Qopga solingan mast hikoyati

Bir mast odam hushini yo‘qotib uxlab yotardi. Sharob, ya’ni achchiq suv uning ishini saranjomlagan, u ham sharob-ning dodini bergan edi. Ham tinitilgan sofidan, ham loyqasidan qo‘p iste’mol qilib, xarob ahvolda o‘zini bilmay yotardi. Bir hushyor odam bu holni yoqtirmay, uni qopga solib yelkasiga ko‘tarib yo‘lga tushdi. U bu behushni yashaydigan manziliga olib borib qo‘ymoqchi edi. Shu payt yo‘dda boshqa bir mast duch kelib qoldi. Bunisi yo‘lda uchragan odamga shilqimlik bilan tegajoqliq qilardi. Qop ichida turgan avvalgi mast ikkinchi mastning xarob ahvolini ko‘rib dedi:
– Ey falon, agar yana ikki piyola ichganingda, men kabi tog‘ma-tog‘ yurarding.
U o‘zganing aybini ko‘rardi, ammo o‘zinikini ko‘rolmasdi.
Bizning hammamizning ahvolimiz va ishlarimiz, bunday olganda, bundan ortiq emas. Agar ishqdan ozgina xabaring bo‘lsa edi, barcha ayblarni fazilat hisoblarding. Ayb qidirishing va aybnigina ko‘rishing – bu oshiq emasligingdandir. Darvoqe’, sen oshiqlik ravishiga loyiq emassan.

Fariduddin Attorning “Mantiqut-tayr”idan.