoh tashlab o‘tib ketdiyu to‘rt-besh odim yurmasdanoq qulog‘iga ularning gapi chalinib qoldi.— Mahallangdagi istagan odamingni chalpak qilaman.Unisi nimadir deb hiringladi. Hamdamov qulog‘ini ding qildi, ammo eshitmadi. Haligi o‘smir ovozini davomi…
Muso yaxshi yigit — qobiliyatli. Lekin sal o‘yinqaroq. Buni o‘zi ham biladi, biroq ko‘p ham kuyina-vermaydi. Boshqalar, masalan, xonada u bilan yonma-yon o‘tiradigan Turg‘un aka nasihat qilsa, Muso: “Bola bo‘lsin — sho‘x bo‘lsin”, deya kulib qutulib ketadi. Muso o‘zining yana davomi…
Bugun ertalab betimni yuvayotib birdan ishga borgim kelmay qoldi, o‘zi har kuni shunday bo‘laman, kech yotaman-da, keyin ertalab turishim qiyin, ey, xudo, yana shu ishga borishim kerak, a, deb joyimdan qo‘zg‘algim kelmaydi ishyoqmaslikdan emas, har kuni borib, har kuni bir davomi…
Guldasta ko‘targan erkak shaharning gavjum ko‘chasidan o‘tib boryapti.Kattakon va ko‘rkam, gul bozoridagi eng chiroyli, shu chiroyiga yarasha eng qimmat guldasta. Balki qimmat sotish uchun maxsus parvarishlangan gullardan terilgandir.Agar guldasta kichikroq, ko‘rksizroq, arzonroq bo‘lganda, ko‘zga uncha tashlanmas, biz ham u haqda davomi…
Yana nima qoldi ekan? Shoshganimdan xayolimni bir joyga to‘play olmayman. Yana nimani olmadim? Hammasini oldim shekilli. Yashab turganimda bularning ko‘pi keraksizdek ivirsib yotardi. Odamning uyida o‘ziga kerak bo‘lmagan lash-lushlar tiqilib yotadi-ya, o‘zi tor joy, maosh ham oyga uchma-uch, yana shuncha davomi…
Eski shaharning eski bir hovlisida turaman.Do‘ppidek hovlicha, yozuv-chizuvim bilan unga sig‘may, tepaga – boloxonaga chiqib olganman; derazadan faqat tomlar, tomlar orasidan boshini chiqargan daraxtlaru onda-sonda uchib o‘tgan qushlar ko‘rinadi; oftob nuri to‘g‘ri men yozadigan qog‘ozlarga tushadi, ko‘zimni qamashtiradi; shovqin yo‘q, davomi…
1. ODAMNING ISMI Nega faqat bitta ismga qaramman: Ahmad, deb chaqirsalar, labbay, deb chopib boraman.Men shu Ahmad degan ismga bog‘liqman, sen o‘zi kimsan, deb so‘rasalar, Ahmadman, deyman.Qayerda neki ish qilsam, yaxshisi ham, yomoni ham ismimga o‘tadi: Ahmad undoq qilibdi, Ahmad davomi…
1. SURATI Bu odam juda toza yuradi.Bu odam juda ozoda kiyinadi.Bu odam juda chiroyli so‘zlaydi, gapidan adashmaydi va hech qachon o‘zini yo‘krtib ko‘ymaydi.Bu odamni ko‘rganda beixtiyor o‘zingizning chang-chungga belanib, terlab-pishib yurishingizni, shimingiz dazmollanmay, ko‘ylagingiz yoqasi notoza ekanligini o‘ylaysiz (aslida hech davomi…
Odam uyidan chiqdi, eshigini berkladi — o‘zining o‘rniga qulfni ega qoldirdi.Qulf butun boshli uyga, uydagi mulkka ega chiqqanidan hushyor tortib, eshikni itarsa ham, tortsa ham ochilmaydigan qilib, mahkam tishlab turaverdi.Uy egasining uyda yo‘qligidan bexabar odamlar uni yo‘qlab keldilar: undan olgan davomi…
Ketyapman. Tepamda ko‘p-ko‘k osmon. Qarshimda kirmizi quyosh, botaymi, botmaymi deb, daraxtlarning shoxiga omonat qo‘ngan. G‘ir-g‘ir shabada. Asfalt yo‘lka top-toza, shinam. G‘ivirlab yurgak chumchuklar men yaqinlashganda dik-dik qochadi. O‘rindiqda yigit bilan qiz huzur qilib o‘pishmokda. “Eru xotin — qo‘sh ho‘kiz”, degan davomi…