Турар Қўжамбердиев (1941-1989)

Турар Қўжамбердиев (Турар Кожомбердиев) 1941 йили Калинин туманининг Сарибулоқ қишлоғида туғилган. Қирғиз давлат университетининг филология факультетини тамомлаган (1966). “Қирғизистон пионери” газетасида адабий ходим, “Қирғизистон” нашриётида муҳаррир, Қирғизистон Маданият вазирлигида масъул лавозимларда ишлаган.
Илк шеъри 1959 йили “Муаллимлар газетаси”да чоп этилган. “Қизил олма” ва “Тонгги симфония” шеърий тўпламлари учун Қиғизистон Ленин комсомоли мукофотига сазовор бўлган. Шеърлари рус, қозоқ, белорус, молдаван, озарбайжон, литва, латиш, ўзбек, татар, хакас, француз, инглиз тилларига таржима қилинган.

ҚУЛФЛАР

Эшикларнинг бордир темир, пўлат қулфи,
Минг бора торт қимирлаб қўймас зулфи…
Уларни сотиб олар дўконлардан боз
Шошганча шаҳар ҳалқи қишлоқ халқи.

Қанақаси керак сенга? Тургай тайин,
Янгилари келади ҳар ҳафта сайин.
Хўв кунги боғ-боғ қулфлар сотилибди,
Бўлибди эшикларга чин хўжайин…

Қулф бор ҳар бир эшик, ҳар жавонда,
Қулфсиз нарса учрар онда-сонда.
Янглишмам шода калит жирингласа
Кўча-кўйда юришган ҳар бир жонда.

Замонамиз қанот боғлаб олға елур,
Бугун овул шаҳарга бўй тенглай олур.
Йўқолиб одамларда ишончсизлик,
Эшикларга қулф солмас кунлар келур.

Биз ўшанда уй-жойни қулфда тутмай,
Майли, турса у-бу нарса унча ботмай.
Уй ичини кенг очамиз кенг дунёга,
Баъзиларни тирқишлардан мўралатмай.

Унда шубҳа кира олмас орамизга,
Уй ўхшайди кўкси очиқ даламизга.
Замондош, биз кўрмасак ўша кунни,
Уни кўриш насиб этар боламизга.

Унутамиз қулфларнинг барча турин,
Калитлар тешолмайди чўнтак тубин.
Ундай кун аста-секин, сўзсиз келар,
Бироқ бу иш бўлмас эрта ёки бугун.

Йиллар ўтар, қанча-қанча ойлар ботиб,
Кимдир биров йўлакда бора ётиб
Бир жойдан занг босган қулф топса,
Бу нима деб танг қолар боши қотиб…

Очилади нурга ташна уй мебели,
Кенгчиликка енгилади нокас дили.
Эртакни ҳаётида кўрур инсон,
Йўқолади қулфларнинг барча хили!..

ҚИЗИЛ ГУЛ

Қизил гул, қиз юзидай қизил тарам,
Ёнингда шоир турар сенга қарам…
Ўйлабман кўз тушганда капалак деб,
Баргларинг мисли қанот учишга эп.

Ўйлабман учади деб қанотингни,
Сингдирдинг бут кўзимга санъатингни,
Қизил гул, учишингга ишонмадим,
Қўл билан ғунчаларинг кишанладим.

Учишни унутдингми қўниб олиб,
Сен енгдинг ҳисларимга тўлиб олиб…
Этигим босиб қилар эди тимтиқ,
Қўлимда қалам эмас, бўлса милтиқ!..

Усмон Темур таржималари

ЧАРЧАГАН ЭЛ

Шамол бугун, ахир, қайга боргани йўқ,
Бир ҳилпираб ўйнаб келди, армони йўқ.
Ва энтикиб япроқларга ётиб қолди,
Шу ўрнидан жилмоққа ҳам дармони йўқ.

Қуюн каби яна қайга боргани йўқ,
Бир қутуриб ўйнаб келди, армони йўқ.
Кенг далага ётиб олди тўрт оёқлаб,
Бир қўзғалиб қўймоққада дармони йўқ.

Кўп изланиб қайга яна боргани йўқ,
Қизиқ кунлар ўтказдику, армони йўқ,
Қилт этмасдан ухлаб қолди ястанганча,
Бир қимирлаб қўймоққада дармони йўқ.

СУЙГАН ШАҲРИМ

Бир сўрайин, сўрамоққа ҳаққим бўлса,
Бахтиёрлик доим сенга оқин бўлса.
Фақат мени кечиргил, эй суйган шаҳрим,
Қишлоқларим сендан бироз яқин бўлса.

Кўркамлигинг бу кўнглимни кўтаради,
Жилвалари кун нурида акс эттирар.
Қачон, сени қанча кўрсам, шунча яхши,
Лекин қишлоқ мени кўпроқ соғинтирар.

Қишлоғимни соғинтириб борганданми,
Оз бўлсада ундан меҳр кўрганданми?
Ўшал томон бўлар доим хаёлларим,
Ойдеккина болалигим қолганданми?!

Мени кечир, суйган шаҳрим, илтимосим,
Келбатингни кўргандаку, қувонаман.
Қишлоқ томон кетсам дейман, сенда юрсам,
Мен негадир қучоғингда бегонаман…

Қирғиз тилидан Шаҳриёр таржимаcи