Insoniyat tarixidagi mashhur mutafakkirlardan biri Arastu ham barcha nomdor aql-idrok sohiblari singari nafaqat favqulodda o‘tkir zehni, balki o‘zining tashqi ko‘rinishi bilan ham atrofdagilarning e’tiborini tortgan. Miloddan avvalgi 384–322 yillarda yashab o‘tgan bu yunon donishmandi, manbalarda ma’lum qilinishicha, “kalta soqol qo‘yib, davomi…
(“Daftar hoshiyasidagi bitiklar” misolida) Ijodiy jarayonda ilmiy izlanishlar olib borilmagan, va ayni paytda, qat’iy xulosalar qilinmagan mavzular ko‘p. Buning boisi, har bir shaxsning o‘ziga xos va takrorlanmas olam ekanligi bo‘lsa, ajab emas. Shunday qiziqarli, ko‘p qirrali, murakkab muammolardan biri – davomi…
IShQ-MUHABBATGA OID MULOHAZALAR Inson tafakkur uchun yaralgan. U uzluksiz, har lahza-soniya tafakkur yuritadi, mulohaza qiladi. Biroq baxtiyor qila oladigan bokira fikr-mulohazalar bilan xayoli hamisha band bo‘lsa, toliqadi va holdan toyadi. Inson yakrang turmush tarziga moslashmagan, unga xatti-harakat va faoliyat zarur. davomi…
Ishonchim komilki, odamzot — tabiiy taraqqiyot hosilasi, tabiatning tarkibiy qismi, biroq tafakkur va ong sohibi bo‘lgani uchun borliqqa nisbatan hukmron mavqega ega. Ishonchim komilki, odamzot hayotining mohiyatini anglasa bo‘ladi. Biroq bu mazmun — mohiyati butun tarixiy taraqqiyot mobaynida insoniyat hayotini davomi…
Frantsuz yozuvchisi va faylasufi Alber Kamyu (1913-1960) o‘tgan asrning 50-yillarida jahon intelligentsiyasi tafakkuri va dunyoqarashiga katta ta’sir ko‘rsatgan ijodkorlardan sanaladi. Zamondoshlari unga “G‘arb vijdoni” degan sharafli nom bergandilar. Alber Kamyu 1913 yilning 7 noyabrida Jazoirda yashovchi frantsuz oilasida dunyoga keldi. davomi…
Biotsenoz – tabiiy makon Turli xavf-xatarlardan o‘zini saqlash tuyg‘usi barcha umurtqali hayvonlarda uchraydi. Bu tuyg‘uga yana o‘zidan ko‘payish va avlod qoldirish instinktlari (tug‘ma hissiyot) ham qo‘shiladi. Hayvonlar ham, insonlar ham ko‘proq joylarni egallab, tarqalishga va yangi muhitga moslashishga (adaptatsiyaga) intiladilar. davomi…
XVIII asrga kelib Yevropada Zardushtiylik falsafasi keng tarqaldi. “Avesto” turli yirik ilmiy tadqiqot markazlarida, kutubxonalarda mutaxassislar tomonidan zo‘r qiziqish bilan o‘rgana boshlandi. Ushbu davr Yevropa falsafiy tafakkurida keskin burilish davri bo‘ldi, desak xato bo‘lmaydi. Yevropa falsafasida butunlay o‘zgacha yo‘ldan kirib davomi…
Avstriyalik mashhur faylasuf, psixolog va psixiatr Zigmund Freyd (to‘liq ismi sharifi Sigizmund Shlomo Freyd) 1856 yilning 6 may kuni o‘sha paytda Avstriya imperiyasi tarkibiga kiruvchi Moraviyaning Frayberg shaharchasida tavallud topgan. Hozir Prishibor deb nomlangan bu shaharcha Chexiya hududida joylashgan. Olim davomi…
Buyuk britaniyalik mashhur tarixchi olim, faylasuf, sotsiolog va siyosatshunos Arnold Jozef Toynbi (1889-1975)ning o‘n ikki jildli “Tarix tadqiqoti” asari jahonning o‘nlab tillariga tarjima qilingan. Muallif mazkur asarni 1927 yil yoza boshlagan va 1966 yil yakunlagan. A.Toynbining tadqiqot usuli o‘ziga xos. davomi…
Biz yashab turgan dunyo haqiqatan bor narsami? Agar u haqiqatan bor bo‘lsa, buni qanday bilsa bo‘ladi? Bilimlarimizning chin yoki soxtaligini tekshirish mumkinmi?.. Bu kabi savollar fanda yangi bir falsafa yo‘nalishini boshlab bergan buyuk Rene Dekartni ham o‘ylantirgani sir emas. Rene davomi…