Олим Усмонов. Ёлғизлик куйчиси (Иван Бунин)

“Шоирлар қишлоқда туғилиб, Парижда вафот этадилар”. Бу ибора машҳур рус шоири Иван Бунин ҳақида айтилгандек гўё. Унинг болалиги ҳам Россиянинг Орлов губерниясидаги Бутирка қишлоғида кечди ва ҳаёти дунёнинг энг гўзал шаҳарларидан бири бўлмиш Парижда ниҳоясига етди. Иван Алексеевич Бунин 1870 давоми…

Қалб жароҳати

Савдо-сотиқ гуллаб-яшнаган шаҳарда бир амалдор яшаганди. Кунларнинг бирида у бозор майдонидан ўтиб бораётганида, қандайдир нотаниш жулдур кийимли киши ёнига яқинлашиб, ҳақоратли сўзларни айтиб бақира бошлади ва юзига тупургач, қаёққадир чопиб кетди. Бу шармандаликни кўтара олмаган амалдор хасталаниб ётиб қолди. Аҳвол давоми…

Мирзо Муҳаммад Ҳайдар Дуғлот (1499-1551)

Мирзо Муҳаммад Ҳайдар Дуғлот — Марказий Осиёнинг XVI асрдаги атоқли муаррихи, адиби ва давлат арбоби бўлиб, машҳур “Тарихи Рашидий” асарининг муаллифи сифатида тарих саҳифаларидан мустаҳкам ўрин олган. Адабиётда кўпинча Мирзо Ҳайдар исми билан аталади. Унинг ота аждодлари XIV—XVI асрларда Мўғулистонда давоми…

Тимсоҳлар одамларга ҳужум қиладими?

Балки сиз сувга яшириниб турган тимсоҳни ва ундан ваҳимага тушиб, тумтарақай бўлиб қочаётган одамларни киноларда кўрган бўлсангиз керак. Тимсоҳлар, ҳақиқатан ҳам ёнидан ўтаётган одамлар учун шу қадар хавфлими? Нима десангиз денг-у, лекин бу ҳақиқат: тимсоҳлар кўзойнакли илонни истисно этганимизда, бошқа давоми…

Гавиаллар нима?

Ер юзида катта-кичик тимсоҳларнинг 20 дан ошиқ тури яшайди. Уларнинг энг каттаси гавиалдир, уларнинг айримларининг бўйи етти метрдан ошади. У ҳам тимсоҳларнинг қадимий турларидан саналади. Гавиалларнинг аждодларини динозаврлар деб ҳисоблашади. Улар бундан 200 миллион йил олдин Ҳиндистон дарёларида яшаган ва давоми…

Аллигатор тимсоҳдан нимаси билан фарқ қилади?

Тимсоҳлар сувда судралиб юрувчиларга мансуб ва ташдан қараганингизда калтакесаклардан фарқ қилмайди. Уларнинг гуруҳи Ерда қадим замонлардан буён яшаб келади. Ернинг бутун тропик минтақасида тимсоҳларнинг 24 тури ҳаёт кечиради. Уларнинг макони — секин оқар дарёлар ва қуёш тафтида исийдиган сув ҳавзаларидир. давоми…

Фил тошбақа нима?

XVI—XVII асрлар сайёҳларининг ҳикояларига қараганда, бундай тошбақалар Мадагаскарда жуда кўп учраган. Улар 2000—3000 тадан бўлиб, пода бўлиб юрган. Ҳиндистонга йўл олган кемалар тошбақалардан ғамлаб олиш учун албатта, мана шу оролга тўхтаб ўтган, бу баҳайбат жониворларни босиб тутиб, Европа бозорларига олиб давоми…

Қайси тошбақаларни юмшоқ танли дейишади?

Узоқ Шарқда, Вьетнамда ва Тайвань оролида трионикс деган тошбақалар яшайди. Бу юнончадан таржима қилинса, «уч тирноқ» деган маънони англатади. Чўзинчоқ хом блинга ўхшаган трионикс тошбақаси учта ўткир тирноқли пардали панжаларини аста-аста қўйиб, ҳавзалар тубида бамайлихотир судралиб юраверади. Бу тошбақаларни «юмшоқ давоми…

Денгиз тошбақалари нима учун денгизма-денгиз дайдиб юради?

Денгиз тошбақалари бир жойда муқим яшамайди. Ҳар мавсум қирғоққа чиқиб, тухум қўйишдан олдин урғочи денгиз тошбақалари албатта иссиқ жойини ташлаб, боши оққан томонга сузиб кетади. Гоҳо фақат ўзларига таниш бўлган оролларни излаб минглаб километр масофа босади. Уларнинг саёҳати, албатта, мақсадсиз давоми…

Энг йирик тошбақа қайси?

Ҳам ерда, ҳам сувда яшаган тошбақаларнинг энг йириги архелондир, афсуски у бугунга қадар етиб келмаган. У мезозой даврида яшаган, узунлиги 3,05 метр бўлган. Бурунги замонлардаги тошбақа гўшти шинавандалари архелон тошбақасининг бошига етган. Мавжуд тошбақаларнинг энг йириги терили денгиз тошбақасидир. Унинг давоми…