Ўтган ҳафта Шимолий Осетиянинг Беслан шаҳрида содир этилган мудҳиш хунрезлик дунё афкор оммаси, алалхусус, Россия жамоатчилигини чуқур изтироб ва танг аҳволга солиб қўйди. Мамлакат тараққиёти бир лаҳзага тўхтаб қолди гўё. Россиянинг яқин тарихида бу каби даҳшатли фожиа, бу каби шафқатсиз давоми…
Россиянинг Шимолий Осетия республикасидаги Беслан шаҳарчасида содир этилган мудҳиш террор оқибатларини бутун дунё кузатиб уч кун сукут сақлашга мажбур бўлганини бугун жаҳон ҳамжамияти қандай изоҳлар экан? Террорга қарши бир тану бир жон бўлиб курашилмаса нима оқибатларга олиб келишини жаҳон аҳли давоми…
Бу саволга ҳеч ким аниқ жавоб бера олмаса керак. Ердаги энг кучли телескоплар билан ҳам юлдузларнинг барчасини кўриш мумкин эмас. Барчамизнинг уйимиз бўлмиш Ер (юлдуз ҳам эмас!), бор-йўғи, кичик бир сайёра бўлиб, у ўртача катталикдаги юлдуз — Қуёш атрофида айланади. давоми…
Юлдузлар на кечаси, на кундузи ҳеч қаерга ғойиб бўлмайди. Қуёш нури юлдузларникидан бир неча баробар кучли бўлгани учун ҳам на Ой ва на юлдузларни биз кундузи кўра олмаймиз. Қуёшнинг бизга яқинлиги юлдузларни кундузи илғашимизга имкон бермайди. Осмонни Қуёш ботаётганда кузатиш давоми…
Осмонга боққанимизда, биз юлдузларни бир-биридан унчалик фарқлай олмаймиз. Фақат айримлари каттароқ ва бошқаларига нисбатан ёрқинроқ кўринади, холос. Аслида эса улар бир-биридан кескин фарқ қилади, улар ўртасидаги тафовут ниҳоятда каттадир. Агар юлдузларни спектрларига кўра гуруҳларга ажратадиган бўлсак, кўкдан тортиб қизилгача бўлган давоми…
Юлдузлар, нурини ўзида акс эттирадиган ва шу туфайлигина ёруғ бўлиб кўринадиган сайёралар ва уларнинг йўлдошларидан фарқли ўлароқ, ўзидан нур тарқатадиган катта газ шарларидир. Масалан, Ой шуъласи Қуёш нурининг аксидан бошқа нарса эмас. Яна бир фарқ шундаки, бизга юлдузлар милтиллаётганга ўхшаб давоми…
Аввало, юлдузларнинг ўзи нима? Юлдуз чўғ бўлиб қизиган газлардан иборат катта шардир. Юлдузлар таркибида катта миқдордаги водород бор ва у асосий энергия манбаидир. Юлдузлар таркибида, шунингдек, гелий, азот, кислород, темир, никель ва рух каби бошқа кимёвий элементлар ҳам бор. Юлдузларнинг давоми…
Агар китобларда катта спираль, гирдоб ва булут кўринишидаги тасвирларга кўзингиз тушган бўлса, шунга ўхшаш манзарани осмонда ҳам кўраман, деб овора бўлиб юрманг. Аксарият туманликларни телескоп ёрдамисиз кўриб бўлмайди. «Туманлик» сўзининг пайдо бўлишига сабаб мунажжимлар авваллари заиф телескоплар билан осмонни кузатишганда, давоми…
Бутун Коинот бўйлаб сочилиб кетган юлдузлар ғуж-ғуж тўпланган ерлар галактика деб аталади. Бизнинг Қуёш эса Сомон Йўли галактикасидаги юлдуздир. Ушбу галактикада ҳам миллиардлаб юлдузлар бор. Ёруғлик галактикамизнинг бир бурчидан иккинчи бир бурчига етиб бориши учун, тахминан, юз минг йил керак давоми…
Одамзот Коинотнинг ҳақиқий ўлчамларини тасаввур қилиши қийин. Биз унинг нечоғли катта эканини билмаймиз, бинобарин, қанчалик масофага чўзилиб кетганини тасаввур қилишимиз ҳам қийин. Агар биз Ердан узоқлаша бошласак, бунинг сабабини англаб етамиз. Ер — Қуёш системасининг кичик бир зарраси. Қуёш системасига давоми…