XX asrning eng buyuk fantast-yozuvchilaridan biri – Rey Bredberi (Ray Bradbury) 1920 yili Illinoys shtatidagi Uokigan shahrida tavallud topgan. Bo‘lajak yozuvchi faqat o‘rta ta’lim bilan cheklanib, hech qachon oliy ma’lumotli bo‘lmagan. Bredberi 12 yoshida yozuvchi bo‘lishga qaror qilgan. O‘zining dastlabki ishlarida u viktorian prozasi vakili – Edgar Poning uslubiga taqlid qilgan. Bredberining hikoyalari, odatda, arzon jurnallarda chop etilgan va faqatgina “Mars xronikalari” hikoyalar to‘plami unga dastlabki tijoriy muvaffaqiyatni taqdim etgan (1950 yil).1953 yili Bredberining “Farengeyt bo‘yicha 451 daraja” roman-antiutopiyasi chop etilganidan so‘ng, uning shuhrati butun dunyoga yoyildi. Shundan keyin, yozuvchining har bir yangi kitobi katta bir voqelikka aylandi.U to‘qqizta roman, jumladan, “Falokat yaqinlashmoqda” (1962), “O‘lim – yolg‘iz qilinadigan ish” (1985), “Aqlsizlar uchun qabriston” (1990) romanlari, shuningdek, ko‘plab qissa (ular orasida qisman avtobiografik bo‘lgan “Momaqaymoq vinosi” (1957) alohida ajralib turadi) va hikoyalar muallifidir. Yozuvchining o‘zi 400 dan ortiq hikoya yozganini, ularning ba’zilari nisbatan katta asarlarning yozilishi uchun asos bo‘lganini qayd etgan.Rey Bredberining bir qator asarlari o‘zbek tiliga tarjima qilingan (“Marsga hujum”, “Farengeyt bo‘yicha 451 daraja” (“Jahon adabiyoti” jurnalining 2010-yil sonlarida) va boshqalar).
Mehmonxonadagi so‘zlovchi soat go‘yo uni hech kim eshitmayotgandek tinmay kuylardi: – Chiq, chiq… Millar yetdi yettiga, Yakun yasang uyquga! Tonggi sukunat og‘ushidagi uy bo‘m-bo‘sh edi. Soat tinmay chiqillar va bo‘shliqqa uqdirishda davom etardi: “Sakkizdan to‘qqiz daqiqa o‘tdi, nonushta vaqti yetdi! davomi…
Hech kim o‘lishni istamaydi, hech kim uni kutmaydi. Shunchaki, nimadir yaxshi ishlamay qoladi, raketa yonboshiga ag‘dariladi yoki ro‘paradan asteroid shiddat-la keladi, qo‘llaring bilan yuzlaringni berkitib olishdan boshqa ilojing qolmaydi, qarabsanki, atrof zimiston, motor hamon oldinga surib ketayapti, tirik qolay deb davomi…
Baland-balandda: tog‘lardan ham yuksakda, yulduzlarning naq ostida, daryolar, dengizlar, yo‘llar ustidan Sesi uchib boradi. Erta bahor yellari kabi nozik, kechki o‘tloqdagi maysaning xushbo‘y isi kabi mayin Sesi…U oppoq va momiqday yumshoq parlarga o‘tirgancha parvoz qildi, yo‘l-yo‘lakay daraxtlarga qo‘nib, xordiq chiqardi, davomi…
Tushida rang-barang oynavandli tashqi eshikni berkitayotganmush. U pushtirang, limon singari sap-sariq, yumshoq bulutdek oppoq va buloq suvi kabi tiniq shishalardan ishlangan. Ko‘plab, mayga o‘xshagan, sharbat yoki meva qiyomini eslatuvchi alvon, qirmizirang va tillarang, muzdek salqin, ko‘kimtir shisha sopolakchalar o‘rtadagi katta davomi…
O‘sha kuni kechqurun soat besh yarimlarda telefon jiringladi. Dekabr oqshomlaridan biri edi. Tompson go‘shakni ko‘tardi:– Eshitaman.– Allo, Gerb!– Ha, bu senmisan, Allin?– Xotining uydami, Gerb?– Ha. Nima edi?– Hech nima, o‘zim, shunday…Gerb Tompson go‘shakni xotirjam tutib turardi.– Nima bo‘ldi, o‘zi? davomi…
1 Anchadan beri Fiorello Bodoni zim-ziyo samoga parvoz qilgan raketalar ovozidan kechalarini bedor o‘tkazadi. Shirin tushlar og‘ushida yotgan sevimli rafiqasini uyg‘otmay, sekin tashqariga chiqadi-yu bir necha soniyaga bo‘lsa ham, daryo bo‘yidagi kichik uydan taralayotgan ovqat hididan ozod bo‘lgisi keladi. Shu davomi…
Oppoq yo‘lak bo‘ylab ortidan musiqa ergashib borar edi: eshiklardan biridan “Quvnoq bevalar” valsi, boshqasidan – “Favnning tushlikdan so‘nggi hordig‘i”, uchinchisidan – “Yana bir bor bo‘sa ol!” kuylari taralmoqda. U burchakdan qayrildi, tsimbal, baraban, kastryul va tovada, pichoq va vilkada gulduros davomi…
G‘ira-shira kun botar vaqtida ayvonda ignaning yalt-yult etgani ko‘zga tashlanadi. Buni xuddi kumushrang yonar qo‘ng‘izlarga mengzash mumkin edi. O‘tirgan uch nafar ayolning lablari sassiz qimirlaydi. Tebranma stullar bir maromda ohista g‘ijirlab, ularning tanasi bir orqaga, keyin oldinga egiladi, Uchalasi ham davomi…
– Ertaga qiyomat bo‘lishini bilsang nima qilarding?– Nima qilar edim?.. Hazillashyapsanmi?– Yo‘q.– Bilmadim… hech o‘ylamagan ekanman.U o‘ziga qahva quydi. Bir chetdagi gilam ustida, yoruq yashiltob chiroq yog‘dusida ikkala qizi kubiklardan nimadir yasab o‘tiribdi. Mehmonxonada hozirgina qaynagan qahvaning yoqimli hidi taralmoqda.– davomi…
Asarning to‘liq variantini saqlab oling.