Er yuzida o‘z hayoti davomida bo‘rni ushlab ko‘rmagan odam topilmasa kerak. Sayyoramizdagi millionlab maktab o‘quvchilari bo‘r bilan doskaga yozishadi. Agar bo‘r bo‘lmaganda, o‘qituvchi nima qilardi? Bo‘r dastlab hayvon bo‘lganini bilasizmi? Okeanlar ichida ko‘zga tashlanmas o‘simlik va hayvonlarning juda ko‘p turlari davomi…
Marjon dunyodagi eng g‘aroyib va g‘alati narsalardan biridir! Avvalo shuni aytish lozimki, qadim zamonlardan buyon qizil marjonlar qimmatbaho toshlar bilan bir narxda baholanib kelinadi. Shuning barobarida marjon bilan bog‘liq juda ko‘p irim-chirimlar ham g‘oyat qiziqarli. Rimliklar xavf-xatarni yo‘latmaydi, deb marjon davomi…
O‘simlikka o‘xshash hayvonlar suvda, issiq tropik dengizlarda yashaydi. Siz ularni akvariumlarda ko‘rishingiz mumkin. Bu hayvonlarning nomi sizni chalkashtirib yuboradi, shu bois ularni odatda o‘simliklar deb atashadi. Bular suv anemonlari (ayiqtovon gullilar oilasiga mansub), suv binafshalari va suv kartoshkagullaridir. Ularning hammasi davomi…
«Plankton» so‘zi yunoncha bo‘lib, «darbadar», «suvda qalqib yuruvchi» degan ma’nolarni anglatadi. Plankton — bu milliardlab jimitday tirik organizmlardan tarkib topgan, suvda suzib yuruvchi tirik massa. Bunday organizmlarning ayrimlari, masalan, zarraday yashil o‘simliklar hamisha planktonligicha qoladi. Boshqa jonivorlar, masalan, baliqlar, omarlar davomi…
Agar siz hovuz suvining bir tomchisini mikroskopda kuzatishda davom etsangiz, cho‘ziq shakldagi, bir uchi qayrilgan, ikkinchi uchi kambarroq, tuflichaga o‘xshab ketadigan zarraday vujudni ko‘rasiz. Ishonish qiyin, ammo bu vujud hayvon sifatida tasniflanadi, chunki u boshqa hayvonlar kabi o‘ziga ovqat topib davomi…
Amyobaning ham hayvon hisoblanishidan xabaringiz bormi? Bu dildiroq bir hujayrali moddani faqat mikroskop ostida ko‘rish mumkin. Amyobalarning asosiy turlari chuchuk suvli daryolar va hovuzlarda yashaydi. Biroq amyobalarning ayrim turlari sho‘rsuv hovuzlar tubida, zax yerlar va ovqatlarda ham kun kechiradi. Amyobalar davomi…
Agar hovuz suvidan bir tomchi olib, mikroskop tagiga qo‘ysangiz, unda millionlab mavjudot suzib yurganini ko‘rishingiz mumkin! Bular protozoa — sodda bir hujayrali tirik organizmlardir. Protozoalar suvda va zax yerlarda hayot kechiradi. Bir hujayralilar jonivorning hayot kechirishiga zarur bo‘lgan funktsiyalarni bajargani davomi…
Bugungi kunda ham hayvonlarning ayrim turlari yo‘qolib bormoqda yoki yo‘qolish chegarasiga kelib qolgan. Hozirgi paytda muayyan hayvonning yo‘qolishi sababini aytib berish oson, ammo hayvonlarni muhofaza qilish va ularning Yerda hayoti davom etishi uchun shart-sharoit hozirlab berish ancha qiyin. Ammo gap davomi…
Shimol tomondan ulkan muz tog‘lari surilib, Yer yuzining keng mintaqalarini bosib olgan davrni — Muz davri deyishadi. O‘sha paytlarda Shimoliy Amerika, Yevropa va G‘arbiy Sibirning kattagina qismi qalin muz qatlami tagida qolgan. Bu qachon ro‘y bergan? Juda uzoq cho‘zilgan bu davomi…
Qo‘rqinchli ajdarholar sayyoramizning turli burchaklarida istiqomat qiladigan ko‘p xalqlarning ertak va afsonalarida uchraydi. Ular ulkan, ilonsimon, odamlarga sirtdan dahshat solib turuvchi maxluh tarzida tasvirlanadi. Ajdarholar kom va burun teshiklaridan tutun aralash olov purkab, qattiq na’ra tortganida hatto yer ham titrab davomi…