Оллоҳнинг энг буюк ихтироси нима? – Одам.Одамнинг энг буюк ихтироси-чи? – Тил.Тилнинг энг буюк ихтироси нима? – Сўз.Сўзнинг энг мукаммал хазинаси-чи? – Луғат.Луғатнинг энг буюк хазинаси нима? – Изоҳли луғат… Халқнинг Ватани, давлати каби яна бир буюк, эҳтимолки, бирламчи бойлиги давоми…
Бугунимиз ўтмишга айланаётгани каби ўтмишда ҳам худди ҳозирги давр cингари кун, ой, йиллар силсиласида аждодларимиз умргузаронлик қилган. Ҳар қайси даврнинг ўз буюк шахслари бўлганки, улар оламшумул кашфиётлари билан инсоният тарихида из қолдиришган.
XIX аср охири инсоният тарихида алоқа воситаларининг тараққиётида сезиларли силжишлар бўлгани билан шарафланади. Анъанавий почта алоқалари темирйўл ва автомобил транспортининг татбиқ этилиши билан анча жадаллашди. XIX аср биринчи чораги ютуғи бўлган электромагнит телеграф электр алоқаси тарихида муҳим кашфиёт бўлди.
Маълумки, атропоморф, яъни одамларникига ўхшаш ҳаракатларни, ёки бирор тирик организмнинг баъзи функцияларини қисман ёки тўлиқ бажара оладиган машиналарни – роботлар деб атаймиз. Робот атамаси илк бор 1920 йилда чех ёзувчиси К.Чапекнинг «Р.В.Р.» пьесасида механик одамларга нисбатан ишлатилган.
Қуруқлик сингари денгиз туби ҳам ўнқир-чўнқирлардан иборат. Сув остида ҳам ҳақиқий тоғлар, водийлар ва ботиқликлар бор. Баъзида уларнинг сув юзасидан чуқурлиги 10 минг метргача етади. Сув ости рельефи қуруқлик рельефи сингари турли-тумандир. Энг чуқур денгиз ботиқлиги Мариан ороллари яқинидадир. Унинг давоми…
Ўлик денгиз дунёдаги энг ғалати сув ҳавзаларидан биридир. Бундан миллион йиллар муқаддам ундаги сув сатҳи ҳозиргисидан 420 метр баланд бўлган. Бу Ўрта Ер денгизининг сув сатҳидан ҳам юқори кўрсаткичдир. Ўша вақтлар унда ҳаёт бўлган. Аммо буюк қурғоқчилик даврида у ниҳоятда давоми…
Ўлик денгиз Ер юзидаги ўзига хос сув ҳавзасига инсон берган ғалати номлардан биридир. Бу денгизни илк марта юнонлар «ўлик», Қадимги Иудея аҳолиси эса «шўр» деб атаган. Араб муаллифлари уни «бадбўй денгиз» деб тилга олишган. Бу денгизнинг ўзига хос жиҳати нима? давоми…
Океан суви шўр эканини ҳамма яхши билади. Аммо нега материк ичкарисидаги кўллардаги, масалан, Катта Шўркўл суви таркибида туз бор? Бу саволга жавоб бериш учун, аввало, кўллар қандай вужудга келганини ва кейинчалик нима бўлганини билиб олиш керак бўлади. Кўл паст ерларда давоми…
Байкал деярли Осиёнинг марказида, Москва ва Воронеж, Лондон ва Эдинбург кенгликлари ўрталиғида жойлашган. Агар Ер юзида илк яратилган куйи сақланиб қолган жойлар бўлса, бу, аввало, Байкал кўлидир. Байкал Ер шаридаги кўллар ичида марварид донасидай ажралиб туради. У геологик жиҳатдан кўҳналиги, давоми…
Бешта Буюк кўл биргаликда дунёдаги энг катта чучук сув омборини ташкил қилади. Улардан бири дунёдаги энг катта чучук сувли кўлдир. Ундан фақат шўр сувли Каспий денгизи катта. Буюк кўллар бассейни муз даврида музликлардан ҳосил бўлган. Музликлар шимолдан бостириб келган, уларнинг давоми…