Абдулла Улуғов. Арасту англатган адабиёт

Инсоният тарихидаги машҳур мутафаккирлардан бири Арасту ҳам барча номдор ақл-идрок соҳиблари сингари нафақат фавқулодда ўткир зеҳни, балки ўзининг ташқи кўриниши билан ҳам атрофдагиларнинг эътиборини тортган. Милоддан аввалги 384–322  йилларда яшаб ўтган бу юнон донишманди, манбаларда маълум қилинишича, “калта соқол қўйиб, давоми…

Ҳотам Умуров. Истеъдод ва унинг даражалари ҳақида ўйлар

(“Дафтар ҳошиясидаги битиклар” мисолида) Ижодий жараёнда илмий изланишлар олиб борилмаган, ва айни пайтда, қатъий хулосалар қилинмаган мавзулар кўп. Бунинг боиси, ҳар бир шахснинг ўзига хос ва такрорланмас олам эканлиги бўлса, ажаб эмас. Шундай қизиқарли, кўп қиррали, мураккаб муаммолардан бири – давоми…

Блез Паскал. Муҳаббат – олий саодат

ИШҚ-МУҲАББАТГА ОИД МУЛОҲАЗАЛАР Инсон тафаккур учун яралган. У узлуксиз, ҳар лаҳза-сония тафаккур юритади, мулоҳаза қилади. Бироқ бахтиёр қила оладиган бокира фикр-мулоҳазалар билан хаёли ҳамиша банд бўлса, толиқади ва ҳолдан тояди. Инсон якранг турмуш тарзига мослашмаган, унга хатти-ҳаракат ва фаолият зарур. давоми…

Эрих Фромм. Менинг эътиқодим

Ишончим комилки, одамзот — табиий тараққиёт ҳосиласи, табиатнинг таркибий қисми, бироқ тафаккур ва онг соҳиби бўлгани учун борлиққа нисбатан ҳукмрон мавқега эга. Ишончим комилки, одамзот ҳаётининг моҳиятини англаса бўлади. Бироқ бу мазмун — моҳияти бутун тарихий тараққиёт мобайнида инсоният ҳаётини давоми…

Муҳаммаджон Холбеков. Экзистенциализм: Альбер Камю

Француз ёзувчиси ва файласуфи Альбер Камю (1913-1960) ўтган асрнинг 50-йилларида жаҳон интеллигенцияси тафаккури ва дунёқарашига катта таъсир кўрсатган ижодкорлардан саналади. Замондошлари унга “Ғарб виждони” деган шарафли ном бергандилар. Альбер Камю 1913 йилнинг 7 ноябрида Жазоирда яшовчи француз оиласида дунёга келди. давоми…

Лев Гумилёв. Этнослар ва табиий муҳит

Биоценоз – табиий макон Турли хавф-хатарлардан ўзини сақлаш туйғуси барча умуртқали ҳайвонларда учрайди. Бу туйғуга яна ўзидан кўпайиш ва авлод қолдириш инстинктлари (туғма ҳиссиёт) ҳам қўшилади. Ҳайвонлар ҳам, инсонлар ҳам кўпроқ жойларни эгаллаб, тарқалишга ва янги муҳитга мослашишга (адаптацияга) интиладилар. давоми…

Нарзулла Жўраев. Таваллодан муножотгача (илмий-фалсафий эссе)

XVIII асрга келиб Европада Зардуштийлик фалсафаси кенг тарқалди. “Авесто” турли йирик илмий тадқиқот марказларида, кутубхоналарда мутахассислар томонидан зўр қизиқиш билан ўргана бошланди. Ушбу давр Европа фалсафий тафаккурида кескин бурилиш даври бўлди, десак хато бўлмайди. Европа фалсафасида бутунлай ўзгача йўлдан кириб давоми…

Раҳмон Қўчқор. Зигмунд Фрейд ёҳуд “дардингни олай, биродар” таълимоти

Австриялик машҳур файласуф, психолог ва психиатр Зигмунд Фрейд (тўлиқ исми шарифи Сигизмунд Шломо Фрейд) 1856 йилнинг 6 май куни ўша пайтда Австрия империяси таркибига кирувчи Моравиянинг Фрайберг шаҳарчасида таваллуд топган. Ҳозир Пришибор деб номланган бу шаҳарча Чехия ҳудудида жойлашган. Олим давоми…

Арнольд Жозеф Тойнби. Цивилизациялар инқирози

Буюк британиялик машҳур тарихчи олим, файласуф, социолог ва сиёсатшунос Арнольд Жозеф Тойнби (1889-1975)нинг ўн икки жилдли “Тарих тадқиқоти” асари жаҳоннинг ўнлаб тилларига таржима қилинган. Муаллиф мазкур асарни 1927 йил ёза бошлаган ва 1966 йил якунлаган. А.Тойнбининг тадқиқот усули ўзига хос. давоми…

Рене Декарт: ‘‘Cogito, ergo sum’’

Биз яшаб турган дунё ҳақиқатан бор нарсами? Агар у ҳақиқатан бор бўлса, буни қандай билса бўлади? Билимларимизнинг чин ёки сохталигини текшириш мумкинми?.. Бу каби саволлар фанда янги бир фалсафа йўналишини бошлаб берган буюк Ре­­не Декартни ҳам ўйлантиргани сир эмас. Рене давоми…


Мақолалар мундарижаси