Минг захм урди ханжари ишқинг бу тан аро, Бу танни ҳажр ташлади юз минг тикан аро. Лек ул тиканлар ичра хаёлинг била кўнгул Ўйнар магар гул узраю ағнар суман аро. Жисм уйидин кўнгул тилар ул кўйни, валек Ғурбат суубатин киши давоми…
Ер тутар кўнглумда гардундин жудо бўлған бало, Жондадур девона кўнглумдин хато бўлған бало. Истаманким, ишқ мендин ўзгани қилғай асир, Ҳеч кишига бўлмасун, ё Раб, манга бўлған бало. Шод юзланманг балолар бизга ким бўлмас халос, Бу кўнгул зиндони ичра мубтало бўлған давоми…
Баъзан мавҳум фикрлаш орқали муайянликдаги чувалашиқлар ечилса, гоҳида муайянлик воситасида мавҳумликдаги чалкашликлар ҳал қилинади. Бундай тафаккурий синоатни айниқса шеъриятда, хусусан Алишер Навоий ғазалиётида кўп кузатиш мумкин. Шу жумладан бобокалон шоиримизнинг “Холу хаттинг” ғазалида ҳам бундай ҳол яққол намоён бўлган. Умуман, давоми…
Дўстлар, бир чора мен девонайи шайдо учун Ким, ўлармен ул парийпайкар малаксиймо учун. Оташин гул теграсида лаългун юз барг эмас, Балки юз наъл ўтқа солмиш булбули шайдо учун. Хом кўнглумким, дудоғингни тилаб афғон қилур, Бор дурур ул тифлдекким, йиғлағай ҳалво давоми…
Биз Алишер Навоийнинг “Сегоҳ” куйи-ла айтилувчи “Холу хаттинг хаёлидин, эй сарви гулъузор” бу ғазалини шарҳлашни 40 йилдан бери орзу қиламиз. Лекин ўзимизда шунга етарли тайёргарлик ва журъат сезмаймиз. Бунга сабаб шуки, ғазалнинг мусиқий ижролари жуда баланд, авжли пардаларда куйланган. Шашмақом давоми…