Ҳиндистоннинг биринчи шаҳаншоҳи (императори) ким бўлган?

Харапп цивилизацияси билан боғлиқ шаҳарлар гуллаб-яшнаш давридан ўтиб, таназзулга юз тутгач, Ҳиндистоннинг бошқа ҳудудлари гуркираб ривожлана бошлайди. Бошқа йирик, масалан, Ганг сингари дарёлар ҳавзасида жойлашган вилоятлар, маҳаллий халқ шоли етиштириши туфайли бойиб боради. Эрамиздан аввалги 600 йилда Ганг водийсида унча давоми…

Буддавийлик (буддизм) қандай дин?

Буддавийлик — жаҳондаги энг нуфузли динлардан бири. Буддавийликка эътиқод қилувчиларнинг кўпчилиги Шри-Ланка, Хитой, Япония, Корея ва Таиландда истиқомат қилишади. Бироқ бу дин маълум даражада ҳамма ёқда тарқалган. Бу диннинг асосчиси шаҳзода Гаутама Сидхартадир. У фаровонлик, зеб-зийнатда туғилиб ўсган. Кунлардан бир давоми…

Табақа тизими нима?

Эрамиздан аввалги 2 минг йиллик бошида орий халқи Ҳиндистоннинг шимоли- ғарбига кўчиб бориб жойлашади. Орийлар Шарққа томон силжиб бориб, биринчи минг йиллик бошида Ганг дарёси юқорисидаги водийни эгаллади. Уларнинг тили — санскритнинг қадимги шакли (Шимолий Ҳиндистоннинг ҳозирги тилининг акси) эди. давоми…

Ҳинд цивилизацияси нимани англатади?

Эгей, Миср ва Яқин Шарқ оламидан узоқ Шарқ томонда цивилизациянинг яна бир йирик ўчоғи бўлиб, ҳинд цивилизацияси деб аталган. Бу ном Ҳинд дарёси билан боғлиқ бўлиб, унинг яқинида кўплаб шаҳарлар бунёд этилган эди. Бронза асрининг бизга маълум бўлган бу энг давоми…

Авесто нима?

Эрамизнинг биринчи асрларида Яқин Шарқда юзага келган зардуштийлик динига эътиқод қилувчиларнинг муқаддас китоби Авесто деб аталади. Ривоятга кўра, Авестонинг матни ушбу диннинг бош пайғамбари Зардушт тилидан тахминан эрамизнинг 3—7 асрларида унинг шогирдлари томонидан ёзиб олинган. Бизгача етиб келган матнлар 21 давоми…

Зардуштийлик нима?

Зардуштийлик динининг асосчиси Зардушт (Заратуштра) қачон яшаганлиги аниқ маълум эмас. Одатда, эрамиздан аввалги 9 ва 6 асрлар ўртасида яшаган, деб ҳисоблашади. Зардуштийлар, маъбуд Аҳура Мазда Зардуштга Готлар деб аталган ҳамда 17 мадҳияда баён этилган ваҳий юборган, деб ишонадилар. Готлар зардуштийликнинг давоми…

Фиръавнлар кимлар?

Мисрни «Нилнинг туҳфаси» дейишади. Агар дарё бўлмаганида, икки томонидан саҳро билан ўраб олинган бу водийда ҳеч нарса ўсмаган ўларди. Нилнинг ҳар йили тошиши ерни унумдор заминга айлантирган, эрамиздан аввалги 5 минг йилликка келиб унинг соҳиллари бўйлаб деҳқончилик билан шуғулланувчиларнинг манзилгоҳлари давоми…

Неча хил дин мавжуд?

Дин ўзи нима? «Дин» сўзи шунчалар кўп маънога эгаки, уларни амалда бир неча сўз билан ифодалаб бўлмайди. Бироқ олти хил фазилат кўпчилик динларга хосдир. Келинг, уларни қисқача кўриб чиқайлик: Ўз кучига ишониш ёки самовий кучлар инсон кучига бўлган ишончга нисбатан давоми…

Цивилизация нима?

Қандайдир сабабларга кўра бошқа турлар орасидан ажралиб чиққан одам цивилизация деб аталмиш йўлдан ривожланиб борди. Турли босқичларда одамнинг ҳайвонлардан фарқи кам эди. У гапира олмас, топганини ер, бошпанаси йўқ эди. Сўнг, ёввойиларча ҳаётнинг илк босқичида у олов ёқишни ва балиқ давоми…

Тош даврида нималар бўлган?

Тош асри деб тарихгача бўлган даврга оид узоқ давом этган даврга айтилади. Тарихгача бўлган давр эса инсоният ёзувни кашф этгунга қадар давом этган. Одамлар ер юзида камида 500 000 йил яшаганлар, бироқ илк ёзув 5 000 йилча илгари пайдо бўлган. давоми…