Курант занги

Тошкент куранти неча йиллик тарихларга гувоҳ бўлиб келмоқда. Бу минора ортиқча безак талаб этмайди, қиёфаси эса ҳеч бир замонда эскирмаган. Ҳар чорак, ярим ва бир соатда занг уриб турадиган маҳобатли иншоотни пойтахтимизнинг рамзи, уриб турган юрагига қиёслаш мумкин.

Яшаш учун кураш: асосий восита мослашувчанликми?

Ер юзидаги барча организмлар ташқи муҳитда яшаб қолиши ва ўзидан кейин насл қолдириши учун турли хил мослашиш хусусиятига эга. Баъзи ўсимликлар йирик тиканлар ҳосил қилса, бошқалари тиканлари, барглари ва баъзан гулларидан-да воз кечиб ҳимояланишга ўтади. Бош­қа тур ўсимликлари эса ер давоми…

Наноҳаётга тайёрмисиз?

ХХ асрда самолётлар, ракеталар, телевизор ва компютерлар дунёни ўзгартирди. Олимларнинг таъкидлашича, нанотех­нология­лар ёрдамида яратилган хомашёлар, дори-дармонлар, алоқа ва хизмат кўрсатиш воситалари ХХИ аср янги техника тараққиётининг асоси бўлади. Кўз ўнгимизда кўплаб афсоналар ҳақиқатга айланиб бормоқда. Инсонлар атомларни бошқариш йўли билан давоми…

Наслдан наслга ўтувчи генлар

ёхуд ДНКнинг тирик жонзотлар ҳаётидаги ўрни хусусида Ўтган асрда эволюция жараёнини ўргана бошлаган олимлар тирик жонзотларнинг ўз аждодларига ўхшаш бўлиб туғилиши сабаби ҳақида тушунчага эга эмасдилар. Бугунги кунда эса бунинг генлар ва ДНК билан боғлиқ экани барчага маълум.

Тўмарис

(мил. авв. VI аср) Турон халқларининг аҳамонийлар босқинига қарши курашига раҳбарлик қилган жасур саркарда. Қадимги юнон тарихчиси Геродотнинг “Тарих” (мил. авв. V аср) асарида ёзилишича, Аҳамонийлар давлати асосчиси Кир II мил. авв. 530 йилда Туронга бостириб кирганида, Тўмарис массагетлар қабиласининг давоми…

Фарасман

(мил. авв. IV аср) Сиёвушийлар сулоласидан бўлган Хоразм подшоси (мил. авв. IV аср). Фарасман ҳақида узуқ-юлуқ маълумотлар сақланиб қолган. Мил. авв. 328 йил Македониялик Александрнинг Ўрта Осиёга юриш чоғида Фарасман 1500 кишилик отлиқ қўшини билан Александрнинг қароргоҳи жойлашган Бақтра шаҳрига давоми…

Африғ

Офриғ (IV аср) Милодий IV аср бошида Хоразмда ҳукмронлик қилган хоразмшоҳ, африғийлар сулоласи асосчиси. Қадимги Хоразмдаги кўплаб қалъаларнинг бунёд этилиши Африғ номи билан боғлиқ. 305 йилда хоразмшоҳ Африғ ўз қароргоҳини Кат шаҳрига кўчиради. Кат қайта тикланиб, Ал-Фир қалъаси ичида шоҳ давоми…

Нуҳ ибн Асад

(? – 842) (819-842) Сомонийлардан бўлган Самарқанд ҳокими. Тоҳирийлардан Абдулла ибн Тоҳир билан бирга халифаликдан мустақил сиёсат юргазишга интилган, Истахрий ва Ибн Ҳавқалларнинг ёзишича, халифа Муътасим (833-842) бундан норози бўлиб Абдулла ибн Тоҳирга нома юбориб, уни койиган. Абдулла бу хатни давоми…

Аҳмад ибн Асад

(?-865) (842-864) 817 йилдан Фарғона ва 842 йилдан Самарқанд амири бўлган. Сомонхудотнинг набираси. Рофе ибн Лайс қўзғолони пайтида Аҳмад ибн Асад ўз биродарлари Нуҳ, Яҳё ва Илёслар билан Суғдда қўзғолонни бостиришда халифаликка катта ёрдам берган. Бунинг эвазига халифа Маъмуннинг кўрсатмасига давоми…

Наср ибн Аҳмад

Наср I ибн Асад Сомоний (тахм. 848-893) (865-892) Ўзбек давлатчилигидаги сомонийлар сулоласининг бошлиғи, Самарқанд ҳокими (865-892). Сомонийлар давлати ҳукмдори. Наср ибн Аҳмад Норин дарёси бўйидаги Ҳайлам қишлоғида туғилган. Отаси Аҳмад вафотидан (865 йил) кейин у Самарқандни марказга айлантиради. Бухоро воҳаси, давоми…