Тил ҳақида мулоҳазалар Улуғ Октябрь инқилобидан сўнг мамлакатимизда миллат ва миллий тил масаласида ленинча сиёсатнинг тантанаси туфайли жуда қисқа вақт ичида катта ютуқларга эришилди. Жумладан, бу давр мобайнида ўзбек миллий адабий тили шаклланди, ривожланди, вазифа доираси кенгайди, Октябрь инқилобигача адабий давоми…
Бузаверадилар, қураверадилар… Бузаверадилар, қураверадилар… Одамлар эскисини бузиб, янгисини қуришдан чарчамас, бу баъзан тўхтамайдиган ишдек туюларди. Шаҳардаги кўҳна – минг йилги илон изи кўчалар. Эгри-бугри, тупроғи кўпчиб ётган энсиз ва боши берк муюлишлар бирин-сирин йўқолиб борарди: худди шунингдек, баланд пахсали ички-ташқи давоми…
Қиш куни бир тутам, кўзлаган ишни битираман, дегунча қош қораяди. Ташқари совуқ эди, оқшомги изғирин одамни жунжиктириб юборарди. Марказдан келган оддий амалдор Ҳаким Тўхтаев иссиқ хонадан ташқари чиқиши билан юзига урилган совуқдан эти увишиб, аъзои бадани дир-дир титради. Ғудраниб тамшанганча давоми…
Корхонамизнинг мўъжазгина мажлислар залини тўлдириб ўтирибмиз. Юқори идора вакили йиғилиш қилармиш. Кимдир қандай янгилик бўлар экан дея қизиқиш билан, яна кимдир алмисоқдан қолган гапларни яна такрорлайди-да, деб ижирғаниб ўтирибди. Меҳмонимиз узоқ куттирмади. Бошига айвончали шапка кийган, ранги ўчган эски катта давоми…
Болалик – беғуборлик. Ҳар қандай орзулар, ўй-хаёллар шу фаслга ярашади. Шунинг учун ҳам ёши катта бўлса-да, хаёлий нарсаларни кўзлаётган одамни кўрсак, ичимизда “Ҳалиям улғаймабди шўрлик”, деб қўямиз. Мен ҳам қўлимга қалам олиб, илк қоғоз қоралаган пайтларим, ул-бул машқларим билан уч-тўрт давоми…
Бир вақтлар мен ўлим олдидан видолашув мактубини ёзган эдим. Аслида, жонимга қасд қилиш нияти йўқ эди. Фақат мени ўлдиришлари мумкин, деган фикр тинчлик бермасди. Умуман олганда, сал-пал муболаға қиляпман. Мен уни ўзим билиб-билмай, руҳий тушкунлик пайтида ҳеч кутилмаганда нариги дунёга давоми…
Сиз тирикчилик ташвиши билан кўпроқ кўча-кўйда юрасиз. Болангиз эса мактабга кетади. Куннинг асосий қисмини уйдан ташқарида – бошқа кишилар орасида ўтказади. Мактабдан уйга қайтгунча нималаргадир чалғиб, ҳар хил жойлардан ўтади. Аммо сиз фарзандингизнинг айнан қайси йўлдан уйга қайтишига ва бу давоми…
Ўзбек халқининг атоқли шоири, XIX асрнинг охири ва XX асрнинг бошларидаги ўзбек адабиётининг машҳур вакилларидаи бири бўлган Зокиржон Холмуҳаммад ўғли Фурқат ўз ҳаётининг охирги 16 йилини Шарқий Туркистонда ўтказган, шундан Қарғалиқда икки йил турган. 14 йил ичида Ёркентда ижод билан давоми…
Озод қўлида дори-дармон билан туман туғруқхонасига кираётган эди, рўпарасидан чиққан синфдоши Абдуғаффорни кўриб, ҳайрон бўлди. – Ҳа, энанг эгиз тувғир, бу ерда нима қиб журипсан? Абдуғаффор мактабда бирга ишлайдиган соддадил ва ҳазилкаш дўсти билан қўл бериб кўришди. Унинг кўтариб олган давоми…
* * * Фақат фойдаси тегадиган илмни олиш керак, фойдасиз фазилатдан қочмоқ ва фақат зарур нарсага қулоқ очмоқ лозим. * * * Саховат бирор нарсага қараб ёки эвазига бирор нарса талаб бўлса, ҳатто талаб этилган нарса мақтов ва миннатдорлик бўлгани давоми…