Eramizdan avvalgi 2 ming yillik boshida oriy xalqi Hindistonning shimoli- g‘arbiga ko‘chib borib joylashadi. Oriylar Sharqqa tomon siljib borib, birinchi ming yillik boshida Gang daryosi yuqorisidagi vodiyni egalladi. Ularning tili — sanskritning qadimgi shakli (Shimoliy Hindistonning hozirgi tilining aksi) edi. davomi…
Egey, Misr va Yaqin Sharq olamidan uzoq Sharq tomonda tsivilizatsiyaning yana bir yirik o‘chog‘i bo‘lib, hind tsivilizatsiyasi deb atalgan. Bu nom Hind daryosi bilan bog‘liq bo‘lib, uning yaqinida ko‘plab shaharlar bunyod etilgan edi. Bronza asrining bizga ma’lum bo‘lgan bu eng davomi…
Eramizning birinchi asrlarida Yaqin Sharqda yuzaga kelgan zardushtiylik diniga e’tiqod qiluvchilarning muqaddas kitobi Avesto deb ataladi. Rivoyatga ko‘ra, Avestoning matni ushbu dinning bosh payg‘ambari Zardusht tilidan taxminan eramizning 3—7 asrlarida uning shogirdlari tomonidan yozib olingan. Bizgacha yetib kelgan matnlar 21 davomi…
Zardushtiylik dinining asoschisi Zardusht (Zaratushtra) qachon yashaganligi aniq ma’lum emas. Odatda, eramizdan avvalgi 9 va 6 asrlar o‘rtasida yashagan, deb hisoblashadi. Zardushtiylar, ma’bud Ahura Mazda Zardushtga Gotlar deb atalgan hamda 17 madhiyada bayon etilgan vahiy yuborgan, deb ishonadilar. Gotlar zardushtiylikning davomi…
Misrni «Nilning tuhfasi» deyishadi. Agar daryo bo‘lmaganida, ikki tomonidan sahro bilan o‘rab olingan bu vodiyda hech narsa o‘smagan o‘lardi. Nilning har yili toshishi yerni unumdor zaminga aylantirgan, eramizdan avvalgi 5 ming yillikka kelib uning sohillari bo‘ylab dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchilarning manzilgohlari davomi…
Din o‘zi nima? «Din» so‘zi shunchalar ko‘p ma’noga egaki, ularni amalda bir necha so‘z bilan ifodalab bo‘lmaydi. Biroq olti xil fazilat ko‘pchilik dinlarga xosdir. Keling, ularni qisqacha ko‘rib chiqaylik: O‘z kuchiga ishonish yoki samoviy kuchlar inson kuchiga bo‘lgan ishonchga nisbatan davomi…
Qandaydir sabablarga ko‘ra boshqa turlar orasidan ajralib chiqqan odam tsivilizatsiya deb atalmish yo‘ldan rivojlanib bordi. Turli bosqichlarda odamning hayvonlardan farqi kam edi. U gapira olmas, topganini yer, boshpanasi yo‘q edi. So‘ng, yovvoyilarcha hayotning ilk bosqichida u olov yoqishni va baliq davomi…
Tosh asri deb tarixgacha bo‘lgan davrga oid uzoq davom etgan davrga aytiladi. Tarixgacha bo‘lgan davr esa insoniyat yozuvni kashf etgunga qadar davom etgan. Odamlar yer yuzida kamida 500 000 yil yashaganlar, biroq ilk yozuv 5 000 yilcha ilgari paydo bo‘lgan. davomi…
Arxeologiya — bizni Yer yuzida o‘tmishda yashab o‘tgan kishilar hayoti bilan tanishtiruvchi fan. Uning yana bir nomi — qadimshunoslikdir. Bu fan sayyoramizda qadimda yashab o‘tgan ikki oyoqlilardan qolgan barcha narsalarni o‘rganish bilan shug‘ullanadi. Arxeologiyaning ishi ikki tarkibiy qismga bo‘linadi. Ularning davomi…
Tarix — juda qadimiy so‘z. Yunon tilida u «tadqiqot», «voqeot» ma’nolarini anglatadi. Gerodot ismli zot o‘zining ilmiy ishi bilan odamlarni ilk bor tanishtirganidan buyon deyarli ikki yarim ming yil o‘tdi. Shu tariqa Gerodot birinchi tarixchi olim bo‘lib qoldi. Binobarin, uni davomi…