Mashhur merganlar haqida antiqa rivoyatlar eshitganmiz, ko‘plarining uy-joylarida bo‘lib, tongotar suhbatlarini olganmiz. O‘zimiz ham yoshlikda ovchilikning ko‘chasidan o‘tgan edik-da…Qadimda ko‘pchilik o‘z podasini o‘zi boqardi. O‘n-o‘n bir yoshga to‘lgan paytlarim. Qo‘y-echkilarimni qori erib ketgan kungay qiyaliklarda aylantirib kelaman. Bir kun obdan davomi…
Dadajonim-ey, siz bu ahvolda turib, men qanday qilib?… Yo‘q! Men to‘yni to‘xtataman!!.Shashqator yoshlari gulyuzlarini jaladay yuvib borayotgan, qalin sochlari to‘zg‘ib ketgan Oygul ahvoli nochor otasi ko‘ksiga bosh qo‘ygancha faryod urib yig‘lardi. Shu damlargacha boshi yostiqqa tegmagan, hech narsadan tap tortmaydigan davomi…
Qiz anchadan beri yuragida saqlab, o‘zini qiynab yurgan gaplarini yigitning betiga ochiq aytolmadi-yu, yaqin dugonasidan maktub orqali jo‘natdi. Tog‘ yonbag‘rida yonariq kavlab, bog‘ yaratayotgan yigit horib-tolib uyi tomon kelayotganda jini suymaydigan qiz yo‘lini to‘sib chiqdi. – Mashkuraxon berib yubordi, – davomi…
Bu voqea Toshkentda yer qimirlagan o‘sha dahshatli unutilmas yilda bo‘lib o‘tgandi. Biz, yer qimirlashning qoq markazida, mashhur Qashqar mahallasida istiqomat qilardik. Yuz bergan tabiiy ofat tufayli uyimizning hamma yog‘i buzilib-yorilib ketib, bunday qaraganda xonalar but-butun turgan bo‘lsa-da, lekin yashash uchun davomi…
Mana, bir oydirki, Xurshidbekning oromi yo‘q. Yursa ham, tursa ham onasining ma’yus, mehribon nigohi ko‘zidan ketmaydi. Avvaliga ta’ziyaga kelgan odamlar bilan ovunib yurgan ekanmi, ularning oyog‘i tovsilgandan keyin ko‘ngilni ezadigan bir jimjitlik ichida qolgandek edi. Onasi bir tomondagi kichkina uychasida davomi…
Yozning oxiri, kuzning boshi edi. Osmon tiniq, suvlar tingan. Yaproqlar hali sarg‘aymagan. Ko‘m-ko‘k paxtazorning ustida shu’lami, havomi mayin, sokin jimir-laydi. G‘o‘zalar ko‘sak tugib yotibdi. Yo‘ldan tez-tez mashinalar o‘tib turgan bo‘lsa ham sershovqin shahardan keyin Abdurahmonga bu joylar juda jimjit tuyulardi. davomi…
Bu uyda uch kundan beri chiroq o‘chmaydi. Uch kundan beri kulgi ham eshitilmaydi. Hatto qo‘ni-qo‘shnilarnikidan ham qattiqroq ovoz chiqmaydi. Ular ham bu oiladagi musibatdan tashvish va andishadalar.Yig‘layverib Santalatning ko‘zida yosh qolmadi. Qovoqlari shishib, yuzi bir burda bo‘lib qoldi. Usmonali erkak davomi…
Darvoza qiya ochiq edi. Ravondagi elektr nuri hovli sahnini g‘ira-shira yoritib turar, uylar qop-qorong‘i. Malik ichkariga kirishga shoshmadi. Osmonda miltilla-gan yulduzlarga tikilgancha og‘zidagi papirosni chuqur tortdi. Atrof jimjit. Hazonlarning shabadadan shitirlashi-yu chala berkitilgan vodoprovod jo‘mragidan oqayotgan suvning jildirashidan boshqa hech davomi…
To‘y taraddudi boshlangandan beri Vaziraning tinchi battar yo‘qoldi. Mijja qoqmasdan tunni tongta ulaydi. Hayol olib ketaveradi, olib ketaveradi. Mana bugun ham shu ahvolda tong otqizdi. Hovliga chiqdi. Ertalabki salqin havo badanini junjuktirdi. Kuz boshlanyapti. Daraxtlarning bargi xira tortib qolgan. Osmon davomi…
Sojidaxon tandirdan non uzayottanda Vahobjon kirib keldi.— Keldingizmi! Sahar xamir qorib ketgan edim. Oshib ketibdi, — u shunday deb tutayotgan yengchasiga kosadagi suvdan sepib o‘chirdi. O‘t taftidan qizargan yuzini ro‘molining uchi bilan artib, savatni ko‘targanicha so‘ri tomonga yurdi. So‘ri zinasida davomi…