Бронтозаврлар рептилия асри деб аталмиш даврда яшаган динозавр-рептилиялар оиласининг вакилларидир. Бу аср бундан икки юз ўттиз миллион йил бурун триас деб номланган геологик даврда бошланган. Бу — динозаврлар асри юз олтмиш миллион йил давом этганини англатади. Динозаврлар ерда юрган рептилияларнинг давоми…
Олимларнинг тахмин қилишича, динозаврлар 180 миллион йил бурун пайдо бўлган ва 60 миллион йиллар олдин қирилиб битган. Динозаврлар рептилиялардан тарқаган. Айтганча, рептилиялар ҳайвонларнинг алоҳида синфи бўлиб, улар иссиққон эмаслиги, ерда ҳам яшай олиши, ўзига хос юраги борлиги ва аксариятининг тангачалар давоми…
Илк рептилиялар Ер устида 300 000 000 йил бурун сайру саёҳат қилиб юрган. Ўша замонларда қуруқликда яшовчи ҳайвонлар орасида энг каттаси амфибия бўлган. Аммо улар тухумини сувга қўйган. Илк рептилиялар амфибияларга ўхшаб кетса-да, тухумини қуруқликка қўйган. Уларнинг насллари ўпка ва давоми…
Беш юз миллион йил бурун балиқлардан асар ҳам йўқ эди. Тошкўмир қатламлари исбот этишича, илк бор балиқлар бундан тахминан 460 000 000 йил бурун бошланган ордовик даврида пайдо бўлган. Аммо балиқлар илк бор чучук сувдами ёки шўр сувда пайдо бўлган давоми…
Миллион йиллар олдин Ерда улкан калтакесаклар-динозаврлар яшашган. «Динозавр» сўзи юнонча бўлиб, кучли, даҳшатли, оғир вазнли калтакесак маъносини беради. Бироқ кўпгина олимлар бу истилоҳ унчалик тўғри эмас, деган фикр билдиришади, чунки баҳайбат калтакесаклардан ташқари от, қуён ҳатто қўшоёқдай келадиган ўлчамдаги динозавр давоми…
Эволюция назарияси билан ҳамма ҳам муроса қилавермайди, аммо унинг тарафдорларининг айтишича, Ерда ҳайвонот олами (жумладан балиқлар, қушлар ва ҳашаротлар) бундан 500 миллион йил бурун, яъни ернинг юза қисми қуриб, океанлар таркиб топгандан кейин пайдо бўлган. Аксар олимлар ҳаёт океанда дунёга давоми…
Қазилма ўсимликлар ва ҳайвонларни ўрганиш тарихимизни, миллион йиллар олдин қандай ҳайвонлар яшаганини билишимизга ёрдам беради. Бу билан «палеонтология» фани шуғулланади. Айрим одамлар қазилма организмлар жуда қадим замонда яшаган ҳайвонларнинг қолдиғи, деб ўйлашади. Аслини олганда, қазилма организмларнинг уч тури мавжуд. Биринчи давоми…
Олимлар жамики жониворларни организм дейишади. Инсон ҳам сичқон, балиқ, ҳашарот, дарахт, мойчечак сингари организмдир. Бактериялар ва бошқа кўзга ташланмайдиган мавжудотлар ҳам организмларга киради. Барча жониворлар айрим ўхшашликларга эгадир. Шу боис олимлар барча тирик жонзотларни бир сўз билан ифодалаш учун «организм» давоми…
Барча ҳайвонлар — энг каттасидан энг кичкинасигача, филдан тортиб колибри (Америкада яшайдиган митти қуш)га қадар, ҳамма-ҳаммасини бир сўз билан фауна деб атаймиз. Ер юзи минтақалари турлича бўлгани каби фауналар ҳам турличадир. У кўп жиҳатдан флора ва атроф муҳит билан белгиланади. давоми…
Ер юзидаги тирик мавжудотларнинг кўпчилиги ё ўсимликлар ё ҳайвонлардир. Оддий организмларнинг жуда оз қисмини бу гуруҳларнинг ҳеч бирига қўшиб бўлмайди. Аммо улар бир-биридан нимаси билан фарқ қилади? Ташқи кўриниши билан аниқ ажралиб турса-да, ўсимликлар ва ҳайвонларнинг асосий ҳаётий функцияларини амалга давоми…