Машҳур чех ёзувчиси Ярослав Гашек 1883 йили Прагада туғилган. Унинг ижодида ижтимоий сатира асосий ўринни эгаллайди. У ўзидан 1500 дан ортиқ ҳикоя, фелетон ва бошқа асарларни қолдирган.«Қотил суд олдида» (1907), «Шахтадаги фалокат» (1908) ҳажвий асарлари машҳур.Биринчи жаҳон уруши арафасида «Шоввоз аскар Швейк ва бошқа ажойиб воқеалар» (1911) ҳикоялар тўплами унга катта шуҳрат келтиради. «Шоввоз аскар Швейкнинг жаҳон урушидаги саргузаштлари» ҳажвий-реалистик романи (1921—23, асар тугалланмай қолган) урушга ва миллий зулмга қарши ёзилган. Унда халқнинг оғир турмуши ёрқин образларда акс эттирилган.Бу асар кўплаб хорижий тилларга, шунингдек «Шоввоз Швейкнинг бошидан кечирганлари» номи билан ўзбек тилига таржима қилинган (1971).Ярослав Гашек 1323 йили Липницеда вафот этган.
Добшинада бозор бўлган кунлари Карханиха кампир черков ёнида рўмолча сотиб ўтиради. Яқин-атрофда Юраш юрганини кўриб қолса, ўша заҳоти мовий ҳошияли қизил рўмолчаларини қутисига беркитади. Нега дейсизми? Сабаби бор. Беш йил олдин Юраш Маруша Пухаловага худди шундай рўмолча сотиб олганди. Гарчи давоми…
Жиблажибон жанобларининг ўнг оёғида битта тирноқ етишмас эди, шу боисдан кўринишига жиддий тус бериб ғоз турмоқчи бўлган чоғларида бир оз ноқулайлик ҳис қилар эди. Аммо бугун ўз инида илк тухумча пайдо бўлганини кўриб жуда қаттиқ суюниб кетди. Унинг хушбичим хотинчаси давоми…
Мен Либерато Виноттининг Юқори Больцанодаги меҳмонхонаси айвонига чиқиб, бу йил синьор Либерато Виноттининг ишлари қалай экан деб ўйлаб ўтирардим, модомики дарҳол бир шиша шароб кўтарганча олдимга югуриб чиққан ва мени “зоти олийлари” деб атаётган экан, ишлари унча яхши бўлмаса керак. давоми…
Чоғон-Курендаги халхос қабиласига мансуб мўғул Сакажининг бешта туяси, ўн иккита оти, ўн саккизта буқаси ва ўн бешта қўйи бор эди. Унинг Уисон-Тамбу деган худоси ҳам бор. Худо Сакажининг ўтови олдида, ёғоч ғўла устига ўрнатилган. Худо маст-аласт башарали эди. Қаққайган тилсимнинг давоми…
Исо таваллудидан бошлангувчи йил ҳисобининг 1460 йилида, ёз кунларида Бавариядаги Штальхаузен ибодатхонаси игумени, яъни нозири ёлғизликда қолиб, қудратли ва барча мўъжизаларга қодир Тангридан ўз руҳониятига муқаддас куч ато этишни сўраб, сидқидилдан тиловатга киришди. Шундай руҳий кучники, токи у мен, игумен давоми…
Мисс Мери мистер Вильсонга деди: — Муҳтарам Вильсон, очиқчасига гаплашиб олсак, девдим. Ахир, ўзингиз тушуниб турибсиз: эътиборан, эртадан бошлаб сизу мен эр-хотин бўламиз. Ҳар биримизнинг ўтган ҳаётимизда қандайдир қора доғлар, албатта, йўқ эмас. Келинг, сиру асрорларимиздан бир-биримизни огоҳ этайлик. — давоми…
Барон Клейнгампл донишманд одам ва Битоуховодаги холасининг қўрғонини мерос тарзида қабул қилиб олар экан, ўзининг янги мулкида қандай ўзгаришлар қилиш тўғрисида берилиб ўйлай бошлади. Унга, масалан, қўрғон олдидаги боғда қад ростлаб турган кекса, сершох эман дарахтлари манзарани бўғиб тургандай туюлди. давоми…
Қайси қилган айби учун осишлари керак?.. Патялга энди бунинг қизиғи йўқ эди. Қатл олдидаги оқшомда, содир этган жиноятлари тўғрисида хаёл суриб ўтирар экан, назоратчи қамоқхона ҳужрасига бир шиша май ҳамда бузоқнинг бинойидай бир бўлак гўштидан тайёрланган қовурма таомни кўтариб кириб давоми…
Ксавера деб аталган бу чўчқа боласини лимон ўт билан боқишарди. Унга Ксавера деган номни қўрғон соҳиби муносиб кўрди. Бошқача айтсак, мецкералик профессор, озуқашунослик илмида катта обрў қозонган олим Ксавера Кельнер хотираси шу йўсинда шарафланди. Бу олим ўзидан кейинги авлодларга қуйидаги давоми…
Қайси қилган айби учун осишлари керак, Патялга энди бунинг қизиғи йўқ эди. Қатл олдидаги оқшомда содир этган жиноятлари тўғрисида хаёл суриб ўтирар экан, назоратчи қамоқхона ҳужрасига бир шиша май ҳамда бузоқ гўштидан тайёрланган бир бўлак қовурма таомни кўтариб кириб келганида, давоми…